Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quảKiểm soát từ khâu cung ứng gắn với quản lý, tiết kiệm, hiệu quả

Điều tiết sản lượng, giá cả với một số nguồn năng lượng ngay từ khâu cung ứng

Cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại Kỳ họp thứ Chín (đợt 1), các đại biểu nêu rõ, dự thảo Luật giữ nguyên phạm vi điều chỉnh đã được quy định tại Luật hiện hành về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; chính sách, biện pháp thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Ảnh: Lâm Hiển

ĐBQH Cầm Thị Mẫn (Thanh Hóa) tán thành với việc không mở rộng phạm vi điều chỉnh, nhằm giúp luật duy trì trọng tâm là tiết kiệm và hiệu quả trong sử dụng năng lượng, một lĩnh vực có tính chuyên ngành cao và gắn với hành vi cụ thể.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị nghiên cứu thể hiện rõ vai trò luật khung để có thể tích hợp đồng bộ với các nội dung về tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng không tái tạo như dầu khí vào quản lý sản phẩm tiêu thụ nhiều năng lượng, bảo đảm tính linh hoạt khi thi hành trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng. Đồng thời, thể chế hóa Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị về tình hình thực hiện Nghị quyết số 41-NQ/TW, ngày 23/7/2015, của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển ngành dầu khí Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 và một số định hướng cho giai đoạn mới.

Về đối tượng áp dụng, luật hiện hành mới chỉ áp dụng đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng năng lượng tại Việt Nam. Đại biểu Cầm Thị Mẫn đề nghị bổ sung chủ thể cơ quan với tư cách là các bộ, ngành, cơ quan nhà nước trong hệ thống chính trị, vì đây cũng là những chủ thể sử dụng năng lượng tại Việt Nam.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Cho rằng trong bối cảnh khoa học, công nghệ, trí tuệ nhân tạo đang phát triển rất nhanh, thay đổi hàng ngày, hàng giờ, đối tượng tham gia vào quá trình khai thác, sản xuất, cung ứng, sử dụng năng lượng ngày một đa dạng hơn, ĐBQH Lê Minh Nam (Hậu Giang) đề nghị, ban soạn thảo cân nhắc, rà soát để mở rộng phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, có những giải pháp thực hành tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng một cách đồng bộ, toàn diện, tổng thể và đạt được kết quả tích cực, bền vững hơn.

ĐBQH Lê Minh Nam (Hậu Giang) phát biểu.

Đại biểu Lê Minh Nam cho biết, dự thảo Luật chỉ tập trung vào việc sử dụng năng lượng, trong khi cần thiết phải quy định và kiểm soát từ khâu cung ứng năng lượng (tức là đầu vào), gắn với đó phải quản lý tiết kiệm, hiệu quả (kết quả đầu ra). Ở đâu có đầu vào phải quan tâm kiểm soát việc khai thác sản xuất, đầu tư xây dựng nguồn cung cấp năng lượng sao cho đạt được hiệu quả tối ưu và dài hạn.

“Cần có giải pháp điều tiết sản lượng, giá cả đối với một số nguồn năng lượng ngay từ khâu cung ứng hoặc đặt ra các điều kiện cung ứng để từ đó kiểm soát, dẫn dắt việc sử dụng năng lượng, hướng đến mục tiêu tiết kiệm và hiệu quả. Tăng cường quản trị đầu ra theo hướng tận dụng, thu hồi theo quy trình tuần hoàn, tái tạo để đạt được hiệu quả, hiệu suất tối ưu”, đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu lưu ý, dự thảo Luật đã có quy định nhưng cần bổ sung vì một số nhóm, lĩnh vực chưa được quy định một cách đầy đủ, toàn diện. Theo đó, một số lĩnh vực dù ứng dụng khoa học, công nghệ rất hiện đại, nhưng vẫn cần các giải pháp để quản lý, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Cụ thể, mức độ tiêu tốn năng lượng của các trung tâm dữ liệu phục vụ cung cấp dịch vụ công, dịch vụ điện tử, công nghệ số, phục vụ cho trí tuệ nhân tạo là rất lớn. Hay xu thế sử dụng ô tô điện, xe máy điện nhằm bảo vệ môi trường đang ngày càng phổ biến, nhưng lại là đối tượng có nhu cầu sạc pin với nguồn năng lượng lớn, nên rất cần quan tâm, lựa chọn phương thức sạc nhanh, sạc chậm thích hợp, giúp tiêu tốn ít năng lượng.

