Gặp lại những cô gái 'Ba đảm đang'

Bà Đặng Thị Ty cùng chồng ngắm bức ảnh của chính mình khi đang chiến đấu năm xưa. (Ảnh NVCC)

Bà Lê Thị Quýnh, nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Trung Châu đã hơn 80 tuổi, vẫn sôi nổi mỗi khi nhớ về nguồn gốc phong trào “Ba đảm nhiệm” năm xưa. Bà Quýnh kể, năm 1965, khi Mỹ mở rộng chiến tranh leo thang ra phá hoại miền bắc. Tất cả quân và dân ta đều sôi sục tham gia đánh giặc.

Bà Lê Thị Thái là Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Đan Phượng đặt vấn đề với Ban Chấp hành Hội là: Đoàn Thanh niên có phong trào “Ba sẵn sàng”, các cụ phụ lão có phong trào “Ba gương mẫu”, còn phụ nữ chúng ta sẽ có phong trào gì? Chủ tịch Hội gợi ý, hiện nay phụ nữ đang phải đảm nhiệm công việc thay chồng, con em lên đường chiến đấu. Chúng ta nên phát động phong trào “Ba đảm nhiệm” của phụ nữ, gồm: đảm nhiệm việc sản xuất tại địa phương; đảm nhiệm công việc gia đình để chồng, con em yên tâm lên đường chiến đấu và đảm nhiệm phục vụ chiến đấu khi cần thiết.

“Nội dung của phong trào tuy ngắn gọn, nhưng là ba phần việc rất quan trọng, mà lại gần gũi, thường ngày của chị em, cho nên rất dễ nhớ, dễ thực hiện. Vì vậy, Hội Liên hiệp Phụ nữ 16 xã của huyện nhất trí ngay”, bà Quýnh hồ hởi cho biết.

Ngày 8/3/1965, Thường trực Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Đan Phượng tổ chức phát động phong trào “Ba đảm nhiệm” tại trường cấp 2 xã Đan Phượng, thể hiện quyết tâm cao của phụ nữ trong huyện.

Phong trào “Ba đảm nhiệm” của phụ nữ Đan Phượng được đăng tải trên trang nhất Báo Nhân Dân số ra ngày 18/3/1965 kịp thời truyền tải thông tin đến nhân dân cả nước: “Quê hương người gái đảm”. Ngày 22/3/1965, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam ban hành Chỉ thị số 03 phát động phong trào “Ba đảm nhiệm”, thành một cao trào rộng lớn với ba nội dung thu gọn: đảm nhiệm sản xuất và công tác thay thế cho chồng con đi chiến đấu; đảm nhiệm gia đình, khuyến khích chồng con yên tâm chiến đấu; đảm nhiệm phục vụ chiến đấu và chiến đấu; sau đó phong trào được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm, gợi ý đổi tên thành “Ba đảm đang”.

Bà Nguyễn Thị Điểm, Chủ tịch Hội Người cao tuổi thị trấn Phùng, huyện Đan Phượng nhớ lại: “Lúc bấy giờ, nam giới đi chiến trường chiến đấu hết. Để bảo đảm kịp thời vụ, chị em phụ nữ chúng tôi phải học cày, bừa ruộng, làm phân xanh, sản xuất bèo hoa dâu, ngâm ủ thóc giống đúng kỹ thuật. Bản thân tôi là Tổ trưởng Tổ sản xuất giống bèo hoa dâu, đạt danh hiệu Kiện tướng làm bèo, được tỉnh tặng thưởng một chiếc xe đạp”. Vừa chăm sóc gia đình, vừa tham gia sản xuất, bà Điểm còn trực tiếp cầm súng với tâm niệm: “lúc ấy chúng tôi có nghĩ gì đến cái sống, cái chết đâu, chỉ biết lao động và chiến đấu hết mình”.

Với nguyên Trung đội trưởng Trung đội dân quân đập Đáy, bà Đặng Thị Ty (sinh năm 1947), ở cụm 6, thôn Đại Phùng, xã Đan Phượng, những ngày tháng hòa mình trong Phong trào “Ba đảm đang” của địa phương là quãng thời gian không thể nào quên trong cuộc đời bà.

Bà Ty cho biết: Tháng 2/1965, 12 chị em phụ nữ độ tuổi 18-19, trong đó có bà được kết nạp Đảng, phân công lên làm nhiệm vụ trực chiến tại đập Đáy (hay còn gọi là đập Phùng - công trình phân lũ sông Đáy nhằm điều tiết nước cho Hà Nội mỗi khi lũ dâng cao), với bốn khẩu súng 12 ly 7. “Không chỉ chăm lo việc nhà, mỗi chị em còn luôn vững tay súng bảo vệ quê hương. Bốn nữ dân quân của chúng tôi là các chị: Tạ Thị Gái, Ngô Thị Lâm, Quách Thị Hợi, Bùi Thị Lấu đã anh dũng hy sinh trong trận chiến đấu bảo vệ đập Đáy ngày 28/4/1967”, bà Ty rưng rưng kể.

Còn bà Đặng Thị Mô, ở xã Song Phượng khi đó mới 18 tuổi, vừa cưới chưa được chục ngày, nhưng đã viết đơn tình nguyện cho chồng nhập ngũ. Sau đó ông đã hy sinh. Mẹ chồng bà thương con dâu đã lỡ một chuyến đò, khuyên con đi thêm bước nữa. Nhưng bà quyết ở lại thờ chồng, trọn đạo làm dâu. Những tấm gương trung nghĩa ấy đã tiếp thêm sức mạnh cho lớp lớp phụ nữ Đan Phượng cống hiến nhiều hơn cho quê hương, đất nước.

Những năm qua, phụ nữ huyện Đan Phượng đã và đang tích cực tham gia các phong trào thi đua tại địa phương, đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, say mê học tập, cần cù, năng động, sáng tạo trong sản xuất, kinh doanh. Nhiều phong trào thi đua đã tạo được sức lan tỏa lớn, thu hút đông đảo cán bộ, hội viên, phụ nữ tham gia như phong trào “Phụ nữ Thủ đô tích cực học tập lao động sáng tạo, xây dựng gia đình văn minh hạnh phúc”, phong trào “Xây dựng người phụ nữ Thủ đô Trung hậu-Sáng tạo-Đảm đang-Thanh lịch”; phong trào “Hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế”…

Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Đan Phượng Nguyễn Thị Bảy cho biết, hằng năm, huyện có từ 88,2-88,5% số hộ gia đình hội viên phụ nữ đạt gia đình văn minh, hạnh phúc, “5 không 3 sạch”. Các cấp Hội đã giúp đỡ 561 hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn do phụ nữ làm chủ thoát nghèo, nâng cao mức sống.

Theo Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Đan Phượng Lê Văn Thìn, huyện Đan Phượng là địa phương đầu tiên của thành phố Hà Nội về đích xây dựng nông thôn mới (năm 2015). Đến nay, huyện tiếp tục dẫn đầu thành phố phong trào này với 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu. Những kết quả xây dựng nông thôn mới có đóng góp tích cực, quan trọng của các cấp hội, các tầng lớp phụ nữ trong huyện.

QUỐC TOẢN