Đức và cuộc chiến chống tụt hậu trong phòng thủ trước UAV

Tuần qua, Sân bay Munich (Đức) đã phải tạm dừng hoạt động sau khi phát hiện nhiều máy bay không người lái (UAV) xâm nhập. Diễn biến khiến sân bay phải hủy 17 chuyến bay và ảnh hưởng gần 3.000 hành khách.

“Chúng ta thực sự đang tụt hậu trong việc phòng thủ trước UAV” - Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius thừa nhận gần đây, nhưng trấn an người dân rằng mọi biện pháp đang được triển khai “để khắc phục thiếu sót này”.

Vậy tại sao Đức lại “tụt hậu” trong việc tự vệ trước UAV và giới lãnh đạo Đức đang làm gì để khắc phục vấn đề này?

Hành khách ngủ tại Sân bay Quốc tế Munich ở TP Munich (Đức) vào ngày 4-10 sau khi các chuyến bay bị gián đoạn do UAV. Ảnh: Michaela Stache/AFP

Tăng cường hợp tác giữa quân đội và cảnh sát Đức

Theo đài DW, một thách thức mà Đức đang đối mặt trong việc phòng thủ trước UAV liên quan việc phân chia trách nhiệm. Hiện nay, nhiệm vụ đối phó với các mối đe dọa từ UAV được chia giữa quân đội Đức và lực lượng cảnh sát của 16 bang.

Việc phòng thủ trước các cuộc tấn công từ bên ngoài - chẳng hạn từ máy bay chiến đấu hoặc UAV cỡ lớn - thuộc phạm vi trách nhiệm của quân đội. Quân đội cũng được phép hành động nếu UAV xuất hiện trên các khu vực quân sự.

Trong tất cả các trường hợp khác, nhiệm vụ phòng thủ trước UAV thuộc về cảnh sát, vốn là lực lượng chịu trách nhiệm về an ninh nội địa. Ví dụ, nếu một UAV do thám sân bay hoặc cơ sở công nghiệp của Đức, quân đội sẽ không được phép can thiệp.

Mặc dù cảnh sát cũng có các phương tiện để chống lại UAV, nhưng thách thức lớn nhất là triển khai đủ nhanh đến khu vực phát hiện UAV. Các chuyên gia an ninh cho rằng việc thiết lập một “lá chắn phòng thủ UAV” bao phủ toàn nước Đức là điều không thực tế.

Mua UAV tấn công đầu tiên

Sự phân tách giữa nhiệm vụ của quân đội và cảnh sát đã hình thành theo thời gian và được quy định trong hiến pháp. Tuy nhiên, trước các mối đe dọa hiện nay, quân đội Đức sẽ được trao thêm quyền trong việc phòng thủ trước UAV.

Bộ trưởng Nội vụ Đức Alexander Dobrindt dự định cho phép quân đội hỗ trợ cảnh sát, bao gồm việc bắn hạ UAV.

Luật An ninh Hàng Đức không cũng sẽ được sửa đổi cho phù hợp.

Ông Dobrindt còn đề xuất thành lập một trung tâm phòng thủ UAV để điều phối hoạt động giữa chính phủ liên bang và các bang.

Quân đội Đức không chỉ tăng cường nỗ lực trong phòng thủ mà còn trang bị thêm chính các UAV. Gần đây, Tổng thanh tra Carsten Breuer - sĩ quan cấp cao nhất của Đức - thông báo rằng lực lượng này sẽ tiến hành cuộc diễn tập bắn đạn thật đầu tiên với UAV vũ trang vào cuối năm nay.

Hồi tháng 3, Đức đã quyết định trang bị cho quân đội loại UAV cảm tử, được lắp đầu đạn và phát nổ khi lao vào mục tiêu. Đây là bước đi hoàn toàn mới đối với Đức.

Học hỏi kinh nghiệm của Ukraine

Xung đột Nga - Ukraine đã cho thấy rằng việc tham gia vào một cuộc chiến bắt buộc phải có UAV. Hàng trăm nghìn UAV đang được Moscow và Kiev triển khai trên chiến trường Ukraine.

Trên tuyến đầu, những UAV cảm tử nhỏ mang chất nổ đang phá hủy những trang thiết bị quân sự đắt tiền. Việc sử dụng rộng rãi UAV trinh sát có nghĩa là không có chuyển động nào của đối phương bị bỏ sót.

Chuyên gia về UAV - bà Ulrike Franke khuyến nghị học Đức theo kinh nghiệm của Ukraine.

“Rõ ràng các nước NATO cần nhìn sang Ukraine và học hỏi từ Ukraine về khả năng triển khai, sản xuất và chỉnh sửa UAV một cách nhanh chóng” - bà Franke nói với DW.

Theo vị chuyên gia, quân đội Đức giờ đây phải bắt kịp những diễn biến này. Vì những lo ngại chính trị, từ lâu quân đội Đức kiềm chế không mua UAV tấn công. Một số người lo ngại rằng việc dùng UAV điều khiển từ xa sẽ dẫn đến việc quân đội dễ dàng dùng đến vũ trang hơn. Cũng có nhiều nghi ngại về các chức năng tự hành mà nhiều loại UAV hiện có.

Phải đến khi xung đột ở Ukraine bùng phát thì điều này mới thay đổi. Năm 2022, chính phủ Đức quyết định lần đầu tiên vũ trang cho các UAV của quân đội. Chính phủ đã đặt mua tên lửa dẫn đường cho 5 chiếc Heron TP - loại UAV cỡ tàu bay do Israel sản xuất. Trước đó, quân đội Đức chỉ sử dụng các UAV trinh sát không vũ trang.

Phải đến đầu năm nay Đức mới có quyết định mua UAV cảm tử. Theo Bộ Quốc phòng Đức, động thái này đánh dấu “sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới đối với Lực lượng Vũ trang Đức”. Những UAV này được gọi là “vũ khí bay lượn chờ mục tiêu”. Chúng bay vòng quanh khu vực tấn công để xác định mục tiêu, rồi lao xuống và phát nổ khi va chạm.

Một binh sĩ Đức tập trận phòng thủ chống UAV ở TP Hamburg (Đức) vào ngày 26-9. Ảnh: TOBIAS SCHWARZ/AFP

Đổi mới và mua sắm vũ khí

Lực lượng Vũ trang Đức đã bắt đầu tiến hành các cuộc tập trận về triển khai và phòng thủ chống UAV. Hiện nay kỹ năng này được coi là “kỹ năng thiết yếu” mà mọi binh sĩ phải thành thạo. Một số lượng UAV đang được mua sắm cho mục đích này và để đáp ứng các nhu cầu cấp bách.

Hơn nữa, quân đội Đức không muốn phải dự trữ hàng nghìn UAV. Công nghệ trong lĩnh vực này phát triển quá nhanh nên phương thức mua sắm vũ khí truyền thống - tức thời gian đặt hàng dài, thời gian sử dụng kéo dài - sẽ phản tác dụng. Vì vậy, các hợp đồng mới đang được ký kết với các nhà sản xuất để đảm bảo có thể nhanh chóng cung cấp số lượng lớn các mẫu tiêu chuẩn mới nhất khi cần.

Các công ty trí tuệ nhân tạo của Đức hiện là lựa chọn hàng đầu. Trong số đó có Helsing, công ty có trụ sở ở TP Munich, thành lập năm 2021, đã sản xuất được vài nghìn UAV chiến đấu cho Ukraine.

THẢO VY