Gặp khó về tài chính, nhiều gia đình trẻ rao bán căn hộ

Ảnh minh họa: TB

Giai đoạn 2020-2022, thị trường bất động sản Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ, nhất là ở phân khúc căn hộ chung cư tại các đô thị lớn. Nhiều gia đình trẻ, với kỳ vọng “an cư lạc nghiệp” sớm, đã lựa chọn vay ngân hàng để mua nhà, với thời gian trả góp kéo dài từ 15 đến 20 năm. Các gói vay ưu đãi lãi suất thấp, cùng với niềm tin rằng thu nhập sẽ tăng nhờ các mô hình kinh doanh mới như bán hàng online, dropshipping, hay livestream, đã tiếp sức cho quyết định này.

Tuy nhiên, biến động kinh tế toàn cầu sau đại dịch Covid-19, cộng hưởng với tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng ở một số ngành hàng đã tác động trực tiếp đến thu nhập của nhiều gia đình. Song song đó, lãi suất ngân hàng sau thời kỳ ưu đãi ban đầu bắt đầu tăng trở lại từ giữa năm 2024, khiến nhiều gia đình rơi vào tình trạng “đuối tài chính”.

Tại khu vực Nam Từ Liêm (Hà Nội), chị Bùi Thị Lê (28 tuổi), quê Nam Định cho biết, năm 2020, chị và chồng vay 1 tỷ đồng từ ngân hàng để mua căn hộ studio diện tích 32 m2 với 1,4 tỷ đồng, trả góp trong vòng 20 năm. Với lãi suất ngân hàng 10%/năm, mỗi tháng chị Lê phải trả riêng tiền lãi ngân hàng khoảng 8,3 triệu đồng/tháng.

“Trước đây, khi công việc kinh doanh online thuận lợi, việc trả nợ vay không có nhiều áp lực. Nhưng hiện nay tình hình kinh tế có nhiều thay đổi, đầu vào đầu ra các mặt hàng bị kiểm soát chặt khiến thu nhập giảm mạnh, dòng tiền cạn kiệt, lãi vay lại trở thành áp lực lớn. Chúng tôi quyết định rao bán căn hộ của mình với mức giá thấp hơn giá thị trường hồi năm 2024 khoảng 200 triệu nhưng chưa có người hỏi mua”.

Một trường hợp khác là anh Nguyễn Tuấn Anh (32 tuổi), nhân viên IT sống tại Gia Lâm, Hà Nội. Năm 2021, với khoản tích lũy 500 triệu đồng, vợ chồng anh mua căn hộ 2,5 tỷ đồng, vay ngân hàng 2 tỷ đồng, trả lãi khoảng 16,6 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, sau dịch, thu nhập giảm, anh buộc phải cho thuê căn hộ với giá 8,5 triệu đồng/tháng và dọn về sống trong nhà trọ giá rẻ để tiết kiệm chi phí. Gần đây, vợ chồng anh cũng quyết định rao bán căn hộ.

Tương tự, chị Lê Thúy Tình (31 tuổi ở tại quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết chị mua căn hộ 72 m² giữa năm 2024 - đúng thời điểm thị trường “nóng sốt”. Với giá mua 3,5 tỷ đồng, chị vay phần lớn từ ngân hàng. Nhưng chỉ sau vài tháng, doanh thu từ cửa hàng online của chị lao dốc. “Dù đã rao bán cắt lỗ 300 triệu đồng, căn hộ của tôi vẫn “nằm im” trên các sàn giao dịch”, chị Tình cho biết thêm.

Theo số liệu từ sàn giao dịch bất động sản trực tuyến (batdongsan.com.vn), một khu đô thị mới trên địa bàn huyện Gia Lâm, Hà Nội đang có khoảng 800 căn hộ được chào bán, tại khu đô thị mới khác tại Tây Mỗ (Nam Từ Liêm, hà Nội) có khoảng 700 căn hộ đang được chào bán... Đáng chú ý có nhiều căn hộ rao bán "cắt lỗ". Được biết đây là 2 khu đô thị mới, tập trung khá nhiều gia đình trẻ.

Chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Anh Thi (Giảng viên Tài chính Đại học liên kết quốc tế Latrob) nhận định, việc sở hữu nhà ở là nhu cầu chính đáng, nhất là với các gia đình trẻ đang tìm kiếm sự ổn định. Tuy nhiên, quyết định mua nhà cần được cân nhắc kỹ càng trên cơ sở thu nhập thực tế và khả năng tài chính dài hạn.

“Người mua nhà nên duy trì tỷ lệ vay dưới 50% giá trị tài sản. Nếu phải vay đến 70% thì cần tính kỹ bài toán rủi ro, vì chỉ cần một biến động nhỏ về thu nhập cũng đủ để đẩy gia đình vào thế khó,” ông Thi khuyến nghị. Ông Thi cũng chỉ ra rằng lãi suất thả nổi, các chi phí sinh hoạt tăng dần theo thời gian cũng là yếu tố cần được tính vào “kịch bản xấu” để tránh bị bất ngờ.

“Hiện tượng nhiều gia đình buộc phải bán nhà vì “đuối sức” trả nợ không chỉ là vấn đề cá nhân, mà còn gợi mở những vấn đề lớn hơn về chính sách tín dụng tiêu dùng và quản lý rủi ro. Người tiêu dùng cần thay đổi quan niệm rằng bất động sản luôn tăng giá và có thể “lướt sóng” thành công. Việc đầu tư căn hộ vượt quá khả năng tài chính là lựa chọn luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro”, TS. Trần Phương, Viện Kinh tế chiến lược LSE phân tích.

TS. Trần Phương cũng khuyến nghị, đối với các gia đình trẻ đã mua căn hộ trả góp nhưng đang rơi vào tình trạng mất cân đối tài chính, cần sớm đánh giá lại toàn bộ năng lực tài chính để có giải pháp cụ thể. “Ưu tiên hàng đầu là ổn định dòng tiền, không để khoản vay biến thành gánh nặng tâm lý và áp lực tài chính kéo dài. Nếu các giải pháp như tìm ngân hàng có lãi suất tốt nhất, tạm thời cho thuê lại căn hộ, tái cấu trúc chi tiêu và thu nhập… không phù hợp thì cần xem xét bán căn hộ để giảm áp lực, không nhất định phải giữ nhà bằng mọi giá. Quan trọng là giữ được sức khỏe tài chính để có thể mua lại sau này trong điều kiện tốt hơn”, TS. Trần Phương nhấn mạnh.

Còn theo ông Nguyễn Văn Tiến, sàn bất động sản VIC, trong ngắn hạn, thị trường thứ cấp có thể tiếp tục chịu áp lực giảm giá. Tuy nhiên, về lâu dài, đây có thể là cơ hội để thị trường bất động sản tái cấu trúc theo hướng thực chất hơn, phù hợp với thu nhập và khả năng chi trả thực tế của người dân. “Với các gia đình trẻ, thay vì chạy theo “giấc mơ an cư bằng mọi giá”, việc xây dựng nền tảng tài chính vững vàng, ổn định thu nhập và có kế hoạch chi tiêu hợp lý mới là vấn đề mấu chốt để đảm bảo an toàn tài chính trong quyết định sở hữu tổ ấm của riêng mình”, ông Tiến bày tỏ quan điểm.

Thanh Bình