Đường phố 'cứ mưa là ngập', Bắc Ninh giải quyết thế nào?

Chỉ rõ nguyên nhân gây ngập

Thông tin từ UBND phường Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, khu vực trung tâm phường này có khoảng 5 lần bị ngập úng cục bộ, gây khó khăn cho đời sống người dân.

Thậm chí, thời điểm diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, nhiều tuyến đường bị ngập úng, chia cắt khiến lực lượng CSGT phải dùng xe chuyên dụng, xe cá nhân và cả phương tiện tạm thời đưa khoảng 40 học sinh đến điểm thi.

Đường phố ngập khiến lực lượng CSGT phải dùng xe đặc chủng đưa 40 em học sinh đi thi tốt nghiệp THPT tại phường Bắc Giang.

Ông Nguyễn Thế Hùng, Tổ trưởng tổ Vĩnh Ninh 1, phường Bắc Giang chia sẻ: Trước đây, toàn bộ khu vực Quảng trường 3/2 và các khu dân cư, đô thị xung quanh vốn là đồng ruộng, gần như quanh năm ngập trắng nước, trở thành "rốn lũ" của cả vùng.

Nhiều năm nay, chính quyền thu hồi đất để san nền làm quảng trường, khu dân cư, đô thị nhưng cốt nền khu vực này vẫn thấp nhất, cống thoát nước nhỏ, hoạt động không hiệu quả dẫn đến tình trạng "cứ mưa là ngập".

Ông Triệu Tiến Đạt, Phó trưởng Phòng Kinh tế phường Bắc Giang cho biết, hiện nay, hệ thống cống thoát nước đô thị tại địa phương đang trong quá trình nâng cấp, chưa hoàn thiện, một số vị trí chưa được thường xuyên nạo vét, thông suốt. Một số dự án cải tạo, lát hè và xây dựng nhà ở đang triển khai thi công, làm rơi đất, cát xuống hệ thống cống, hố ga, ảnh hưởng dòng chảy.

Ý thức của một số bộ phận người dân chưa tốt khi tự ý bịt các cửa thu nước mặt đường để tránh mùi hôi bốc lên từ nắp cống. Việc thi công xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ, đấu nối vào hệ thống cống chung chưa đảm bảo, làm rơi vãi vật liệu gây ách tắc dòng chảy…

Ông Triệu Tiến Đạt, Phó trưởng Phòng Kinh tế phường Bắc Giang chỉ ra bất cập của hệ thống thoát nước thải trên địa bàn.

Ông Nguyễn Văn Dĩnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Ninh thông tin: Nguyên nhân cốt lõi hiện nay là công tác quy hoạch, xây dựng hệ thống thoát nước tại phường Bắc Giang có nhiều bất cập.

Trong đó, cốt nền các tuyến đường và hệ thống thoát nước tại những tuyến phố trung tâm thấp hơn khu vực cống dẫn ra trạm bơm từ 0,5 - 1,5m. Do đó, nước mưa và nước thải không thể chảy hết qua cống, khiến nhiều tuyến bị ứ đọng, nhiều nơi đến 1,5m gây bồi lắng, bốc mùi hôi thối. Khi trời đổ mưa, nước cống càng xung đột, tràn lên mặt đường và khu dân cư gây ngập úng.

Trong khi đó, Trạm bơm tiêu Bắc Ninh chỉ được giao quản lý, vận hành các trạm bơm ở cuối tuyến nhưng hầu như không thể hoạt động vì nước không về được trạm. Công ty CP Quản lý Công trình đô thị Bắc Giang được giao quản lý hệ thống cống thoát nước, khẳng định: Chỉ khi đường ngập, đơn vị mới được yêu cầu cử người đến hỗ trợ xử lý. Ai rảnh thì tham gia vì không có thù lao. Khi nào có chỉ định, cấp tiền đến đâu, công ty nạo vét đến đó, nhiều đoạn cống hàng chục năm nay chưa được nạo vét.

Cán bộ Ban QLDA đầu tư xây dựng TP Bắc Giang (cũ) chỉ ra nhiều bất cập của hệ thống thoát nước tại phường Bắc Giang.

Năm 2023, để giải quyết những bất cập trong tiêu thoát nước, Ban QLDA Đầu tư xây dựng TP Bắc Giang đã làm chủ đầu tư, triển khai dự án xây dựng, cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước trên địa bàn với tổng trị giá khoảng 184 tỷ đồng, nhằm nâng cao năng lực tiêu thoát nước. Tuy nhiên, đến nay, dự án đã tạm dừng thi công khi mới hoàn thành 50% hạng mục với lý do gặp nền cát yếu, không thể thi công.

Triển khai nhiều giải pháp xóa thương hiệu "cứ mưa là ngập"

Ngay khi hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang hợp nhất thành tỉnh Bắc Ninh mới, trao quyết định bổ nhiệm giám đốc các sở, ngành, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn đã yêu cầu nhiệm vụ cấp bách là xóa bỏ thương hiệu "cứ mưa là ngập".

Rễ cây, bùn thải bít kín cống thoát nước tại phường Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh.

Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã khảo sát thực địa, chủ trì hội nghị đánh giá hiện trạng, bàn giải pháp khắc phục trước mắt và lâu dài, không để tái diễn tình trạng ngập úng cục bộ tại những tuyến phố trung tâm.

Theo đó, Sở Xây dựng Bắc Ninh đã khảo sát, đề nghị trước mắt cần phân tách triệt để 3 lưu vực, gồm: Khu vực Quảng trường 3/2, khu C8-hồ Quang Minh; khu dân cư số 2 và khu vực dọc tuyến đường Hùng Vương thành những lưu vực thoát nước riêng, độc lập. Tập trung ưu tiên xử lý thoát nước, ngập úng cho khu vực Quảng trường 3/2, khu C8-hồ Quang Minh (ưu tiên xử lý ngay, sau đó xử lý đến khu vực còn lại).

Thực hiện nạo vét toàn bộ các tuyến cống, hố ga tại 3 lưu vực bị ngập úng nêu trên; ưu tiên thực hiện nạo vét tuyến chính, như: Hoàng Văn Thụ, Hùng Vương, Nguyễn Thị Lưu, Nguyễn Thị Minh Khai… Cải tạo, khơi thông kênh đất hiện có để dẫn nước dọc tuyến đường cao tốc (từ kênh C-D dẫn về trạm bơm Văn Sơn).

Lãnh đạo Sở Xây dựng khảo sát các hồ điều hòa trên địa bàn phường Bắc Giang.

Sở Xây dựng Bắc Ninh cũng yêu cầu, thực hiện hoành triệt một số tuyến cống, hố ga do xung đột với hệ thống thoát nước. Nghiên cứu phá bỏ các tường chắn dâng nước và thay thế toàn bộ cửa phai tại hồ công viên Hoàng Hoa Thám thành cửa phai tự động, sử dụng phần mềm công nghệ để quản lý đảm bảo vận hành đóng mở cửa phai trong thời gian nhanh nhất. Đề xuất giải pháp mở rộng cửa thu nước, bổ sung hệ thống vớt rác tự động, bổ sung kinh phí sửa chữa máy bơm hỏng (máy bơm số 1) tại Trạm bơm Châu Xuyên 2.

Tiếp tục triển khai ngay dự án xây dựng, cải tạo nâng cấp hệ thống thoát nước trên địa bàn TP Bắc Giang cũ (hiện dừng thi công); lập phương án xây dựng, bổ sung biện pháp xử lý nền đất yếu. Rà soát cao độ các tuyến cống, cửa xả giáp dải cây xanh khu A, B và đường gom Cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn.

Thành lập tổ công tác phòng chống ngập úng trên địa bàn phường Bắc Giang, phân công các thành viên trong tổ rõ người rõ việc, rõ vị trí phụ trách từng khu vực quan trọng, thường xuyên bị ngập úng cục bộ, thực hiện công tác phòng chống ngập úng trên địa bàn.

Tăng cường công tác kiểm tra trật tự xây dựng, có biện pháp xử lý cá nhân, tổ chức trong quá trình thi công xây dựng công trình, nhà ở để vật liệu xây dựng (cát, đá, gạch…) rơi xuống hố ga, cống thoát nước, hố thu… gây ảnh hưởng thoát nước mưa theo quy định...

Về lâu dài, Sở Xây dựng Bắc Ninh đề nghị UBND tỉnh này chỉ đạo xây dựng kế hoạch, lộ trình từng bước đầu tư hệ thống thoát nước mưa và nước thải tách riêng để đảm bảo vệ sinh môi trường. Việc đầu tư hệ thống thoát nước thải, trạm xử lý thải tuân thủ hạ tầng thoát nước khung theo quy hoạch được phê duyệt.

Khi lập dự án, thi công xây dựng công trình hệ thống thoát nước hoặc đối với các công trình công cộng như vỉa hè, khuôn viên, đường dạo, các công trình hạ tầng kỹ thuật, sân công trình công cộng, nghiên cứu sử dụng vật liệu xây dựng ưu tiên khả năng thấm nước tốt.

Lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh khảo sát, lập phương án giải quyết bất cập trong tiêu thoát nước, chống ngập úng cục bộ tại phường Bắc Giang.

"Đối với các vị trí vỉa hè không tiếp giáp nhà dân thiết kế xen kẽ những giải cây xanh để thấm nước mặt, tại các hố trồng cây trên vỉa hè cần bố trí các bó vỉa âm để nước thấm nhanh; hạn chế xây dựng khuôn viên cây xanh có cốt cao hơn mặt đường và có bờ ngăn kín để nước mặt đường không chảy vào được.

Nghiên cứu xây dựng công viên bán ngập để làm nơi chứa nước tạm thời khi trời mưa lớn; nghiên cứu tính khả thi của việc xây dựng giải cây xanh phân cách làn đường cần có cốt thấp hơn mặt đường hoặc bó vỉa cần có lỗ trống để nước từ mặt đường chảy vào dải cây xanh phân cách", Giám đốc Sở Xây dựng Bắc Ninh Nguyễn Việt Hùng nêu trong báo cáo gửi UBND tỉnh Bắc Ninh.

Đồng ý với đề xuất của Sở Xây dựng, UBND tỉnh Bắc Ninh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan triển khai ngay những nhiệm vụ cần thiết. Nhờ đó, trong những ngày gần đây, dù ảnh hưởng của cơn bão số 3 (Wipha), phường Bắc Giang thường xuyên có mưa to nhưng nước mưa đều rút nhanh, không gây ngập úng cục bộ như trước, thương hiệu "cứ mưa là ngập" đã được xóa bỏ.

Thương Nguyễn