EU và Mỹ cố gắng ngăn chặn Chiến tranh Trung Đông nổ ra

Biểu tình nổ ra tại Tehran vào ngày 31/7 sau khi lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh bị giết tại Iran. Ảnh: Arash Khamooshi

Enrique Mora, một trong những nhà ngoại giao cấp cao nhất của EU, đã tổ chức các cuộc đàm phán quan trọng với các quan chức tại thủ đô của Iran vào thứ Tư (31/7) sau khi lãnh đạo chính trị của Hamas là Ismail Haniyeh bị giết tại Tehran, được cho là do Israel thực hiện, trong khi Brett McGurk, quan chức hàng đầu của Nhà Trắng tại Trung Đông, đã tổ chức các cuộc thảo luận tại Ả Rập Saudi.

Áp lực ngoại giao từ phương Tây diễn ra khi lo ngại về một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn tăng cao do Iran và Hizbollah sẽ trả thù cho các cuộc tấn công này.

Các quan chức cho biết các cuộc đàm phán tập trung vào việc thuyết phục Tehran không đáp trả hoặc chỉ thực hiện các hành động mang tính biểu tượng, sau khi các nhà ngoại giao Israel nói với các đối tác phương Tây rằng quân đội của họ không có kế hoạch thực hiện thêm các chiến dịch.

“Mọi người từ đêm qua đều đang gây áp lực lên Tehran để không đáp trả,” một nhà ngoại giao phương Tây tham gia các cuộc thảo luận cho biết.

Israel đã cam kết sẽ chịu trách nhiệm cho các lãnh đạo của Hamas về những cuộc tấn công vào ngày 7/10, khởi phát cuộc chiến rộng lớn hơn tại Gaza và làm gia tăng căng thẳng đáng kể tại Trung Đông. Tuy nhiên, Israel không nhận trách nhiệm cho vụ tấn công tại Tehran.

Israel cho biết cuộc tấn công tại Beirut, giết chết Fuad Shukr, một chỉ huy cấp cao của Hizbollah, là phản ứng trước cuộc tấn công bằng tên lửa gây ra cái chết của 12 người tại Cao nguyên Golan bị chiếm đóng vào Chủ nhật (29/7).

Ông Mora, Chủ nhiệm chính trị và Phó tổng thư ký ngoại giao của EU, có kinh nghiệm tốt trong việc đàm phán với Iran về chương trình hạt nhân và đã có mặt tại Tehran để dự lễ nhậm chức của Tổng thống mới Masoud Pezeshkian khi cuộc tấn công vào thứ Tư (31/7) diễn ra.

“Ông Mora đã tận dụng các cuộc gặp gỡ với các quan chức của chính quyền Iran mới tại Tehran để truyền đạt lập trường của EU về tất cả các vấn đề liên quan đến Iran với chính sách gắn kết của chúng tôi,” phát ngôn viên chính sách đối ngoại của EU, Peter Stano cho biết.

Chính quyền Biden vào thứ Tư đã tổ chức các cuộc tham vấn khẩn cấp với Israel cũng như các đồng minh và đối tác khác có ảnh hưởng đối với Iran để cố gắng kéo tất cả các bên ra khỏi bờ vực của xung đột.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã nói chuyện với các đối tác Jordan và Qatar trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã nói chuyện với Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant.

Đặc phái viên Mỹ McGurk, người đã có mặt tại Ả Rập Saudi vào thứ Tư sẽ tiếp tục tới Cairo để có các cuộc thảo luận thêm liên quan đến cuộc chiến Gaza.

Washington đã cố gắng thuyết phục Israel phản ứng một cách thận trọng với cuộc tấn công bằng rocket tại Cao nguyên Golan, với các nhà ngoại giao cảnh báo về hậu quả của việc trả đũa sâu bên trong Lebanon. Cuộc tấn công tại Tehran chỉ càng làm tăng mối lo ngại của các quan chức Mỹ rằng bất kỳ phản ứng nào cũng có thể dẫn đến một cuộc xung đột khu vực.

Nhà Trắng đã cố gắng giảm nhẹ khả năng xảy ra một cuộc chiến toàn diện ngay cả khi các quan chức thừa nhận rằng thời điểm này là một trong những thời điểm nhạy cảm nhất kể từ ngày 7 tháng 10. “Chúng tôi không tin rằng việc leo thang là không thể tránh khỏi và không có dấu hiệu cho thấy việc leo thang là sắp xảy ra,” phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby nói vào thứ Tư (31/7), đồng thời cho biết Mỹ vẫn đang cố gắng đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Hoàng Nam