Dù xe tăng Abrams 'thua đau' Ukraine vẫn nhận thêm lô hàng đã loại biên

Ba Lan tiếp tục đóng vai trò là trung tâm trung chuyển vũ khí và thiết bị quân sự cho Ukraine kể từ khi xung đột bùng phát vào tháng 2/2022. Lô xe tăng lần này mang lớp ngụy trang đặc trưng của quân đội Australia, cho thấy việc chuyển giao có thể sẽ diễn ra trong thời gian rất gần.

Xe tăng M1A1 Abrams cũ của quân đội Australia tại Ba Lan. (Nguồn: MW)

Những chiếc Abrams này vốn đã bị loại biên tại Australia do quá cũ, Canberra đã đặt mua các phiên bản M1A2 SEPv3 hiện đại hơn từ Mỹ để thay thế. Tháng 10/2024, Australia tuyên bố sẽ viện trợ lô Abrams cũ này cho Ukraine, nhưng quá trình chuyển giao bị trì hoãn do Mỹ chưa phê duyệt.

Lô Abrams đầu tiên: Tổn thất nặng nề ngoài dự kiến

Trước đó, vào cuối năm 2023, Ukraine đã nhận 31 xe tăng Abrams mới tinh từ Mỹ, sau khi binh sĩ nước này hoàn thành khóa huấn luyện. Những chiếc xe tăng này nhanh chóng được đưa ra tiền tuyến vào tháng 2/2024, nhưng không thể hiện được hiệu quả như kỳ vọng.

Đến tháng 8/2024, gần hai phần ba số Abrams đã bị phá hủy hoặc vô hiệu hóa, tương đương khoảng 20 xe. Đến tháng 6, 27 trong số 31 chiếc Abrams đã bị phá hủy hoặc rơi vào tay Nga, tức khoảng 87% tổn thất chỉ trong vòng chưa đầy một năm.

Ban đầu, phương Tây từng ca ngợi Abrams là "vũ khí thay đổi cuộc chơi", giúp Ukraine giành lợi thế trên chiến trường. Nhưng thực tế cho thấy loại xe tăng này không đủ sức chống chọi với các loại vũ khí hiện đại như máy bay không người lái (UAV) cảm tử hay pháo dẫn đường chính xác đang được Nga sử dụng phổ biến.

Một số chiếc Abrams bị tiêu diệt bởi UAV kamikaze, pháo thông minh và thậm chí bởi xe tăng T-72B3 của Nga. Nhiều binh sĩ Ukraine cũng tỏ ra không hài lòng với loại xe này, do dễ hư hỏng trong điều kiện khắc nghiệt, hệ thống điện tử dễ bị ẩm và phần nóc xe tăng là điểm yếu nhất, lại trở thành mục tiêu lý tưởng cho UAV.

Lô Abrams từ Australia: Cũ kỹ và đầy thách thức

Khác với 31 chiếc Abrams mới từ Mỹ, lô 49 xe từ Australia đã phục vụ nhiều thập kỷ và hiện đã quá cũ. Theo các chuyên gia quốc phòng, tuổi đời cao khiến những chiếc xe này khó duy trì, dễ hỏng hóc và đòi hỏi bảo dưỡng liên tục.

Một quan chức quốc phòng trả lời ABC News còn cho biết: "Chúng tôi bắt đầu nghi ngờ liệu Ukraine có thực sự muốn nhận những xe tăng này hay không, nóc Abrams là điểm yếu lớn nhất và đây là một cuộc chiến của UAV".

Ngoài ra, Abrams sử dụng động cơ tua-bin khí rất phức tạp và tiêu hao nhiên liệu lớn, trong khi hầu hết xe tăng của Ukraine, như T-64 hay T-72 có cấu hình đơn giản hơn nhiều. Chưa rõ liệu Ukraine có đủ đạn pháo 120mm dùng cho Abrams để vận hành hiệu quả hay không, vì đây cũng là nguồn lực đang thiếu hụt nghiêm trọng.

Dù vậy, Abrams vẫn được đánh giá là vượt trội hơn so với những loại xe tăng lỗi thời khác từng được viện trợ cho Ukraine như Leopard 1 hay Leopard 2A4, vốn cũng bị chỉ trích vì hiệu năng kém và độ tin cậy thấp.

Tương lai không chắc chắn của Abrams tại Ukraine

Nếu các xe tăng Abrams từ Australia sớm được đưa ra tiền tuyến, chúng có thể tiếp tục chịu tổn thất nặng như lô đầu tiên. Trong bối cảnh chiến sự vẫn diễn biến căng thẳng và lực lượng Ukraine đang bị áp lực rất lớn, khả năng cao những chiếc Abrams cũ này sẽ phải tham chiến ngay sau khi được chuyển giao.

Về phía Nga, họ đã rút hàng nghìn xe tăng thời Liên Xô khỏi kho để thay thế tổn thất, đồng thời tăng gấp ba sản lượng T-90 kể từ năm 2022. Xe tăng T-80 đắt hơn và hiện đại hơn cũng đang được đưa trở lại dây chuyền sản xuất.

Trong khi đó, Ukraine vẫn phải phụ thuộc vào các dòng xe tăng phương Tây như Abrams và Leopard, bởi nguồn cung xe T-72 từ các nước Đông Âu đang cạn dần và xe T-64 hay T-80 thì gần như không thể bổ sung.

Xuân Minh