Festival Nước mắm Phú Quốc: Tôn vinh nghề truyền thống trăm năm

Anh Ngô Thành Trung, chủ Doanh nghiệp tư nhân nước mắm Mỹ Hảo chia sẻ về dây chuyền sản xuất nước mắm truyền thống.

Festival Nước mắm Phú Quốc là sự kiện văn hóa - du lịch - thương mại quan trọng, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong hành trình khẳng định thương hiệu, giá trị của nước mắm Phú Quốc.

Ông Trần Minh Khoa, Chủ tịch UBND TP Phú Quốc cho biết từ những ngày đầu sơ khai, khi cư dân đất liền tìm đến vùng biển nơi đảo xa lập nghiệp, họ mang theo tinh thần lao động bền bỉ, sáng tạo và đậm đà bản sắc. Trong hành trình đó, nước mắm không chỉ là một sản phẩm, mà là một biểu tượng, một phần máu thịt, gắn bó sâu sắc đời sống người dân đảo.

Ông Trần Minh Khoa, Chủ tịch UBND TP Phú Quốc (phải) tham quan gian hàng trưng bày nước mắm tại Festival.

“Từ con cá cơm tươi rói ngoài khơi, qua bàn tay của những nghệ nhân với bí quyết truyền đời, sau hàng trăm ngày ủ chượp, nước mắm Phú Quốc ra đời - trong suốt như hổ phách, thơm nồng tự nhiên với mùi hương thanh tao, vị mặn ngọt hài hòa và đậm đà hồn Việt”, lãnh đạo UBND TP Phú Quốc chia sẻ.

Theo ông Trần Minh Khoa, nghề làm nước mắm tại Phú Quốc đã có lịch sử hơn 200 năm. Từ trước năm 1945, người dân đảo đã biết dùng nguồn cá cơm phong phú quanh đảo để sản xuất nước mắm theo phương pháp ủ chượp tự nhiên; tuy nhiên, sản lượng tiêu thụ còn thấp; phương tiện, kỹ thuật sản xuất chủ yếu là thủ công, chất lượng nước mắm đạt cao nhất từ 25 - 28 độ đạm.

Từ sau những năm 1945, nghề sản xuất nước mắm Phú Quốc bắt đầu phát triển và hưng thịnh; phương tiện, kỹ thuật sản xuất được cải tiến hiện đại, sản lượng và chất lượng nước mắm ngày càng nâng cao, đạt từ 25 - 40 độ đạm và đến nay đã đạt trên 40 độ đạm.

Du khách mục sở thị nhà thùng của Doanh nghiệp sản xuất nước mắm Mỹ Hảo.

“Qua bao thăng trầm và từng bị lấn át bởi các loại nước chấm công nghiệp, với sự kiên cường, tình yêu nghề, niềm tin vào giá trị truyền thống đã giúp các doanh nghiệp, nhà thùng nơi đây kiên trì giữ lửa và không bị thị trường hóa lấn át, mà từng bước khẳng định được thương hiệu bằng uy tín và giá trị thật”, Chủ tịch UBND TP Phú Quốc chia sẻ tại lễ khai mạc Festival.

Hiện, nước mắm Phú Quốc không chỉ là thương hiệu quốc gia mà còn là một biểu tượng văn hóa mang tầm vóc quốc tế. Năm 2013, sản phẩm nước mắm Phú Quốc được vinh dự trở thành sản phẩm Việt Nam đầu tiên được Liên minh Châu Âu cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý tại 28 quốc gia; năm 2021, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận “Nghề thủ công truyền thống, tri thức dân gian-nghề làm nước mắm Phú Quốc” là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Đây là dấu mốc quan trọng đưa nước mắm Phú Quốc bước ra thế giới với một vị thế hoàn toàn mới, không chỉ là một loại gia vị, mà là một phần trong câu chuyện văn hóa di sản và ẩm thực toàn cầu.

Nước mắm truyền thống Phú Quốc sản xuất từ 100% cá cơm và muối, không chứa chất bảo quản.

Festival lần này là cơ hội quý giá để các nghệ nhân chia sẻ kỹ thuật, bí quyết và câu chuyện làm nghề; là cầu nối để các doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm, tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường; là dịp để du khách và người tiêu dùng được trải nghiệm trực tiếp quy trình ủ chượp, tham quan nhà thùng, nếm thử nước mắm nguyên chất, và hiểu sâu hơn về giá trị văn hóa - lịch sử khoa học đằng sau từng giọt nước mắm.

Trong 3 ngày diễn ra Festival, tại Phú Quốc có chuỗi sự kiện phong phú như chương trình khai mạc; trưng bày triển lãm nước mắm Phú Quốc; trưng bày giới thiệu sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của Phú Quốc; giới thiệu quảng bá du lịch; không gian ẩm thực; Hội thảo chuyên đề và nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn khác.

Tất cả nhằm hướng đến mục tiêu lan tỏa giá trị nước mắm Phú Quốc đến cộng đồng trong nước và quốc tế, đặc biệt là thế hệ trẻ - những người sẽ kế thừa và phát huy di sản này hiện tai và trong tương lai.

Canh nấm tràm đặc sản của Phú Quốc được du khách ăn cùng với nước mắm truyền thống "hồn túy đảo ngọc".

Theo lãnh đạo UBND TP Phú Quốc, địa phương sẽ đề xuất với UBND tỉnh và các cơ quan thẩm quyền xây dựng Trung tâm nghiên cứu và bảo tồn nước mắm truyền thống ngay tại Phú Quốc và đặc biệt, nước mắm Phú Quốc cần chính sách hỗ trợ đồng bộ từ trung ương đến địa phương để bảo vệ thương hiệu, ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và hỗ trợ đẩy mạnh truyền thông trong nước, khu vực và thế giới.

Duy Khang - Anh Nhật