Gấp rút khơi thông nguồn lực đầu tư công

Mới đây, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành Chỉ thị số 03 về đẩy mạnh thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững của Thủ đô.

Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm tăng trưởng bền vững

Năm 2025, TP. Hà Nội có 282 dự án được cấp vốn đầu tư công xây dựng cơ bản tập trung, trong đó 233 dự án chuyển tiếp, 49 dự án xây mới; có 84 dự án sẽ hoàn thành trong năm nay, trong đó 76 dự án chuyển tiếp và 8 dự án mới. Đến nay, các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn Thành phố đang gấp rút thi công khẩn trương, sớm hoàn thành các hạng mục theo kế hoạch đặt ra.

Điển hình như dự án đường Vành đai 4 - vùng Thủ đô, thuộc nhóm dự án quan trọng quốc gia, tuyến đường đi qua 3 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh, kết nối cao tốc Hà Nội - Lào Cai và Nội Bài - Hạ Long có tổng chiều dài 112,8 km với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 75 nghìn tỷ đồng, tổng khối lượng giải phóng mặt bằng 1.386 ha, trên tuyến xây dựng 3 cầu lớn vượt sông Hồng, sông Đuống và 8 nút giao khác. Đến tháng 2/2025, dự án đã giải ngân gần 20% kế hoạch vốn.

Dự án đường Vành đai 1, đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục dài 2,3 km với mặt cắt ngang rộng 50 m, bao gồm hai cầu vượt tại nút giao Láng Hạ - Nguyễn Chí Thanh. Đến tháng 2/2025, dự án này đã giải ngân hơn 47% kế hoạch vốn. Dự án này sẽ phải giải phóng mặt bằng cho hơn 2.000 hộ dân tại các quận Ba Đình và Đống Đa. Dự kiến sẽ hoàn thành giải phóng mặt bằng tại quận Ba Đình trong quý I và tại quận Đống Đa trong quý II năm 2025.

Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6, đoạn Ba La - Xuân Mai: nâng cấp 21,7 km từ nút giao Ba La (quận Hà Đông) đến thị trấn Xuân Mai (huyện Chương Mỹ), cải thiện hạ tầng giao thông. Đến tháng 2/2025, dự án đã giải ngân gần 13% kế hoạch vốn.

Dự án tuyến đường cao tốc Đại lộ Thăng Long, đoạn nối từ Quốc lộ 21 đến cao tốc Hà Nội - Hòa Bình: tuyến đường dài 6,7 km, kết nối Đại lộ Thăng Long với đường Hòa Lạc - Hòa Bình. Đến tháng 2/2025, dự án đã giải ngân hơn 18% kế hoạch vốn.

Ngoài ra, có một số dự án lớn đang được chuẩn bị để triển khai, ví dụ như các cầu qua sông Hồng, bao gồm cầu Tứ Liên, cầu Trần Hưng Đạo và cầu Ngọc Hồi. Theo đó, dự án Cầu Tứ Liên dự kiến sẽ chi 4.300 tỷ đồng cho công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường và tái định cư. UBND TP Hà Nội quyết tâm sẽ khởi công công trình vào ngày 19/5 tới đây.

Dự án Cầu Trần Hưng Đạo: cần gần 8.000 tỷ đồng cho công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường và tái định cư. Dự kiến sẽ khởi công sau cầu Tứ Liên.

Dự án Cầu Ngọc Hồi sẽ cần khoảng 784 tỷ đồng cho giải phóng mặt bằng. Sau khi Thủ tướng thông qua, UBND TP. Hà Nội sẽ trình HĐND thành phố thông qua chủ trương đầu tư vào kỳ họp gần nhất.

Dự án Đường nối từ sân bay Gia Bình (Bắc Ninh) về trung tâm Hà Nội: Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu hoàn thành giải phóng mặt bằng trước ngày 30/6/2025. Tổng mức đầu tư dự án này khoảng 26.700 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng là 5.200 tỷ đồng.

Tuyến đường sắt đô thị số 5 (Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc): dự án này có tổng mức đầu tư khoảng 65.000 tỷ đồng, sử dụng vốn ngân sách thành phố.

