Đưa ý tưởng sáng tạo ra khỏi 'vườn ươm'

Phong phú ý tưởng khởi nghiệp

Trung tâm Sáng tạo khởi nghiệp và chuyển giao công nghệ (CISAT, thuộc Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM) rộng tới 3.200m2, nhưng hiếm khi tĩnh lặng. Tại đây, luôn có những nhóm sinh viên sôi nổi trao đổi, bàn thảo với các chuyên gia đầu ngành của trường để lên kế hoạch sản xuất sản phẩm “made in HCMUTE”.

Sinh viên bên các dự án nghiên cứu về thiết bị điện, vi mạch tại Trung tâm CISAT, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM

Sinh viên Nguyễn Ngọc Bảo Trâm, Khoa Công nghệ hóa học và thực phẩm cùng nhóm của mình đã hoàn thành dự án “Sản phẩm bánh tỏi đen hạt mít dinh dưỡng giàu chất chống oxy hóa và có chỉ số đường huyết thấp dành cho người bệnh tiểu đường”. Dự án hướng đến việc tạo ra dòng bánh dinh dưỡng tốt cho sức khỏe từ tỏi đen và hạt mít. “Nhờ chỉ số đường huyết thấp và thành phần lành mạnh, sản phẩm được thiết kế để phục vụ người ăn kiêng, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường”, Bảo Trâm chia sẻ.

Tại Trường Đại học Công nghệ thông tin (ĐHQG TPHCM), hoạt động khởi nghiệp sáng tạo cũng thu hút đông đảo sinh viên, giảng viên với nhiều sản phẩm, dự án có thể ứng dụng ngay vào sản xuất. Nguyễn Đoàn Hoàng Phúc, sinh viên Khoa Kỹ thuật máy tính tỏ ra tâm đắc với dự án đầu tay vừa hoàn thành: thiết kế vi điều khiển RISC-V tích hợp mã hóa cứng, giúp tiết kiệm năng lượng chuyên dùng cho hệ thống IoT. Hoàng Phúc chia sẻ: “Để tiết kiệm năng lượng, quá trình thiết kế RISC-V đòi hỏi nhiều kỹ thuật phức tạp trong thiết kế vật lý. Suốt 6 tháng thực hiện, tôi nhận được sự hướng dẫn tận tình từ thầy cô. Với dự án này, tôi đã hoàn thiện thiết kế vi điều khiển RISC-V có thể gửi đến các nhà máy để sản xuất”.

Còn tại Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, nhóm sinh viên do Phạm Trần Minh Thư, Khoa Kỹ thuật xét nghiệm y học làm trưởng nhóm, đã thực hiện dự án “AroTrips - Bộ sản phẩm chăm sóc sức khỏe du lịch từ nghệ trắng”. Dự án hướng đến việc đưa dược liệu bản địa là nghệ trắng vào chế phẩm chăm sóc sức khỏe, phù hợp với nhu cầu của khách du lịch, nhờ kết hợp các đặc tính chống viêm, kháng khuẩn và tái tạo da...

Tìm “bà đỡ” để thương mại hóa

Theo ThS Lê Tấn Cương, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm CISAT, để các ý tưởng và dự án của sinh viên thực sự trở thành sản phẩm ứng dụng, rất cần sự đồng hành, hỗ trợ từ phía doanh nghiệp. Hiện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM đang hợp tác với hàng ngàn doanh nghiệp, trong đó CISAT đóng vai trò cầu nối giữa hoạt động nghiên cứu và thực tiễn sản xuất. Trung tâm cũng triển khai các mô hình nghiên cứu ứng dụng, nhằm thúc đẩy quá trình thương mại hóa các sản phẩm công nghệ.

Một trong những minh chứng rõ nét cho định hướng trên là Không gian sáng tạo MakerSpace - nơi hỗ trợ ươm tạo khởi nghiệp, phát triển ý tưởng và đưa sản phẩm công nghệ vào thực tế. MakerSpace được đầu tư nhiều thiết bị hiện đại như máy hàn, máy khoan, máy may, máy cắt CNC, bảng mạch điện tử… phục vụ cho hầu hết các lĩnh vực đào tạo của nhà trường. “Nhờ đó, các sản phẩm được phát triển tại đây không chỉ đáp ứng yêu cầu học thuật mà còn đảm bảo chất lượng, tính ứng dụng và khả năng thương mại hóa”, ThS Lê Tấn Cương nhấn mạnh.

Còn tại Đại học Kinh tế TPHCM (UEH), trong năm 2024, hơn 30 dự án khởi nghiệp đã được UEH ươm tạo thành công. UEH còn tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu, kết nối doanh nghiệp, tư vấn và hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp. PGS Phan Thị Bích Nguyệt, Viện trưởng Viện Đổi mới sáng tạo UEH, cho biết, nhà trường luôn đồng hành cùng các sáng kiến đổi mới sáng tạo thông qua nhiều chương trình, thu hút sự tham gia của sinh viên và chuyên gia từ các công ty, tập đoàn lớn. Từ đó, nhiều dự án đổi mới sáng tạo và mô hình kinh doanh gắn với kinh tế tuần hoàn và công nghệ xanh đã được phát triển thành công. “Để hoạt động khởi nghiệp của sinh viên thật sự đi vào cuộc sống, cần nhân rộng các trung tâm khởi nghiệp, vườn ươm khởi nghiệp… vì đây chính là bà đỡ cho những ý tưởng sáng tạo”, PGS Phan Thị Bích Nguyệt nhấn mạnh.

Theo đại diện một số doanh nghiệp, để các ý tưởng và dự án của sinh viên từ phòng thí nghiệm, trung tâm ươm tạo ra thực tế sản xuất là cả một quá trình dài, đòi hỏi sự bền bỉ của các chủ thể khởi nghiệp và nguồn lực hỗ trợ vững mạnh. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp sẵn sàng góp vốn, đồng hành cùng sinh viên và nhà trường trong quá trình phát triển sản phẩm. Tuy nhiên, bản thân các “ông chủ trẻ” cần trang bị thêm những kỹ năng ngoài chuyên môn, đặc biệt là kỹ năng vận hành và quản trị để có thể khởi nghiệp hiệu quả.

QUANG HUY