Fed sẽ chưa giảm lãi suất dù tiêu dùng yếu, lạm phát tăng vừa phải

Tiêu dùng yếu sẽ kéo giảm tăng trưởng

Văn phòng Phân tích Kinh tế (BEA) thuộc Bộ Thương mại Mỹ cho biết hôm thứ Sáu (27/6), chi tiêu của người tiêu dùng, vốn chiếm hơn hai phần ba hoạt động kinh tế, đã giảm 0,1% trong tháng 5 sau mức tăng 0,2% của tháng 4. Đây là lần thứ hai chi tiêu của người tiêu dùng giảm trong năm nay.

Trong đó, chi tiêu cho hàng hóa giảm 0,8% trong bối cảnh chi tiêu cho hàng hóa sản xuất lâu dài, chủ yếu là xe cơ giới, giảm 1,8%; chi tiêu cho hàng hóa không bền như xăng và thực phẩm cũng giảm. Trong khi chi tiêu cho các dịch vụ tăng 0,1%, mức tăng nhỏ nhất kể từ tháng 11 năm 2020.

Sự suy giảm mạnh trong chi tiêu tiêu dùng phù hợp với tâm lý tiêu dùng yếu. Một cuộc khảo sát từ Đại học Michigan cho tcho, tâm lý người tiêu dùng trong tháng 6 vẫn thấp hơn khoảng 18% so với mức đỉnh điểm vào tháng 12 năm 2024, khi sự lạc quan tăng vọt sau chiến thắng của ông Trump trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. "Quan điểm của người tiêu dùng vẫn phù hợp với sự suy thoái kinh tế và lạm phát sẽ tăng trong tương lai”, Đại học Michigan cho biết.

Theo các nhà phân tích, chi tiêu tiêu dùng yếu sẽ kéo giảm tăng trưởng GDP của Mỹ trong quý 2. Fed Atlanta mới đây đã cắt giảm ước tính tăng trưởng GDP trong quý 2 xuống mức 2,9% so với mức dự kiến trước đó là 3,4%. Tuy nhiên sự phục hồi dự kiến trong tăng trưởng trong quý này sẽ không phải là dấu hiệu của sức mạnh kinh tế mà chủ yếu do những biến động mạnh trong thương mại.

Theo đó, thâm hụt thương mại hàng hóa tăng cao kỷ lục trong quý đầu tiên, do các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập hàng chạy trước chính sách thuế quan, chiếm phần lớn trong mức giảm 0,5% của GDP trong giai đoạn đó. Khoảng cách thương mại kể từ đó đã thu hẹp đáng kể, tạo điều kiện cho tăng trưởng phục hồi trong quý này. Nhưng động lực thúc đẩy GDP có thể bị kìm hãm bởi chi tiêu của người tiêu dùng yếu.

Lạm phát chưa phản ánh hết thuế quan

Cũng theo BEA, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) chỉ tăng với tốc độ hàng tháng là 0,1% trong tháng 5, tương đương mức tăng của tháng 4. Còn so với cùng kỳ năm trước, lạm phát PCE tăng 2,3% trong tháng 5 sau khi tăng 2,2% vào tháng 4.

Nếu không tính các thành phần thực phẩm và năng lượng dễ biến động, PCE cơ bản tăng với tốc hàng tháng là 0,2% trong tháng 4, cao hơn một chút so với mức tăng 0,1% của tháng 4; tăng với tốc độ hàng năm là 2,7% trong tháng 5 sau khi tăng 2,6% vào tháng 4.

PCE là thước đo lạm phát ưa thích của Fed. Tuy nhiên theo các nhà kinh tế, mức tăng giá vẫn ở mức vừa phải vì các doanh nghiệp vẫn đang bán hàng tồn kho tích lũy trước khi thuế quan có hiệu lực. Họ kỳ vọng lạm phát sẽ bắt đầu tăng, bắt đầu với dữ liệu giá tiêu dùng của tháng 6.

Các cuộc khảo sát kinh doanh cũng cho thấy, thuế quan có thể bắt đầu đẩy giá cả tăng lên vào mùa hè này, một quan điểm được Chủ tịch Fed Jerome Powell và hầu hết các nhà kinh tế chia sẻ.

Chưa hết theo các nhà kinh tế, chính sách thuế quan thất thường của ông Trump đang khiến các doanh nghiệp và hộ gia đình phải chạy trước bằng cách đẩy mạnh nhập khẩu và mua hàng hóa để tránh giá cao hơn từ thuế, đã làm rối tung bức tranh kinh tế. Họ cảnh báo rằng có thể mất thời gian để những biến dạng liên quan đến thuế quan xóa bỏ khỏi dữ liệu kinh tế.

Trong bối cảnh đó, việc Fed giữ quan điểm “chờ đợi và quan sát” là hợp lý. Sal Guatieri, một nhà kinh tế cấp cao tại BMO Capital Markets cho rằng, Báo cáo của BEA sẽ không thay đổi lập trường “chờ đợi và quan sát” của Fed. “Việc cắt giảm chi tiêu vào tháng 5 phản ánh phần nảo phản ứng từ việc áp thuế trước đó, trong khi mức tăng giá cốt lõi ấm hơn một chút không giải quyết được cuộc tranh luận về mức độ ảnh hưởng của thuế quan đối với lạm phát".

Tuần trước, Fed đã giữ nguyên lãi suất cho vay qua đêm trong phạm vi 4,25%-4,50%, mức đã duy trì kể từ tháng 12 năm 2024. Biểu đồ điểm (dot plot) của Fed cũng cho thấy, các nhà hoạch định chính sách hiện đang kỳ vọng sẽ chỉ có 2 lần cắt giảm lãi suất, mỗi lần 25 điểm cơ bản, trong năm nay và thêm 1 lần nữa vào năm 2026.

Phát biểu điều trần trước Quốc hội Mỹ hôm thứ Ba và thứ Tư vừa qua, Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng nhắc lại rằng, mặc dù hiện các quan chức Fed vẫn kỳ vọng sẽ cắt giảm thêm lãi suất trong năm nay, nhưng thời điểm vẫn chưa chắc chắn vì họ đang chờ đợi để có thêm thông tin về phạm vi và mức độ thuế quan cũng như cách thức mà nó ảnh hưởng đến giá cả và tăng trưởng kinh tế.

Hiện các nhà kinh tế dự kiến việc cắt giảm lãi suất sẽ diễn ra vào tháng 9.

Hà Vy