Gần 9.000 hồ sơ đất đai bị ách tắc: Áp dụng bảng giá đất cũ là phù hợp quy định

Thời gian qua, trên địa bàn TP.HCM đã tiếp nhận hàng ngàn hồ sơ trong lĩnh vực đất đai. Cụ thể, từ ngày 1-8-2024 đến 27-8-2024, cơ quan thuế đã tiếp nhận tổng cộng 8.808 hồ sơ. Trong đó có 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất với trường hợp công nhận quyền sử dụng đất, 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất với trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, các hồ sơ này đều đang bị "tắc" ở ở khâu tính nghĩa vụ tài chính do chờ bảng giá đất mới ở TP.HCM.

Người dân đến làm hồ sơ, thủ tục ở văn phòng đăng ký đất đai. Ảnh: NGUYỄN CHÂU

Trước tình hình đó, Cục Thuế TP.HCM vừa có văn bản đề xuất UBND TP.HCM tổ chức cuộc họp để giải quyết hồ sơ đất đai phát sinh từ ngày 1-8-2024.

Cục Thuế TP kiến nghị áp dụng bảng giá đất theo quyết định 02/2020 về bảng giá đất trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2020 - 2024 đối với các hồ sơ trước ngày TP chính thức ban hành quyết định điều chỉnh bảng giá đất.

Người dân, địa phương mong sớm có hướng giải quyết

Anh L.N.T (ngụ TP Thủ Đức) cho biết đã nộp hồ xin chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày 1-8-2024. Thế nhưng đến nay vẫn đang chờ hướng hướng dẫn do chưa rõ phải tính nghĩa vụ tài chính ra sao.

"Chúng tôi như ngồi trên đống lửa, chờ đợi câu trả lời đến nay đã gần hai tháng rồi và không biết còn phải chờ bao lâu nữa" - anh T. bức xúc.

Chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM, ông Đỗ Anh Khang - Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Đức cho biết số lượng hồ sơ ách tắc do bảng giá đất trên địa bàn TP Thủ Đức cũng khá nhiều. Hiện nhiều người dân đang rất mong ngóng sớm có hướng giải quyết, có nhiều trường hợp rất khó khăn, "mắc kẹt" cả về thủ tục lẫn tài chính. Tuy nhiên, theo Luật Đất đai mới thì giá đất đã được bỏ hệ số điều chỉnh giá (hệ số K) nên cần phải có hướng dẫn cụ thể từ cơ quan có thẩm quyền để làm căn cứ tính nghĩa vụ tài chính đúng quy định.

Tại huyện Bình Chánh, ông Huỳnh Cao Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện thông tin từ ngày 1-8 đến nay Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai có văn bản chuyển thông tin địa chính 466 hồ sơ đến Chi cục Thuế huyện để xác định nghĩa vụ tài chính. Trong đó có nhiều hồ sơ liên quan cấp giấy chứng nhận, chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất...

"Hiện nay, UBND huyện Bình Chánh vẫn đang chờ ý kiến hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền liên quan việc điều chỉnh bảng giá đất theo quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai năm 2024. Ngoài ra còn cần hướng dẫn cách áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan về thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai với các hồ sơ từ 1-8 đến ngày TP có quyết định điều chỉnh giá đất trên địa bàn"- ông Huỳnh Cao Cường nói.

Đề xuất của Cục thuế TP.HCM áp dụng bảng giá đất theo quyết định 02/2020 về bảng giá đất trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2020 - 2024 đối với các hồ sơ trước ngày UBND TP.HCM ban hành quyết định điều chỉnh bảng giá đất vẫn phù hợp với các quy định của Luật Đất đai.

Bởi lẽ, thứ nhất quyết định 02/2020 của TP.HCM vẫn đang có hiệu lực thi hành, chưa bị thay thế, hủy bỏ.

Thứ hai, Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành vẫn cho phép các địa phương tiếp tục áp dụng bảng giá đất ban hành theo Luật Đất đai 2013 đến hết ngày 31-12-2025, hoặc ít nhất là đến ngày các địa phương có quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024.

Vì vậy, để tránh cản trở người dân, doanh nghiệp thực hiện các quyền của mình, thiết nghĩ cơ quan thuế nên mạnh dạn áp dụng bảng giá đất cũ như đề xuất.

ThS Ngô Gia Hoàng - Giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM

Không nên chờ bảng giá đất mới

Liên quan đến đề xuất của Cục Thuế TP.HCM, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính đánh giá Luật Đất đai 2024 quy định bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai 2013 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31-12-2025.

Trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của luật này cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương.

Tuy nhiên, hiện nay TP.HCM vẫn chưa nghiên cứu, lấy ý kiến xong để ban hành bảng giá đất điều chỉnh mới. Do đó, TP nên tiếp tục áp dụng bảng giá đất hiện hành, có điều chỉnh theo hệ số K phù hợp với giá đất TP hiện tại như giai đoạn đầu năm 2024.

Dự thảo bảng giá đất điều chỉnh nhằm mục đích áp dụng cho 11 trường hợp quy định tại Luật Đất đai 2024, trong đó có trường hợp tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở của hộ gia đình, cá nhân; chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân.

Khi có một văn bản pháp luật ban hành cần có một khoảng thời gian để nghiên cứu, ban hành dự thảo và điều chỉnh cho phù hợp, đảm bảo quyền, lợi ích của người dân, DN. Mọi đối tượng chịu ảnh hưởng cũng cần có thời gian để chuyển đổi, thích ứng với việc ban hành một quy định pháp luật mới.

Luật sư Trần Xoa - chuyên gia thuế cho rằng trước mắt, UBND TP.HCM phải có trách nhiệm hướng dẫn cho Cục Thuế TP giải quyết hồ sơ đất đai phát sinh từ ngày 1-8-2024 ngay. Điều này nhằm đảm bảo lợi ích người nộp thuế, tránh thất thu ngân sách, phát sinh tranh chấp.

Luật Đất đai Luật Đất đai 2024 nêu rõ bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31-12-2025.

"Theo đó, tất cả hồ sơ cũ thì vẫn phải giải quyết theo bảng giá đất hiện hành chứ không thể chờ đợi bảng giá đất mới. Vì theo nguyên tắc ban hành văn bản quy phạm pháp luật không thể hồi tố những quy định gây thiệt hại cho người dân" - Luật sư Trần Xoa khảng định.

Như vậy, theo các chuyên gia, UBND TP.HCM cần có thông báo hướng giải quyết tất cả gần 9.000 hồ sơ đất đai đang tồn đọng từ 1-8 theo quy định bảng giá đất hiện hành. Còn đến khi nào nào TP ban hành bảng giá đất điều chỉnh mới thì thời điểm có hiệu lực áp dụng tính từ ngày ban hành.

NGUYỄN CHÂU-QUANG HUY