Gần 100 quốc gia kêu gọi xây dựng hiệp ước toàn cầu hạn chế sản xuất nhựa

Toàn cảnh Hội nghị cấp cao lần thứ ba của Liên hợp quốc về đại dương (UNOC 3) tại Nice, Pháp, ngày 9/6/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Tuyên bố mang tính biểu tượng được đưa ra trước vòng đàm phán tiếp theo dự kiến diễn ra từ ngày 5 -14/8 tại Geneva (Thụy Sĩ), sau khi các cuộc thương lượng hồi cuối năm 2024 thất bại do bất đồng sâu sắc giữa các quốc gia về cách giải quyết cuộc khủng hoảng rác thải nhựa toàn cầu.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Môi trường Pháp Agnes Pannier-Runacher cho biết tuyên bố chung đưa ra một thông điệp rõ ràng và mạnh mẽ, khẳng định quyết tâm của các quốc gia trong việc ứng phó với vấn nạn rác thải nhựa. Theo đó, thế giới sẽ phải cắt giảm sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm nhựa.

Trong nhiều năm qua, các quốc gia được xếp vào nhóm “tham vọng cao”, gồm Pháp, Mexico và nhiều nước đang phát triển, đã liên tục thúc đẩy việc đưa vào hiệp ước giới hạn sản xuất các sản phẩm nhựa mới bởi phần lớn loại nhựa này có nguồn gốc từ hóa dầu. Trong khi đó, nhóm các nước chủ yếu có liên hệ với ngành công nghiệp dầu mỏ và hóa chất, lại phản đối việc hạn chế sản xuất, thay vào đó ủng hộ cách tiếp cận tập trung vào quản lý chất thải và tái chế.

Bộ trưởng Môi trường Mexico Alicia Barcena nhấn mạnh việc áp đặt giới hạn sản xuất nhựa là điều kiện tiên quyết để giải quyết cuộc khủng hoảng nhựa, đồng thời cảnh báo việc chỉ tập trung vào tái chế và quản lý rác thải nhựa là chưa đủ để giải quyết triệt để vấn nạn.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), tổng sản lượng nhựa sản xuất năm 2019 trên thế giới khoảng 460 triệu tấn. Con số này đã tăng gấp đôi kể từ năm 2000 và dự báo sẽ tăng gấp ba vào năm 2060. Tuy nhiên, chỉ khoảng 9% lượng nhựa này được tái chế, trong khi mỗi ngày có lượng rác nhựa tương đương 2.000 xe tải bị thải ra đại dương, sông ngòi và hồ nước.

Tuyên bố cũng kêu gọi loại bỏ các hóa chất gây hại có trong nhựa – vốn được cho là ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người và môi trường. Các quốc gia cảnh báo rằng một hiệp ước dựa trên cam kết tự nguyện, không có các ràng buộc cụ thể, sẽ không đủ sức đối phó với khủng hoảng ô nhiễm nhựa.

Tình trạng ô nhiễm nhựa hiện đã lan tới những khu vực xa xôi nhất – từ đỉnh Everest đến rãnh đại dương sâu nhất, thậm chí được phát hiện trong máu và sữa mẹ của con người.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cũng đã lên tiếng kêu gọi các nước hành động quyết liệt nhằm đối phó với ô nhiễm nhựa và bày tỏ hy vọng tiến trình đàm phán sẽ kết thúc trong năm nay.

Thùy Liên (TTXVN)