Đức tranh cãi gay gắt về việc khôi phục nghĩa vụ quân sự bắt buộc

Hình minh họa. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo tờ Politico ngày 28/8, Nội các của Thủ tướng Friedrich Merz đã thông qua dự luật cải cách quân ngũ, yêu cầu tất cả nam giới 18 tuổi phải đăng ký trong hệ thống tuyển chọn mới. Tuy nhiên, việc thực hiện nghĩa vụ quân sự vẫn được giữ ở chế độ tự nguyện.

Theo kế hoạch, những thanh niên đăng ký phục vụ sẽ tham gia khóa quân ngũ cơ bản kéo dài nửa năm, có thể gia hạn lên đến 23 tháng. Chính phủ cũng hứa hẹn nâng mức lương từ khoảng 1.500 euro/tháng lên 2.300 euro/tháng, kèm các chương trình đào tạo nghề như công nghệ thông tin và bằng lái xe. Sau khi hoàn thành, binh sĩ có thể tham gia lực lượng dự bị, qua đó củng cố tiềm lực cho quân đội liên bang (Bundeswehr).

Thủ tướng Merz khẳng định kế hoạch này nhằm củng cố lực lượng quân sự mà không cần quay lại chế độ bắt buộc, phù hợp với thỏa thuận trong liên minh cầm quyền giữa đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) và đảng Dân chủ Xã hội (SPD). “Nếu trong vòng một đến ba năm tới, mục tiêu tuyển quân không đạt, chúng tôi sẽ xem xét điều chỉnh”, ông nhấn mạnh; đồng thời loại trừ khả năng áp dụng cơ chế tự động tái lập nghĩa vụ bắt buộc.

Tuy nhiên, ngay trong nội bộ phe bảo thủ, nhiều nghị sĩ cho rằng dự luật chưa đủ mạnh để bảo đảm nguồn nhân lực quân sự. Ông Thomas Erndl, nghị sĩ CDU và phát ngôn viên về quốc phòng, cho biết phe này sẽ đề xuất sửa đổi khi dự luật được trình Quốc hội từ ngày 8 đến 10/10.

Cụ thể, phe bảo thủ muốn bổ sung điều khoản “kích hoạt tự động”, theo đó nếu mục tiêu tuyển quân không đạt, nghĩa vụ quân sự bắt buộc sẽ được tái áp dụng ngay mà không cần Quốc hội biểu quyết lần nữa. “Chúng ta không thể để xảy ra tình huống quân đội thiếu quân số mà không có biện pháp ràng buộc cụ thể”, ông Erndl nhấn mạnh.

Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius cảnh báo việc mở rộng quân đội có thể gặp trở ngại thực tế. Ông cho rằng vấn đề lớn nhất hiện nay không chỉ là tuyển người, mà còn nằm ở cơ sở hạ tầng huấn luyện. “Chúng ta thiếu doanh trại và năng lực đào tạo. Đây là những điểm nghẽn cần thời gian để khắc phục”, ông nói.

Các chuyên gia nhận định việc tăng đãi ngộ có thể khuyến khích thanh niên tham gia, song chưa chắc đủ để bảo đảm chỉ tiêu trong dài hạn. Nếu tình trạng thiếu quân số kéo dài, áp lực khôi phục nghĩa vụ quân sự bắt buộc sẽ ngày càng lớn.

Theo giới phân tích, cuộc tranh cãi này phản ánh sự chia rẽ trong chính trị Đức trước bối cảnh châu Âu đối mặt nhiều thách thức an ninh. Phe bảo thủ coi nghĩa vụ quân sự bắt buộc là biện pháp cần thiết để duy trì lực lượng, trong khi chính phủ và phe trung tả lo ngại biện pháp này có thể gây phản ứng xã hội và làm gia tăng chi phí ngân sách.

Dự luật cải cách quân ngũ sẽ được Quốc hội thảo luận trong tháng 10. Đây được xem là cơ hội cuối cùng để phe bảo thủ thúc đẩy việc đưa trở lại chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc, vốn từng là nền tảng của quân đội Đức suốt nhiều thập kỷ trước khi bị đình chỉ năm 2011.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc