Fed phản ứng thế nào trước các rủi ro thuế quan?

Fed đang đứng trước ngã ba đường

Rủi ro suy thoái, lạm phát tăng

Mặc dù việc Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tạm dừng việc áp dụng thuế quan đối ứng đối với nhiều quốc gia trong 90 ngày đã làm giảm bớt căng thẳng đang gia tăng trên thị trường tài chính, nhưng theo các quan chức Fed, nó không làm thay đổi triển vọng kinh tế của Mỹ với rủi ro suy thoái gia tăng và lạm phát cũng có khả năng tăng cao hơn.

Trên thực tế hiện hầu hết các hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ vẫn phải chịu mức thuế cơ sở 10% và các mức thuế quan lớn đối với Trung Quốc, Mexico và Canada vẫn được áp dụng. Ngay cả các mức thuế quan đối ững cũng chỉ mới được tạm hoãn, vẫn chưa biết sau này nó sẽ diễn biến ra sao, tăng hay giảm?

Lo ngại rủi ro kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái cũng được thể hiện rõ qua thị trường tài chính Mỹ. Mặc dù các cuộc đấu giá trái phiếu Kho bạc kỳ hạn 10 năm và 30 năm vào thứ Tư và thứ Năm diễn ra suôn sẻ, nhưng lợi suất tăng nhẹ, một dấu hiệu mà một số nhà phân tích cho biết có nghĩa là thị trường đang ngày càng mất lòng tin vào tăng trưởng của Mỹ.

Phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng đang chững lại, với các công ty có uy tín tín dụng cao nhất chỉ huy động được 10 tỷ USD từ đầu tháng 4 đến nay, thấp hơn nhiều so với con số 190 tỷ USD của cùng kỳ tháng 3.

Trong khi đó thị trường cổ phiếu đã quay đầu giảm trở lại trong ngày thứ Năm (10/4) sau một phiên tăng đột biến hôm thứ Tư (9/4). Chỉ có một sự thu hẹp nhỏ trong mức phí bảo hiểm mà các công ty có uy tín tín dụng thấp phải trả để vay, và mức phí bảo hiểm rủi ro cho trái phiếu cấp cao thực sự đã tăng một chút.

Chi phí tín dụng doanh nghiệp tăng và việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp chậm lại có thể báo hiệu cả sự sụt giảm trong chi tiêu đầu tư sắp tới và là dấu hiệu báo trước của căng thẳng nếu các công ty yếu hơn phải vật lộn để tái cấp vốn hoặc trang trải chi phí nợ cao hơn.

Trong bối cảnh niềm tin suy giảm mà các quan chức Fed lo ngại đang làm giảm chi tiêu và đầu tư, các nhà hoạch định chính sách cho biết họ tiếp tục coi mức thuế quan là một đòn giáng vào tăng trưởng kinh tế, đồng thời làm tăng nguy cơ lạm phát cao hơn và khiến chính sách tiền tệ đứng trước ngã ba đường khó khăn.

Fed sẽ ứng phó thế nào?

Fed đã từng ra tay can thiệp để xoa dịu căng thẳng trên thị trường tài chính, nhưng đó là trong điều kiện thanh khoản cạn kiệt và giao dịch trên các thị trường chính có nguy cơ dừng hẳn. Nhưng theo các quan chức Fed, tình hình hiện tại vẫn chưa cần thiết để Fed ra tay.

Theo họ, thị trường tiếp tục hoạt động trơn tru, bất chấp sự hỗn loạn bao gồm sự suy yếu của cổ phiếu toàn cầu và lãi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng. Mặc dù các điều kiện tài chính đã thắt chặt và có thể bắt đầu bóp nghẹt nền kinh tế, nhưng họ cho rằng, đó là sự định giá lại bình thường đối với triển vọng tăng trưởng kinh tế do những thay đổi lớn có khả năng diễn ra trong thương mại quốc tế.

“Khi chúng ta trải qua chu kỳ gián đoạn này, chúng ta có nghĩa vụ với tư cách là một ngân hàng trung ương phải thực sự chú ý đến thanh khoản”, Chủ tịch Fed Kansas City Jeff Schmid cho biết hôm thứ Năm. “Chúng tôi thực sự đang theo dõi những thị trường đó từng phút ... Đối với tôi, có vẻ như thị trường đang điều chỉnh khá tốt đối với những biến động đã diễn ra trên thị trường trong vài tuần qua. Chúng tôi sẽ ở đó nếu cần”.

Nếu sự biến động khiến các quan chức Fed không nao núng, thì việc ông Trump đột ngột giảm thuế quan đối với hàng chục quốc gia cũng không làm thay đổi quan điểm của họ rằng các mức thuế quan đã công bố và vẫn đang được áp dụng sẽ làm chậm nền kinh tế và dẫn đến cả tình trạng thất nghiệp gia tăng và giá cả tăng.

“Có vẻ như chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể các rủi ro tăng giá liên quan đến lạm phát cùng với các rủi ro giảm giá gia tăng đối với triển vọng việc làm và tăng trưởng”, Schmid cho biết. “Với khả năng áp lực giá cả gia tăng, tôi không muốn mạo hiểm khi nói đến việc duy trì uy tín của Fed về lạm phát”.

Quả vậy, về lý thuyết lạm phát gia tăng sẽ được giải quyết bằng chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn, còn khi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng sẽ được đáp ứng bằng việc nới lỏng các điều kiện tín dụng hơn. Nhưng tình hình mới nổi có thể buộc Fed phải hy sinh một trong những mục tiêu của mình để đạt được mục tiêu mà họ coi là quan trọng hơn vào thời điểm này.

“Không có một cẩm nang chung nào về cách một NHTW nên phản ứng” với mức thuế mà chính quyền Trump đang theo đuổi vì chúng có khả năng khiến mục tiêu kép của Fed (là ổn định lạm phát ở mức 2% và tỷ lệ thất nghiệp thấp) bị xung đột, Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee cho biết tại một cuộc họp của Câu lạc bộ Kinh tế New York.

Trong bối cảnh mà sự không chắc chắn đang gia tăng và rủi ro đến từ cả hai phía đôi với nhiệm vụ kép của Fed, các nhà hoạch định chính sách dường như muốn giữ nguyên lãi suất cho đến khi có sự rõ ràng hơn về hướng đi của nền kinh tế.

Phát biểu tại một sự kiện của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson về thương mại và nhập cư, Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan cho biết: “Để đạt được cả hai mục tiêu nhiệm vụ kép của chúng tôi một cách bền vững, điều quan trọng là phải ngăn chặn bất kỳ đợt tăng giá liên quan đến thuế quan nào thúc đẩy lạm phát dai dẳng hơn”, bà cho biết. Bà cũng nhấn thêm: “Hiện tại, tôi tin rằng lập trường của chính sách tiền tệ đang ở vị thế tốt”.

Hà Vy