EU thừa nhận chưa thể giảm phụ thuộc vào công nghệ Mỹ

Trụ sở Ủy ban châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ Politico ngày 5/6, thông điệp mà Ủy ban châu Âu sắp đưa ra được xem là lời đáp rõ ràng đối với làn sóng kêu gọi giảm phụ thuộc vào công nghệ Mỹ đang lan rộng trong nội bộ Liên minh. Tài liệu dự thảo của chiến lược mới nêu rõ: “Tách rời là điều không thực tế và hợp tác sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị công nghệ”. Trong đó, Mỹ vẫn được xác định là đối tác trọng yếu, bên cạnh các quốc gia công nghệ lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Hàn Quốc.

Trong thời gian qua, khái niệm “chủ quyền công nghệ” đã nổi lên như một định hướng chiến lược được nhiều quốc gia thành viên EU ủng hộ, đặc biệt sau khi bà Henna Virkkunen (Phần Lan) được bổ nhiệm làm Ủy viên đầu tiên phụ trách lĩnh vực này. Nhiều nghị sĩ châu Âu đã khởi động xây dựng kế hoạch hành động nhằm tăng cường năng lực nội khối, trong khi phong trào “Eurostack” - kêu gọi phát triển hạ tầng công nghệ độc lập tại châu Âu - thu hút sự quan tâm trong giới chuyên gia và hoạch định chính sách.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy mức độ phụ thuộc vào công nghệ Mỹ vẫn rất lớn. Các tập đoàn công nghệ Mỹ hiện kiểm soát hơn hai phần ba thị phần điện toán đám mây tại châu Âu, dẫn đầu toàn cầu về phát triển trí tuệ nhân tạo, trong khi thị phần của EU trong ngành sản xuất vi mạch đã giảm xuống khoảng 10%. Dự thảo chiến lược thẳng thắn thừa nhận “khả năng đổi mới vượt trội của Mỹ” và “việc châu Âu chưa tận dụng được cơ hội từ cuộc cách mạng số”.

Trong nỗ lực thu hẹp khoảng cách, EU đã phân bổ hàng tỷ euro đầu tư vào hạ tầng AI, bao gồm siêu máy tính và các nền tảng kỹ thuật số mới. Tuy vậy, nhiều nghị sĩ vẫn tỏ ra hoài nghi về hiệu quả. Phát biểu tại Hội nghị AI và Công nghệ do Politico tổ chức gần đây, bà Eva Maydell - nghị sĩ người Bulgaria - nhận định châu Âu cần “tỉnh táo” và chấp nhận thực tế.

Chiến lược mới được kỳ vọng sẽ đưa ra kế hoạch hành động cụ thể, tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng hợp tác như chất bán dẫn, công nghệ lượng tử, trí tuệ nhân tạo và kết nối an toàn. Ông Dan Nechita - cựu Chánh Văn phòng của nghị sĩ Dragos Tudorache - nhận định cách tiếp cận này thiên về tính thực tiễn, đồng thời nhấn mạnh rằng không phải việc gì cũng nên tự làm, dù về lý thuyết là có thể.

Một số địa phương và quốc gia châu Âu đang tìm cách giảm phụ thuộc vào các nền tảng công nghệ Mỹ. Tại Hà Lan, các nghị sĩ đã thúc đẩy chính phủ tìm kiếm giải pháp thay thế, nhưng nỗ lực này bị gián đoạn sau khi ông Geert Wilders rút khỏi liên minh cầm quyền. Tại Đan Mạch, hai thành phố Copenhagen và Aarhus vừa thông báo kế hoạch thay thế dần các sản phẩm và dịch vụ của Microsoft, trong bối cảnh nước này chuẩn bị tiếp quản vai trò chủ trì các cuộc họp cấp bộ trưởng EU từ ngày 1/7.

Dù vậy, chính các cơ quan của EU cũng thừa nhận vẫn chưa có phương án thay thế đủ mạnh. Một số chuyên gia cảnh báo việc đầu tư quy mô lớn để xây dựng hệ sinh thái công nghệ độc lập từ đầu sẽ đi kèm nhiều rủi ro và thách thức.

Ủy viên Henna Virkkunen khẳng định Ủy ban châu Âu tiếp tục theo đuổi định hướng mở cửa và tăng cường hợp tác quốc tế, thể hiện qua các chuyến công tác gần đây tới Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ. Bà cũng nhận được sự ủng hộ từ nhiều hiệp hội công nghệ hàng đầu. Bà Cecilia Bonefeld-Dahl, Tổng Giám đốc tổ chức DigitalEurope, nhấn mạnh rằng EU cần xây dựng một liên minh công nghệ xuyên Đại Tây Dương để cùng phát triển và bảo vệ các công nghệ then chốt như trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử và chất bán dẫn - những yếu tố nền tảng bảo đảm an ninh và thịnh vượng chung.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc