EU nới lỏng quy định khí thải cho ngành ôtô

Ủy ban châu Âu (EC), có trụ sở tại Brussels, Bỉ, đã quyết định giữ nguyên lệnh cấm xe xăng vào năm 2035. Tuy nhiên, để hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô, EC sẽ linh hoạt hơn trong việc thực thi các mục tiêu CO₂ nghiêm ngặt trong ba năm tới. Chủ tịch EC, bà Ursula von der Leyen, cho biết các nhà sản xuất sẽ có thêm thời gian để đạt được các mục tiêu khí thải, tránh bị phạt ngay trong năm nay.

Thông báo này là một phần trong nỗ lực của Liên minh châu Âu (EU) nhằm bảo vệ ngành công nghiệp ô tô, ngành đang tạo ra việc làm cho 13 triệu người và chiếm khoảng 7% GDP của châu Âu.

"Điều này sẽ tạo thêm thời gian cho ngành công nghiệp ô tô và mang lại sự rõ ràng hơn", bà Ursula von der Leyen nói sau cuộc họp vào ngày 3-3 với các đại diện ngành, bao gồm BMW, Renault, Volkswagen và Stellantis (chủ sở hữu của nhiều thương hiệu ô tô như Jeep, Fiat và Peugeot).

Theo các quy định mới, các xe ô tô và xe tải mới sẽ phải giảm 15% lượng khí thải CO₂ so với mức năm 2021.

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen thông báo về việc nới lỏng các quy định khí thải của EU. Ảnh: Reuters

Các nhà sản xuất ô tô đã yêu cầu EU nới lỏng quy định khí thải sau khi doanh số xe điện (EV) sụt giảm tại các thị trường lớn như Đức và Pháp trong năm ngoái. Số lượng đăng ký xe điện mới giảm 1,3% vào năm 2024 đã làm dấy lên lo ngại về khả năng không đạt mục tiêu khí thải và nguy cơ chịu phạt hàng tỉ euro.

Volkswagen, một trong những nhà sản xuất lớn nhất của Đức, cho biết công ty sẽ phải đối mặt với thiệt hại 1,5 tỉ euro nếu phải tuân thủ quy định nghiêm ngặt ngay trong năm nay.

Với sự thay đổi này, các khoản phạt sẽ được áp dụng vào năm 2027, cho phép các công ty có thể bù đắp lượng khí thải thiếu hụt trong các năm tiếp theo và tránh việc phải trả phạt trong năm nay. Điều này cũng giúp ngừng tình trạng các công ty châu Âu phải mua tín chỉ carbon từ các nhà sản xuất xe điện ngoại quốc như Tesla hay BYD của Trung Quốc.

Những thay đổi về khí thải thực chất có nghĩa là các nhà sản xuất ô tô có thể không đạt mục tiêu trong năm nay, miễn là họ vượt qua mục tiêu trong hai năm tiếp theo. Ảnh: Bloomberg

Mặc dù có sự ủng hộ rộng rãi từ các quốc gia thành viên EU và Nghị viện châu Âu, một số công ty đầu tư mạnh vào quá trình chuyển đổi điện khí hóa cho rằng việc nới lỏng quy định sẽ không đảm bảo tính công bằng cho những công ty đã đi trước. Jim Rowan, giám đốc điều hành của Volvo Cars, nhấn mạnh rằng "Châu Âu không thể để thất bại trong việc điện khí hóa hay trì hoãn quá trình chuyển đổi".

Hiệp hội thương mại E-Mobility Europe cũng cảnh báo rằng sự linh hoạt này có thể khiến khoảng nửa triệu xe điện ít xuất hiện hơn trên thị trường EU trong năm nay, đồng thời để ngỏ cơ hội cho Trung Quốc tiếp tục chiếm lĩnh thị trường xe điện. Tổng thư ký của tổ chức, Chris Heron, nhận định rằng nếu EU chậm lại trong quá trình chuyển đổi, điều này sẽ mở rộng cánh cửa cho các nhà sản xuất Trung Quốc củng cố vị thế dẫn đầu.

Ngoài việc điều chỉnh các quy định về khí thải, Brussels (Bỉ) cũng sẽ yêu cầu tăng tỷ lệ nội địa hóa trong các tế bào pin và các bộ phận ô tô bán tại châu Âu. Các nhà sản xuất pin Trung Quốc và các công ty nước ngoài khác sẽ chỉ nhận được hỗ trợ nếu họ chia sẻ kỹ năng và công nghệ với các đối tác châu Âu.

Dự thảo kế hoạch công nghiệp ô tô của EU cũng nhấn mạnh rằng ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang phải đối mặt với nguy cơ mất thị phần lớn trong công nghệ và sản xuất xe điện, đặc biệt là trong lĩnh vực pin.

Để thúc đẩy nhu cầu xe điện, Brussels cũng sẽ đề xuất các biện pháp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi trong các đội xe công ty, đồng thời cho phép các nhà sản xuất ô tô phát triển phần mềm, chip và công nghệ lái xe tự động chung mà không vi phạm các quy định về cạnh tranh.

Mặc dù có sự hỗ trợ cho các điều chỉnh này, các chuyên gia cảnh báo rằng việc làm yếu các quy định về xe sạch sẽ tạo điều kiện cho các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc, vượt mặt EU trong lĩnh vực xe điện. William Todts, Giám đốc điều hành của Tổ chức Giao thông và Môi trường (T&E), cho rằng "Việc làm yếu các quy định của EU sẽ chỉ làm cho ngành ô tô châu Âu tụt lại phía sau Trung Quốc trong việc sản xuất xe điện”.

Theo Financial Times và AFP

Tường Uyên