Gắn trách nhiệm trong áp dụng chế độ, chính sách về xây dựng pháp luật
Sáng 16-5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ chín, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt, tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Đoàn Quảng Ngãi) thảo luận tại phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội khẳng định dự thảo Nghị quyết đã tạo không gian pháp lý đặc biệt để tạo động lực mạnh mẽ cho việc xây dựng và thực thi pháp luật.
Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Đoàn Quảng Ngãi) đề nghị cần thể chế hóa quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, như bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, thống nhất, chặt chẽ, toàn diện của Đảng trong kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ”...
Đồng thời, cần phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh các hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tham nhũng, tiêu cực trong quá trình xây dựng pháp luật; bảo vệ những đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
Về cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt về tài chính cho công tác xây dựng pháp luật, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) bày tỏ băn khoăn về cơ chế khoán chi trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đề nghị cân nhắc quy định này.
“Cán bộ trực tiếp xây dựng pháp luật được hưởng chế độ hỗ trợ hằng tháng bằng 100% mức lương, rồi tiếp tục được khoán chi. Trước đây, mức khoán chi là hợp lý vì quá trình xây dựng luật kéo dài qua hai hoặc ba kỳ họp. Nhưng nay, chủ yếu chỉ qua một kỳ họp, trong khi mức khoán chi có thể lên đến khoảng 20 tỷ đồng để xây dựng một bộ luật mới. Tôi cho rằng như vậy chưa hợp lý”, đại biểu nói.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn Thái Nguyên) thảo luận. Ảnh: media.quochoi.vn
Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn Thái Nguyên) đề nghị có quy định về chế tài và trách nhiệm của những người quyết định hoặc trực tiếp tham gia xây dựng pháp luật, theo nguyên tắc quyền lợi phải đi đôi với trách nhiệm hành chính, và thậm chí là trách nhiệm lịch sử.
"Bởi vì mục tiêu cuối cùng là phải có được một hệ thống pháp luật thực sự khoa học, sát thực tiễn, đi vào cuộc sống và đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt là kỳ vọng của người dân, doanh nghiệp", đại biểu nhấn mạnh.
Về việc thành lập quỹ hỗ trợ xây dựng chính sách pháp luật ngoài ngân sách hoạt động không lợi nhuận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cho rằng, quy định này sẽ giúp đa dạng hóa nguồn lực cho công tác xây dựng pháp luật, bảo đảm tính linh hoạt và hỗ trợ kịp thời những đề án, dự án không được Nhà nước cấp kinh phí hoặc cần bổ sung kinh phí một cách hợp lý. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị làm rõ tính khả thi trong việc huy động nguồn lực ngoài ngân sách.
“Trên thực tế, chúng ta đã thành lập một số quỹ ngoài ngân sách, nhưng việc huy động nguồn lực và triển khai sử dụng kinh phí của một số quỹ chưa thực sự hiệu quả. Hơn nữa, việc vận động ủng hộ cho công tác xây dựng pháp luật sẽ khó cạnh tranh hơn so với các lĩnh vực khác trong xã hội. Do đó, cần nghiên cứu xây dựng cơ chế cụ thể để tạo động lực khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đồng hành cùng việc hình thành quỹ hỗ trợ xây dựng chính sách pháp luật”, đại biểu nói.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Đoàn Hà Nội) phát biểu thảo luận. Ảnh: media.quochoi.vn
Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Đoàn Hà Nội) đề nghị thiết kế các điều khoản trong dự luật để nhận diện rõ quỹ hỗ trợ xây dựng chính sách pháp luật được thực hiện đúng mục đích, đúng tôn chỉ. Đại biểu cũng lưu ý rút kinh nghiệm từ thực tế hiện nay, nhiều quỹ tài chính nhà nước theo các luật chuyên ngành đã được thành lập nhưng hoạt động chủ yếu dựa vào vốn điều lệ từ ngân sách nhà nước. Trong khi đó, việc huy động nguồn lực xã hội trong xây dựng thể chế là rất quan trọng.
Tiếp thu và giải trình một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Trong việc áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt, vượt trội, cần có sự gắn kết chặt chẽ giữa quyền và trách nhiệm, có cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tránh việc lạm dụng và trục lợi chính sách. Về mức khoán chi xây dựng pháp luật, Bộ trưởng cho biết, sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để rà soát, điều chỉnh cho phù hợp.