Elon Musk là cái tên hiếm hoi hưởng lợi từ kế hoạch áp thuế ô tô của ông Trump

Một dây chuyền lắp ráp ô tô. (Ảnh: Bloomberg).

Dự kiến vào tuần tới, Mỹ sẽ áp thuế quan 25% lên toàn bộ ô tô và xe tải nhẹ nhập khẩu, cũng như các linh kiện quan trọng như động cơ, hộp số và thiết bị truyền động. Mức thuế mới sẽ cộng dồn với các biện pháp thuế quan đã có hiệu lực trước đó.

Dưới tác động của chính sách thương mại mà Tổng thống Donald Trump đang triển khai, một sự thật phũ phàng đối với ngành công nghiệp ô tô Mỹ đang dần lộ diện: trong rất nhiều kẻ thua cuộc, Tesla của tỷ phú Elon Musk rõ ràng là bên chiến thắng.

Tesla đang sở hữu các nhà máy lớn ở California và Texas. Các cơ sở này sản xuất tất cả dòng xe mà hãng xe điện bán tại thị trường Mỹ, giúp họ tránh được mức thuế mới của ông Trump đối với ô tô nhập khẩu và linh kiện quan trọng.

Trong một báo cáo tuần này, nhà phân tích Garrett Nelson của CFRA Research nhấn mạnh Tesla là nhà sản xuất ô tô “ít bị ảnh hưởng nhất” do công ty này có dây chuyền lớn tại Mỹ.

Tuy nhiên, hãng xe điện do người giàu nhất hành tinh dẫn dắt không hoàn toàn “bình an vô sự”. Hôm 26/3, Musk cho biết trong một bài đăng trên nền tảng X rằng thuế quan vẫn sẽ có tác động “đáng kể” đến Tesla.

Vai trò nổi bật của Musk trong chính quyền Tổng thống Trump - cụ thể là dưới cương vị lãnh đạo Cơ quan Hiệu quả Chính phủ (DOGE) - khiến công chúng đặt ra câu hỏi về khả năng xung đột lợi ích.

Song, ông Trump phủ nhận đã thảo luận với Musk về thuế quan ô tô. “Musk chưa bao giờ nhờ tôi giúp đỡ công việc kinh doanh”, chủ nhân Nhà Trắng chia sẻ tại Phòng Bầu dục vào ngày 26/3. “Tôi thực sự cũng hơi ngạc nhiên”.

Tỷ phú Elon Musk, CEO hãng xe điện Tesla, tại Nhà Trắng. (Ảnh: Bloomberg).

Nhìn chung, kế hoạch thuế quan mới sẽ mang lại lợi thế cho các nhà sản xuất ô tô có nguồn phụ tùng lớn tại Mỹ. Và ông Trump cũng cho phép miễn trừ: thuế quan mới sẽ chỉ áp dụng cho số xe và phụ tùng nhập khẩu không theo thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ USMCA.

Miễn trừ của ông Trump sẽ làm giảm bớt tác động đến những chiếc ô tô phụ thuộc vào chuỗi cung ứng trải dài khắp Bắc Mỹ. Hơn nữa, thuế quan đối với các linh kiện từ Canada và Mexico tuân thủ thỏa thuận USMCA cũng sẽ không có hiệu lực cho đến khi Mỹ thiết lập quy trình thu các khoản thuế đó.

Các nước láng giềng của Mỹ có thể sử dụng khoảng thời gian hiện tại để cố gắng ngăn chặn chính quyền ông Trump triển khai toàn diện chính sách thuế quan, ngay cả khi đây là một nhiệm vụ không tưởng.

Trong khi đó, các đối thủ lớn của Tesla - từ Hyundai Motor của Hàn Quốc, Toyota Motor của Nhật Bản đến Volkswagen của Đức và General Motors của chính nước Mỹ - sẽ sớm phải chấp nhận chi phí sản xuất tăng mạnh.

Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg, ông Sam Fiorani, Phó Giám đốc mảng dự báo ô tô của AutoForecast Solutions, cho hay: “Có rất ít hãng xe hưởng lợi. Người tiêu dùng là kẻ thua cuộc vì họ sẽ có ít lựa chọn và phải chịu mức giá cao hơn”.

Các thương hiệu nước ngoài phụ thuộc vào xe nhập khẩu sẽ phải đối mặt với nhiều áp lực nhất. Hyundai của Hàn Quốc có nguy cơ trở thành một trong những công ty bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Hyundai và công ty liên kết Kia có các nhà máy tại Alabama và Georgia và trong tuần này vừa công bố kế hoạch mở rộng tại Mỹ trị giá 21 tỷ USD. Tuy nhiên, họ đã nhập khẩu hơn 1 triệu chiếc xe vào Mỹ vào năm ngoái, chiếm hơn một nửa doanh số bán hàng tại Mỹ, theo dữ liệu từ Global Data.

Hyundai “vẫn cam kết đóng góp vào tăng trưởng dài hạn của ngành công nghiệp ô tô Mỹ thông qua hoạt động sản xuất và đối mới tại địa phương”, công ty cho biết trong một tuyên bố, lưu ý rằng họ sử dụng 570.000 lao động tại Mỹ.

Theo nhà phân tích Hyuk Jin Yoon của SK Securities, Hyundai và Kia có thể phải đóng thuế quan tới 10.000 tỷ won (khoảng 7 tỷ USD) mỗi năm nếu ông Trump chính thức áp dụng mức thuế 25%. Con số này chiếm gần 40% tổng lợi nhuận hoạt động mà hai nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc kiếm được vào năm 2024.

Và mặc dù có 4 nhà máy lắp ráp trải dọc Kentucky, Indiana, Mississippi và Texas, cùng các nhà máy sản xuất động cơ ở West Virginia và Alabama, Toyota - hãng xe lớn nhất thế giới - vẫn nhập khẩu khoảng một nửa số xe bán tại Mỹ.

Một đại diện của Toyota cho biết hoạt động của công ty này tại Mexico tuân thủ 100% thỏa thuận thương mại USMCA của ba nước Bắc Mỹ.

Các nhà sản xuất tại “thủ phủ ô tô” Detroit của Mỹ cũng không thoát khỏi thuế quan. General Motors nhập khẩu một lượng xe bán tải Chevrolet Silverado từ các nhà máy tại Mexico và Canada, xe SUV Chevy Trax từ Hàn Quốc và xe SUV crossover Chevrolet Equinox.

Năm ngoái, General Motors bán được hơn 200.000 chiếc Equinox và Trax tại Mỹ. Nhà sản xuất ô tô này cũng sản xuất các phiên bản chạy điện của Equinox và Blazer tại Mexico.

Stellantis sản xuất xe SUV Jeep Compass và Wagoneer S tại Mexico. Hãng này nhập khẩu xe minivan Chrysler Pacifica từ Canada và xe Dodge Hornet cũng như Fiat 500 từ Italy.

Ford Motor cũng có thể phải đối mặt với tác động từ chính sách thuế quan mới, nhưng ít nghiêm trọng hơn một số đối thủ, vì khoảng 80% số xe mà hãng này bán ra tại Mỹ được sản xuất trong nước.

Yên Khê