Đưa tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu
Thời tiết cực đoan do trái đất nóng lên đã làm ảnh hưởng tới cuộc sống, sản xuất của người dân, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp. Trước tình hình đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội đã đưa nhiều giải pháp, phương pháp canh tác, sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững thân thiện môi trường, góp phần làm giảm phát thải trong nông nghiệp tác động xấu đến môi trường.

Nông dân huyện Thường Tín cấy lúa Xuân. Ảnh minh họa: TTXVN phát
Đó là đưa các giống lúa mới vừa có năng suất, chất lượng cao, vừa thích ứng với biến đổi khí hậu vào sản xuất như bộ giống lúa Japonica (J01, J02…) và các loại giống mới chất lượng cao (HD11, Đài thơm 8, TBR225, VNR10, VNR20, HDT10…) đang được triển khai tại một số địa phương mang lại giá trị kinh tế cao. Ngoài ra, Hà Nội cũng đẩy mạnh áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật, cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất nông nghiệp hình thành lên các vùng sản xuất lúa hàng hóa chất lượng, quy mô tập trung, các vùng rau củ hữu cơ, an toàn.
Ông Lê Văn Tỵ, Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ tổng hợp Liên Hà, huyện Đông Anh (Hà Nội) cho biết, với sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông Hà Nội, thời gian qua, địa phương đã duy trì cánh đồng lớn với diện tích hơn 200 ha lúa hàng hóa chất lượng. Cánh đồng áp dụng hoàn toàn mạ khay, cấy máy, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật bằng thiết bị bay không người lái nên nông dân rất thuận tiện trong việc chăm sóc; lúa ít bị sâu bệnh. Với cách làm này đã giúp nông dân giảm chi phí, tăng hiệu quả trong sản xuất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tăng thu nhập từ canh tác lúa.
Tại huyện Ba Vì (Hà Nội), Hợp tác xã Chăn nuôi và dịch vụ tổng hợp Đại Phát tham gia trồng 12 ha khoai tây giống mới thích ứng biến đổi khí hậu. Đến nay, khoai đã cho thu hoạch, đạt tiêu chuẩn chất lượng, mẫu mã đẹp, năng suất trung bình 14 tấn/ha, với doanh thu khoảng 200 triệu đồng/ha.
"Trồng khoai tây giống mới không chỉ cho hiệu quả kinh tế cao, việc xử lý phụ phẩm khoai tây trồng vụ Đông còn tạo nguồn phân hữu cơ rất tốt cho cây lúa vụ Xuân, phục vụ sản xuất nông nghiệp xanh, an toàn", ông Nguyễn Công Ứng, Giám đốc Hợp tác xã Chăn nuôi và dịch vụ tổng hợp Đại Phát thông tin.
Ngoài ra, Hà Nội còn đưa vào trồng trình diễn cây trồng giống mới năng suất, chất lượng thích ứng với biến đổi khí hậu như cây đậu tương, quy mô 30 ha tại huyện Ứng Hòa. Bà Cao Thị Thủy, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất kinh doanh nông nghiệp Đoàn Kết cho biết, khi đưa công nghệ cao vào sản xuất (gieo đậu tương trên nền đất ướt bằng máy bay không người lái) sẽ làm giảm áp lực về thời vụ trồng, giúp cây tăng trưởng tốt, cho năng suất cao hơn so với phương pháp truyền thống.
Hiệu quả do ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đã rõ, tuy nhiên để người dân thay đổi tư duy trong sản xuất, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất không phải là "chuyện một sớm một chiều" mà có thể làm ngay được. Khi mà người dân vẫn quen với quy mô sản xuất nhỏ lẻ, trình độ tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật của một bộ phận người dân còn hạn chế.
Theo các chuyên gia nông nghiệp, canh tác thích ứng biến đổi khí hậu là nhu cầu thiết yếu, giúp người nông dân hạn chế tác hại từ hiện tượng bất lợi của thời tiết, nâng cao năng suất, chất lượng nông sản. Do đó, việc đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nông dân đóng vai trò then chốt, giúp họ hiểu đúng, hiểu đủ về lợi ích từ việc tuân thủ các giải pháp canh tác thích ứng biến đổi khí hậu.
Trong đó, tuyên truyền, hướng dẫn nông dân không sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật nằm ngoài danh mục; giảm lượng giống gieo sạ, giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học; tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học; tái sử dụng rơm rạ sau thu hoạch lúa; chế biến, nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón hữu cơ… rất quan trọng nhằm từng bước thay đổi nhận thức của nông dân.
Để ứng phó với biến đổi khí hậu, ông Nguyễn Xuân Đại, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội cho rằng, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp được xác định là hướng đi quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp nhằm không ngừng hiện đại hóa và phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn của Thủ đô trong tương lai trước những khó khăn, thách thức của biến đổi khí hậu. Việc giúp người dân thay đổi tư duy, phong tục tập quán trước những thay đổi của khí hậu cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.
Ngành nông nghiệp Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp với các huyện trên địa bàn thành phố đang mở rộng những mô hình có áp dụng công nghệ cao vào sản xuất, bảo quản, chế biến nông sản; xây dựng và cấp chứng nhận các vùng sản xuất hàng hóa tập trung có năng suất, chất lượng cao, an toàn vệ sinh thực phẩm gắn với bảo vệ môi trường sinh thái.
Theo đó, ngành dành nguồn lực ưu tiên phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp đô thị, sinh thái, sản xuất nông sản sạch, nông sản hữu cơ, sản phẩm OCOP. Cùng với đó, nhân rộng ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học, các mô hình đã được khẳng định trên thực tế nhằm đạt mục tiêu đến năm 2025, tỷ lệ sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên 70%.
Tuy nhiên, các địa phương cũng cần định hướng sản xuất cho người dân; tránh tình trạng sản xuất ồ ạt dẫn tới giá giảm mạnh khi vào vụ thu hoạch. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội cam kết phối hợp với các địa phương đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật tiên tiến; đưa giống cây trồng mới có năng suất, chất lượng thích ứng với biến đổi khí hậu vào sản xuất theo hướng an toàn...