Chưa rõ về mô hình kinh doanh của Công ty dịch vụ năng lượng

Lưu ý quy định về Công ty dịch vụ năng lượng (ESCO) trong dự thảo Luật còn chưa rõ, chưa phù hợp, ĐBQH Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) thẳng thắn, ở nước ta mô hình công ty này chưa phổ biến, hoạt động mang tính tự phát và đang gặp nhiều khó khăn.

ĐBQH Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Dự thảo Luật quy định ESCO là công ty cung cấp các dịch vụ và giải pháp về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, được hoạt động theo Luật Doanh nghiệp với mô hình kinh doanh là sử dụng các Hợp đồng hiệu quả năng lượng.

Đại biểu Trần Văn Tuấn nêu rõ, mô hình hoạt động của một công ty là cách thức tổ chức, vận hành và quản lý các nguồn lực của công ty như: nhân lực, tài chính, vật chất để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh. Mỗi công ty có thể lựa chọn mô hình hoạt động khác nhau tùy theo lĩnh vực kinh doanh, quy mô và chiến lược phát triển như mô hình công ty mẹ, công ty con, mô hình bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, mô hình cung cấp sản phẩm dịch vụ cho doanh nghiệp khác, mô hình nghiên cứu phát triển sản xuất - marketing, phân phối... Riêng Hợp đồng hiệu quả năng lượng chỉ là công cụ pháp lý trong hoạt động kinh doanh, không nên coi đó là mô hình kinh doanh của công ty, nhấn mạnh điều này, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu, quy định rõ hơn trong dự thảo luật về mô hình kinh doanh của công ty dịch vụ năng lượng hoặc giao cho Chính phủ quy định cụ thể.

Tương tự về Hợp đồng hiệu quả năng lượng, các ĐBQH Trần Văn Tuấn, Lê Xuân Thân (Khánh Hòa)... đều cho rằng, nội hàm của Hợp đồng trong dự thảo Luật chưa rõ.

ĐBQH Lê Xuân Thân (Khánh Hòa) phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Hợp đồng hiệu quả năng lượng cũng là một trong những hình thức hợp đồng về dân sự, kinh tế, thương mại nên tên, hình thức và nội hàm của hợp đồng cũng phải phù hợp với các quy định của pháp luật liên quan.

Đại biểu Lê Xuân Thân cho biết, Hợp đồng hiệu quả năng lượng được hình thành giữa khách hàng và một công ty dịch vụ năng lượng làm cơ sở để khách hàng trả công cho ESCO khi thực hiện các dự án sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Đây là một dạng hợp đồng đã được quy định những quy tắc chung trong Bộ luật Dân sự năm 2015.

“Nếu khái niệm và đưa vào dự thảo Luật là Hợp đồng làm cơ sở xem xét trả công thì không đủ. Hợp đồng phải có các bên ký kết, thỏa thuận với nhau về nhiều điều khoản, trách nhiệm, nghĩa vụ thực hiện hợp đồng, giải quyết tranh chấp, hàng loạt những vấn đề liên quan tới hợp đồng, còn chỉ để trả công thì không nên bổ sung trong dự thảo luật”, đại biểu nói.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định, các ý kiến thảo luận rất sôi nổi, tâm huyết, có trách nhiệm, là cơ sở để cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật.

Anh Thảo