Gang thép Thái Nguyên: Từ đại dự án đình đám đến nguy cơ 'chìm tàu'

Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (Tisco, mã chứng khoán: TIS) tăng lỗ và tiếp tục bị nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục sau kiểm toán năm 2024.

Gang thép Thái Nguyên, một cái tên từng gắn liền với kỳ vọng lớn lao về ngành công nghiệp thép Việt Nam, nay lại chật vật trước những con số tài chính đầy ảm đạm. Báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024 của Gang thép Thái Nguyên, do Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC thực hiện, đã phơi bày một thực tế không mấy sáng sủa: Khoản lỗ sau kiểm toán tiếp tục nới rộng, những khoản nợ khổng lồ đè nặng, và bóng đen của đại dự án đình đám một thời vẫn chưa có dấu hiệu được tháo gỡ.

Cụ thể, sau kiểm toán, lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ từ mức lỗ 5,3 tỷ đồng đã tăng lên 8,3 tỷ đồng, tức mức lỗ nới rộng thêm 2,9 tỷ đồng, tương đương 55,5% so với trước kiểm toán. Nguyên nhân chính đến từ sự gia tăng đột biến của chi phí thuế hiện hành, tăng tới 34,7%, tức thêm 3 tỷ đồng lên mức 11,9 tỷ đồng. Trong khi đó, lợi nhuận gộp giảm 7 tỷ đồng, chỉ còn 340 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận khác tăng thêm 6,9 tỷ đồng, lên 66 tỷ đồng.

Mặc dù ghi nhận doanh thu tăng 11,2% so với cùng kỳ, đạt 10.601 tỷ đồng, nhưng khoản lỗ vẫn là một dấu hỏi lớn. Dù mức lỗ có giảm so với con số lỗ 176,6 tỷ đồng năm trước, nhưng việc kiểm toán viên tiếp tục đưa ra ý kiến ngoại trừ trên báo cáo tài chính khiến bức tranh tài chính của Gang thép Thái Nguyên vẫn phủ đầy những sắc xám.

Điểm nghẽn lớn nhất của Gang thép Thái Nguyên vẫn là dự án mở rộng Gang thép giai đoạn 2, một công trình khởi công từ năm 2007 nhưng đã tạm dừng từ năm 2013 đến nay vì những vướng mắc chưa thể tháo gỡ. Theo đánh giá từ đơn vị kiểm toán, việc trì hoãn kéo dài đã kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng về tài chính và hoạt động kinh doanh của công ty.

Đặc biệt, kiểm toán viên nhấn mạnh rằng họ không thể đánh giá đầy đủ mức độ ảnh hưởng của các giao dịch và sự kiện liên quan đến dự án đối với báo cáo tài chính hợp nhất.

Những khoản mục như “trả trước cho người bán”, “chi phí xây dựng cơ bản dở dang”, “phải trả người bán”, hay “chênh lệch tỷ giá hối đoái” đều là những con số chưa thể xác định mức độ ảnh hưởng một cách chính xác. Đặc biệt, chi phí lãi vay được vốn hóa vào dự án từ thời điểm chậm tiến độ cũng chưa được đánh giá đầy đủ, làm dấy lên những lo ngại về tổn thất tiềm ẩn mà Tisco có thể phải đối mặt trong tương lai.

Thêm vào đó, công ty đã ghi nhận hoàn nhập khoản tiền cấp quyền khai thác khoáng sản trích thừa với tổng giá trị 51 tỷ đồng. Tuy nhiên, kiểm toán viên lại bày tỏ sự hoài nghi khi chưa thể thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để xác nhận tính hợp lý của khoản mục này. Điều đó đồng nghĩa với việc con số này có thể sẽ tiếp tục là một dấu hỏi lớn trong các kỳ báo cáo tới.

Không chỉ gánh nặng từ dự án nghìn tỷ chưa biết ngày tái khởi động, Gang thép Thái Nguyên còn phải đối mặt với một thực trạng tài chính đáng lo ngại: Nợ ngắn hạn vượt xa tài sản ngắn hạn. Tại thời điểm 31/12/2024, nợ ngắn hạn của công ty lên tới 6.180 tỷ đồng, trong khi tài sản ngắn hạn chỉ đạt 2.725 tỷ đồng, tức công ty đang sử dụng 3.455 tỷ đồng nợ ngắn hạn để tài trợ cho các tài sản dài hạn.

Đáng chú ý, một số khoản vay ngân hàng liên quan đến dự án mở rộng vẫn đang trong tình trạng quá hạn thanh toán, làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về khả năng duy trì hoạt động của doanh nghiệp. Kiểm toán viên đã không ngần ngại cảnh báo: “Những dấu hiệu này cho thấy sự tồn tại của các yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của Tisco".

Biến động của cổ phiếu TIS trong 6 tháng qua

Dù tình hình tài chính bấp bênh, cổ phiếu TIS trên thị trường chứng khoán vẫn ghi nhận những diễn biến đáng chú ý. Sau một giai đoạn tăng giá, cổ phiếu này đã quay đầu giảm mạnh, từ mức 7.000 đồng/cổ phiếu vào ngày 24/2 xuống còn 6.200 đồng/cổ phiếu vào ngày hôm qua 14/3. Điều này phần nào phản ánh tâm lý thận trọng của nhà đầu tư trước những rủi ro hiện hữu mà Tisco đang đối mặt.

Thiên Ân