Thông 'điểm nghẽn' giải phóng mặt bằng

Chỉ thị số 03 của UBND Thành phố đã chỉ ra một trong những "điểm nghẽn" lớn nhất cần tháo gỡ để thúc tiến độ giải ngân đầu tư là công tác giải phóng mặt bằng. Theo thống kê, nhiều dự án đầu tư công tại Hà Nội bị chậm tiến độ do gặp khó khăn trong việc thỏa thuận đền bù, hỗ trợ tái định cư và hoàn thiện thủ tục pháp lý liên quan. Quyết tâm thực hiện Chỉ thị 03, các địa phương trên toàn Thành phố đang khẩn trương rà soát, tháo gỡ từng khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, đảm bảo các dự án đã, đang và sắp triển khai được thực hiện đúng tiến độ, tạo động lực cho sự phát triển đô thị bền vững.

Chỉ trong nay mai, tuyến đường 70 đi qua thị trấn Văn Điển, huyện Thanh Trì sẽ khoác lên mình diện mạo mới, rộng tới 50m với 8 làn xe, dải phân cách hiện đại, vỉa hè thông thoáng, kết nối liền mạch từ Văn Điển đến Hà Đông và nút giao Tứ Hiệp. Người dân Tổ dân phố Ga, thị trấn Văn Điển từ lâu đã mong chờ dự án này và nay, khi thông tin về việc triển khai đã rõ ràng, ai nấy đều háo hức, đồng lòng ủng hộ công tác giải phóng mặt bằng để dự án sớm đi vào thực tế.

Những năm qua, khu phía Nam thành phố đô thị hóa nhanh làm mật độ dân số tăng cùng hệ thống bệnh viện, trường học phát triển. Vì thế, đường 70 qua khu vực này thường xuyên ùn tắc. Trong quy hoạch giao thông vận tải đến 2030 tầm nhìn 2050, đường 70 được xác định là trục chính đô thị, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông của thành phố, kết nối với các trục hướng tâm và vành đai. Dự án mở rộng đường 70 huyện Thanh Trì là một trong những dự án giao thông quan trọng trong chiến lược phát triển cơ sở hạ tầng của TP Hà Nội, nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa và đi lại của người dân, đồng thời giảm thiểu ùn tắc giao thông, nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng.

Ông Trương Hồng Quân, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Thanh Trì khẳng định: rút kinh nghiệm từ những dự án trước đây bị chậm trễ trong giải phóng mặt bằng, đặc biệt là từ quá trình triển khai dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn Văn Điển - Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì quyết tâm làm tốt công tác giải phóng mặt bằng trong năm 2025. Với tinh thần chủ động, quyết liệt, huyện sẽ đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thi công các dự án trọng điểm, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Ngay từ đầu năm, lãnh đạo Thành phố đã ban hành nhiều văn bản để thúc đẩy tiến độ thực hiện các dự án và giải ngân vốn đầu tư công. Mới đây, lãnh đạo thành phố đã chủ trì cuộc họp, nghe báo cáo và chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025. Việc hoàn thành nhanh chóng công tác giải phóng mặt bằng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thi công và thúc đẩy mạnh mẽ công tác giải ngân. Đây là những bước đi quan trọng để Hà Nội đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025.

Gấp rút khơi thông nguồn lực đầu tư công

Chỉ thị số 03 của UBND Thành phố cũng nêu rõ năm 2025, Thành phố quyết tâm đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trên 95%. Việc này không chỉ giúp thúc đẩy các dự án hạ tầng quan trọng mà còn góp phần tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Để đạt được mục tiêu này, UBND Thành phố Hà Nội yêu cầu các sở, ban, ngành và địa phương tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm. Xung quanh nội dung này, phóng viên Đài Hà Nội có cuộc trao đổi với bà Trịnh Quang Anh, Phó phòng Quản lý ngân sách - Sở Tài chính Hà Nội.

Phóng viên: Giải phóng mặt bằng là một trong những yếu tố quan trọng để thúc tiến độ giải ngân công, bà nhìn nhận như thế nào về công tác này và tiến độ các dự án trên địa bàn thành phố thời gian qua?

