EU đã có đủ sự ủng hộ để áp thuế xe điện Trung Quốc

Ủy ban châu Âu đang tiến hành cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc, đã đưa đề xuất về mức thuế quan cuối cùng của mình lên 27 quốc gia thành viên EU để bỏ phiếu dự kiến vào thứ Sáu (4/10) tuần này.

Sự ủng hộ là động lực đáng kể cho Brussels khi họ theo đuổi một trong những vụ kiện thương mại lớn nhất từ trước đến nay. Vẫn chưa rõ nền kinh tế hàng đầu của khu vực và nhà sản xuất ô tô lớn, Đức, sẽ bỏ phiếu như thế nào.

Theo các quy tắc của EU, Ủy ban có thể áp dụng thuế quan trong năm năm tới trừ khi đa số đủ điều kiện của 15 quốc gia EU đại diện cho 65% dân số EU bỏ phiếu chống lại kế hoạch này.

Các quan chức và nguồn tin tại các quốc gia đồng thuận nói với Reuters rằng Pháp, Hy Lạp, Ý và Ba Lan sẽ bỏ phiếu thuận. Tổng cộng, họ đại diện cho 39% dân số EU.

Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen, người đã phát động cuộc điều tra một năm trước, cho biết EU cần tự bảo vệ mình trước làn sóng xe điện giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc đang được hưởng lợi từ trợ cấp của nhà nước.

Ủy ban châu Âu cho biết việc đăng ký xe điện do Trung Quốc sản xuất đã tăng từ 3,5% thị trường EU vào năm 2020 lên 27,2% vào quý 2 năm 2024 và các thương hiệu Trung Quốc tăng từ 1,9% lên 14,1%. Ủy ban cho hay năng lực sản xuất dự phòng của Trung Quốc là 3 triệu xe điện mỗi năm, cần được xuất khẩu, gấp đôi quy mô thị trường EU.

Trong khi đó, ngành công nghiệp ô tô EU nói chung phản đối thuế quan, đặc biệt là các nhà sản xuất ô tô Đức, vốn phụ thuộc vào Trung Quốc để đạt gần một phần ba doanh số bán hàng của họ.

Trong các động thái được coi là hành động trả đũa cuộc điều tra của Brussels về xe điện, năm nay Bắc Kinh đã tiến hành các cuộc điều tra riêng đối với việc nhập khẩu rượu mạnh, sữa và các sản phẩm thịt lợn của EU.

Nếu thuế quan được áp dụng, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc sẽ phải quyết định xem có nên chịu thuế hay tăng giá để trang trải hàng tỷ USD chi phí mới tại biên giới châu Âu vào thời điểm nhu cầu trong nước đang giảm. Viễn cảnh về thuế quan đã thúc đẩy một số nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tìm cách đầu tư vào các nhà máy ở châu Âu, mặc dù chi phí lao động và sản xuất cao hơn.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết hôm thứ Tư tuần này rằng mức trợ cấp của Trung Quốc là "không thể chấp nhận được. Nhìn chung, chúng ta phải bảo vệ sân chơi bình đẳng trong tất cả các lĩnh vực khác nhau của ngành công nghiệp của chúng ta".

Bộ công nghiệp và thương mại Séc, mặc dù từ chối nói cách bỏ phiếu, nói rằng họ coi trọng kết luận của Ủy ban về "các hành vi không công bằng của Trung Quốc" và lưu ý rằng Mỹ, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil đã có hành động.

Quan điểm của Tây Ban Nha, một nước trước đây ủng hộ thuế quan, vẫn chưa rõ ràng sau khi Thủ tướng Pedro Sanchez tuyên bố trong chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 9 rằng EU nên xem xét lại lập trường của mình.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết hôm thứ Tư rằng các cuộc đàm phán với Trung Quốc phải tiếp tục, nhưng đất nước của ông, nơi đã bỏ phiếu trắng về vấn đề này vào tháng 7, có thể sẽ tiếp tục làm như vậy do có sự khác biệt về quan điểm trong chính phủ ba đảng của mình.

"Một cuộc chiến thương mại với Trung Quốc sẽ gây hại nhiều hơn là có lợi cho một ngành công nghiệp quan trọng của châu Âu và một lĩnh vực quan trọng ở Đức", Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner cho biết hôm thứ Tư.

Ủy ban có thể thúc đẩy thuế quan chỉ với sự ủng hộ của bốn quốc gia. Tuy nhiên, cơ quan điều hành EU có thể đệ trình một đề xuất sửa đổi nếu muốn có được sự ủng hộ lớn hơn.

Cơ quan điều hành EU nói rằng họ sẵn sàng tiếp tục đàm phán một giải pháp thay thế cho thuế quan với Trung Quốc và có thể xem xét lại cam kết về giá bao gồm giá nhập khẩu tối thiểu và thường là giới hạn khối lượng sau khi đã từ chối các cam kết do các công ty Trung Quốc đưa ra trước đó.

Một lựa chọn đang được đàm phán là giá nhập khẩu tối thiểu được tính toán bằng các tiêu chí như phạm vi hoạt động, hiệu suất pin và chiều dài của xe điện, cùng với việc xe đó có hệ dẫn động hai hay bốn bánh hay không, một nguồn tin thân cận với vấn đề này tiết lộ.

Hiện có một giải pháp thay thế khác được nhắc tới là cam kết đầu tư vào EU, với hạn ngạch cho giai đoạn chuyển tiếp.

Nam Nguyễn