EU xem xét lập quỹ quốc phòng chung để giảm áp lực nợ công

Lá cờ của Liên minh châu Âu tung bay bên ngoài Tòa nhà Berlaymont - Trụ sở của Ủy ban châu Âu, tại Brussels, Bỉ. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Đơn vị đề xuất thiết lập quỹ là Bruegel - cơ quan nghiên cứu có trụ sở tại Brussels chuyên về chính sách kinh tế của châu Âu cũng như quốc tế. Các quốc gia thành viên EU có thể thuê sử dụng các thiết bị thông qua quỹ này, giúp tăng chi tiêu quốc phòng mà không làm gia tăng gánh nặng nợ công đối với mỗi nước.

Quỹ này được xem là một trong những cách thức nhằm giải quyết lo ngại của các quốc gia có mức nợ công cao trong việc tăng cường năng lực phòng thủ thông qua các dự án mua sắm thiết bị quân sự tốn kém.

Theo đề xuất, quỹ sẽ được thành lập theo hình thức một hiệp ước liên chính phủ, với vốn điều lệ được đóng góp và cam kết ở mức lớn, giúp quỹ có thể huy động vốn trên thị trường.

Quỹ dự kiến sẽ ưu tiên đầu tư vào các năng lực chiến lược, bao gồm hạ tầng và trang thiết bị quân sự có chi phí lớn, chẳng hạn như hệ thống chỉ huy và kiểm soát chung, hệ thống trinh sát và thông tin liên lạc qua vệ tinh… Đây là những hệ thống mà hiện vẫn chủ yếu do Mỹ cung cấp.

Quỹ cũng hướng đến thúc đẩy một thị trường nội khối về trang thiết bị quốc phòng, qua đó giúp giảm chi phí và huy động được tối đa các nguồn lực.

Các nước không thuộc EU như Vương quốc Anh, Ukraine hoặc Na Uy có thể tham gia quỹ này. Do EDM sẽ trực tiếp sở hữu thiết bị quân sự được mua sắm, phần nợ phát sinh sẽ được hạch toán vào bảng cân đối kế toán của EDM thay vì của từng quốc gia thành viên.

Đây là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của EU nhằm tăng cường năng lực phòng vệ trước những mối đe dọa tiềm tàng, trong bối cảnh các nước châu Âu ngày càng nhận thức rõ rằng không thể hoàn toàn dựa vào Mỹ để đảm bảo an ninh cho châu lục.

Một số nước đã bày tỏ ủng hộ đề xuất này. Bộ trưởng Tài chính Bồ Đào Nha Joaquim Miranda Sarmento cho biết: “Đây là một điểm khởi đầu tốt cho các cuộc thảo luận”. Tuy nhiên, Bộ trưởng Sarmento cũng lưu ý vẫn còn một số vấn đề cần giải quyết chẳng hạn như phạm vi hoạt động, cơ chế tài chính, mức đóng góp, khả năng huy động vốn cũng như các khía cạnh quân sự liên quan.

Một số nước khác cũng bày tỏ sự ủng hộ ban đầu đối với ý tưởng này, lưu ý rằng việc thiết lập quỹ này về mặt kỹ thuật sẽ tương đối đơn giản nếu áp dụng mô hình của Cơ chế bình ổn châu Âu (ESM) - quỹ cứu trợ tài chính của Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone).

Tại hội nghị thượng đỉnh đặc biệt ở Brussels của Bỉ hồi tháng 3 vừa qua, các nhà lãnh đạo của 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua kế hoạch của Ủy ban châu Âu (EC) nhằm tăng cường quốc phòng cho toàn bộ lục địa, với một quỹ lên tới 800 tỷ euro (tương đương 876 tỷ USD) trong vòng 4 năm tới.

Để huy động được con số này, EU sẽ phải điều chỉnh các quy định tài khóa để cho phép các nước thành viên tăng chi tiêu quốc phòng mà không vi phạm các giới hạn ngân sách.

TTXVN