Bà Trịnh Quang Anh: Kế hoạch đầu tư công năm 2025 của Thành phố là 87.130 tỷ đồng (gấp 1,13 lần so với kế hoạch năm 2024). Thành phố tiếp tục xác định đầu tư công là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của Thành phố. Ngay từ đầu năm, Lãnh đạo Thành phố đã tập trung chỉ đạo quyết liệt đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án. Thành phố đã ban hành Kế hoạch số 57/KH-UBND ngày 25/02/2025 giao nhiệm vụ chi tiết cho các đơn vị; tổ chức giao ban xây dựng cơ bản toàn thành phố, nhiều buổi giao ban chuyên đề. Nhiều dự án dự kiến đến cuối năm sẽ hoàn thành giải ngân 100% kế hoạch vốn được giao.

Tuy nhiên, qua theo dõi của Sở Tài chính, hiện nay nhiều dự án đang có khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án. Một số dự án liên kết vùng sử dụng vốn ngân sách trung ương, có tổng mức đầu tư lớn có khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, chủ yếu trong việc xác định nguồn gốc đất, người dân không đồng thuận, giá đền bù, tái định cư….

Sở Tài chính đã tham mưu UBND Thành phố tập trung chỉ đạo tháo gỡ trong công tác giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ quan trọng nhất trong thúc đẩy kế hoạch đầu tư công năm 2025.

Phóng viên: Với Luật Đầu tư công sửa đổi và Luật Thủ đô 2024, theo bà sẽ có những cơ chế đặc thù nào trong công tác giải phóng mặt bằng, giải ngân đầu tư công năm 2025?

Bà Trịnh Quang Anh: Luật Thủ đô, Luật Đầu tư công năm 2024 cho phép tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập đối với tất cả các nhóm, gồm cả các dự án nhóm B, nhóm C (không chỉ gồm dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A như theo Luật Đầu tư công năm 2019).

Với quy định của Luật Thủ đô, Luật Đầu tư công năm 2024 sẽ tạo điều kiện thuận lợi, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng. Hiện nay, thành phố Hà Nội đã thực hiện việc tách dự án giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập ở một số dự án và giao cho các quận, huyện làm chủ đầu tư các dự án giải phóng mặt bằng.

Phóng viên: Để thực hiện tốt chỉ đạo Chỉ thị số 03/CT-UBND của Chủ tịch UBND Thành phố, Sở Tài chính sẽ triển khai những giải pháp gì trong năm 2025?

Bà Trịnh Quang Anh: Sở sẽ tiếp tục tham mưu UBND Thành phố các nhiệm vụ, giải pháp để phấn đấu kết quả giải ngân năm 2025 đạt trên 95%. Cụ thể:

(1) Tập trung tháo gỡ các nút thắt, điểm nghẽn trong việc triển khai thực hiện dự án, trọng tâm là công tác giải phóng mặt bằng. Các quận, huyện, thị xã cần trách nhiệm, khẩn trương, quyết liệt trong công tác giải phóng mặt bằng.

(2) Sở Tài chính tiếp tục tham mưu, đề xuất UBND Thành phố tiếp tục thực hiện các cơ chế thanh toán linh hoạt: chuẩn bị đầu tư; thiết kế bản vẽ thi công, dự toán; bồi thường tái đinh cư khi nhà nước thu hồi đất (giải phóng mặt bằng) để thúc đẩy tiến độ giải phóng mặt bằng.

(3) Với đặc thù của Kế hoạch năm 2025, nguồn vốn ngân sách Trung ương lớn (chiếm 16,5% kế hoạch vốn của toàn Thành phố), Sở Tài chính sẽ tham mưu UBND Thành phố tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án sử dụng vốn ngân sách trung ương.

(4) Tập trung quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện các Dự án theo chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Chính phủ, như các cầu qua sông Hồng (cầu Tứ Liên, cầu Trần Hưng Đạo, cầu Ngọc Hồi); Đường nối từ sân bay Gia Bình - Bắc Ninh về trung tâm thành phố Hà Nội; Tuyến đường sắt Đô thị số 5 (Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc);...

Ngọc Ánh