Duy trì triển khai tiêm bổ sung vắc xin phòng bệnh bạch hầu, uốn ván
Để tăng tỷ lệ miễn dịch phòng bệnh bạch hầu, uốn ván trong cộng đồng, chủ động phòng ngừa dịch bệnh, thời gian qua, ngành Y tế tỉnh duy trì triển khai tiêm vắc xin uốn ván - bạch hầu giảm liều (Td) cho trẻ 7 tuổi. Việc tiêm vắc xin tại trường học hoặc tại cơ sở y tế hay tiêm chủng lưu động ở các địa bàn đi lại khó khăn, vùng sâu, vùng xa, đảm bảo sử dụng vắc xin tiêm chủng an toàn, hiệu quả, đúng mục đích.

Tiêm bổ sung vắc xin uốn ván - bạch hầu giảm liều cho học sinh lớp 2 tại điểm tiêm Trường Tiểu học Nước Hai (Hòa An).
Bệnh bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do trực khuẩn bạch hầu gây nên. Thời kỳ ủ bệnh thường từ 2 - 5 ngày với các biểu hiện lâm sàng chủ yếu như: Sốt, ho, đau họng, hạch góc hàm sưng đau, tình trạng nhiễm trùng, nhiễm độc toàn thân, có giả mạc màu trắng xám, dai, dính ở amidal hoặc thành sau họng. Bệnh nhân cũng có thể bị viêm cơ tim, nhiễm độc thần kinh dẫn đến tử vong do ngoại độc tố của vi khuẩn. Bệnh lây chủ yếu qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp thông qua dịch tiết từ mũi, họng của bệnh nhân, lây gián tiếp qua đồ dùng, quần áo, thức ăn bị nhiễm mầm bệnh. Đối tượng mắc đa số là trẻ dưới 15 tuổi, nhất là trẻ từ 1 - 9 tuổi chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh.
Uốn ván cũng là bệnh truyền nhiễm cấp tính do trực khuẩn uốn ván gây nên và ngoại độc tố hướng thần kinh của nó. Trực khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương kín, vết trầy xước, vết thương dập nát có môi trường kỵ khí… Bệnh uốn ván nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể tiến triển nhanh sang tình trạng co cứng, co giật toàn thân, suy hô hấp, ngưng thở, tỷ lệ tử vong cao (30 - 50%), đối với trẻ sơ sinh bị uốn ván có tỷ lệ tử vong rất cao.
Từ năm 2005, Việt Nam loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh và liên tục duy trì thành quả này cho đến nay. Tuy nhiên, hằng năm vẫn ghi nhận khoảng trên 30 trường hợp mắc uốn ván sơ sinh rải rác ở nhiều địa phương trong cả nước. Còn bệnh bạch hầu, sau nhiều năm liên tục không có ca tử vong, nhưng những năm gần đây tiếp tục ghi nhận trường hợp tử vong, số ca mắc bệnh chủ yếu ở nhóm trẻ từ 10 tuổi trở lên và người lớn, trong đó 85% trường hợp mắc bệnh có tiền sử chưa tiêm chủng, chưa tiêm đủ mũi vắc xin hoặc không rõ tiền sử tiêm chủng. Tại Cao Bằng, năm 2024 ghi nhận 1 trường hợp tử vong do uốn ván sơ sinh tại huyện Bảo Lâm; ngày 21/11/2024, ghi nhận 1 trường hợp ở xóm Khau Noong, xã Thạch Lâm (Bảo Lâm) tử vong do bệnh bạch hầu.
Hiện nay, tiêm chủng vẫn là biện pháp phòng bệnh bạch hầu, uốn ván có hiệu quả nhất. Để phòng bệnh, trẻ cần được tiêm đủ các liều vắc xin phòng bệnh cơ bản trước 1 tuổi và khi đủ 18 tháng sẽ tiêm thêm một mũi vắc xin DPT4 riêng để phòng bệnh uốn ván sơ sinh, phụ nữ có thai cần được tiêm đủ liều vắc xin phòng uốn ván. Mặc dù hiệu quả bảo vệ của vắc xin cao (lên đến 97%), nhưng kháng thể trong cơ thể sẽ giảm dần theo thời gian. Đến 7 tuổi, sự miễn dịch đối với bạch hầu, uốn ván của cơ thể đã suy giảm khá nhiều từ lần được tiêm phòng trước đó, nếu không tiêm nhắc lại vẫn có khả năng mắc bệnh. Vắc xin Td được sản xuất trong nước và có thể sử dụng cho đối tượng người lớn và trẻ em từ 7 tuổi trở lên. Vì vậy, để tăng tỷ lệ miễn dịch phòng bệnh uốn ván, bạch hầu trong cộng đồng, việc triển khai chiến dịch tiêm bổ sung vắc xin Td trong Chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ 7 tuổi tại các địa bàn nguy cơ là hết sức cần thiết, góp phần củng cố miễn dịch của trẻ để chủ động phòng bệnh uốn ván và bạch hầu, phù hợp với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.
Ngành Y tế tỉnh đã chỉ đạo các địa phương triển khai tiêm bổ sung vắc xin Td cho trẻ 7 tuổi trong Chương trình tiêm chủng mở rộng năm 2024, mục tiêu đạt tỷ lệ tiêm vắc xin Td cho trẻ 7 tuổi trên toàn tỉnh từ 90% trở lên. Dự kiến 10.370 trẻ 7 tuổi bao gồm học sinh lớp 2 năm học 2024 - 2025 tại trường học và trẻ 7 tuổi không đi học tại cộng đồng được tiêm bổ sung vắc xin Td. Trung tâm y tế các huyện, Thành phố phối hợp với ngành giáo dục địa phương thống kê, rà soát học sinh thuộc đối tượng tiêm chủng; truyền thông cho các bậc phụ huynh và học sinh về lợi ích, sự cần thiết tiêm chủng vắc xin; tiếp nhận, bảo quản, phân bổ vật tư, vắc xin cho các trạm y tế xã, phường, thị trấn, đồng thời triển khai kiểm tra, giám sát công tác tiêm chủng. Các trạm y tế xã, phường phối hợp với các trường học bố trí điểm tiêm chủng vắc xin cho học sinh đảm bảo các điều kiện tiêm chủng an toàn hiệu quả, chất lượng. Đồng thời, lập kế hoạch tổ chức tiêm vét cho trẻ hoãn tiêm để đảm bảo đạt tỷ lệ theo kế hoạch.
Đưa con đi tiêm phòng vắc xin Td tại điểm tiêm chủng Trường Tiểu học Nước Hai (Hòa An), anh Tô Văn Thông, trú tại phố B, thị trấn Nước Hai chia sẻ: Trước đây, con gái tôi đã được tiêm đầy đủ các mũi vắc xin phòng bệnh bạch hầu, uốn ván tại trạm y tế. Qua tuyên truyền của nhà trường và tìm hiểu thông tin, tôi được biết bạch hầu và uốn ván là những bệnh nhiễm trùng, nhiễm độc cấp tính nguy hiểm nên tôi rất ủng hộ việc tiêm bổ sung vắc xin Td cho con để phòng, chống dịch bệnh và bảo vệ sức khỏe.
Để phòng ngừa, ngăn chặn bệnh bạch hầu, uốn ván nói riêng và các bệnh truyền nhiễm nói chung, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, địa phương, nhân dân cũng cần thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo khuyến cáo của ngành Y tế. Nhất là chủ động đưa trẻ đi tiêm vắc xin phòng bệnh đầy đủ, đúng lịch theo khuyến cáo, sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe cho trẻ, gia đình và cộng đồng xã hội.