Du lịch y tế: cơ hội vàng để bứt phá
Không chỉ rẻ hơn, dịch vụ y tế Việt Nam đang dần tiệm cận chuẩn quốc tế. Những kỳ tích y khoa gần đây cùng sự kết hợp giữa chăm sóc sức khỏe và nghỉ dưỡng đã mở ra cơ hội lớn cho ngành du lịch y tế Việt Nam.

Các bác sĩ Việt Nam đã thực hiện ca can thiệp bào thai cho một sản phụ người Singapore. Ảnh: Bệnh viện Từ Dũ Cung cấp.
Kỳ tích từ phòng mổ, niềm tin từ quốc tế
Các bác sĩ Việt Nam tại Bệnh viện Từ Dũ phối hợp với Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP Hồ Chí Minh), đã thực hiện ca can thiệp bào thai cho một sản phụ người Singapore, cứu sống thai nhi 22 tuần tuổi, chỉ nặng 600gram và mắc dị tật tim bẩm sinh hiếm gặp. Ca bệnh từng được phát hiện tại Singapore. Tuy nhiên, do giới hạn kỹ thuật, các bác sĩ nước bạn đã chủ động giới thiệu sản phụ sang Việt Nam điều trị, một tín hiệu cho thấy niềm tin vững chắc vào năng lực chuyên môn của đội ngũ bác sĩ Việt Nam. Theo Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, đây không chỉ là một ca điều trị thành công mà còn là minh chứng sống động cho trình độ y học bào thai của Việt Nam đang tiệm cận với các nước phát triển trong khu vực.
Tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội), một bé gái 4 tuổi từ Bali (Indonesia) đã được phẫu thuật nội soi một lỗ điều trị nang ống mật chủ, kỹ thuật hiện chỉ vài trung tâm trên thế giới thực hiện được. Cô bé hồi phục nhanh chóng với vết mổ thẩm mỹ, gia đình hoàn toàn hài lòng. Tại Bệnh viện Việt Đức, một Việt kiều New Zealand sau ba lần mổ thất bại ở nước ngoài đã được tái tạo tầng sinh môn thành công. Trung tâm này cũng thường xuyên tiếp nhận bệnh nhân từ châu Âu và châu Á đến điều trị các bệnh lý hậu môn – trực tràng từng bị từ chối hoặc thất bại ở nước ngoài.
Du lịch y tế (medical tourism), hình thức kết hợp giữa khám chữa bệnh và nghỉ dưỡng đang là xu hướng tăng trưởng mạnh tại nhiều quốc gia châu Á như: Thái Lan, Hàn Quốc, Ấn Độ và Malaysia. Trong dòng chảy đó, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế với nhiều tour du lịch y tế hấp dẫn và đội ngũ chuyên môn ngày càng nâng cao. Chỉ trong vài năm trở lại đây, hàng loạt tour kết hợp khám chữa bệnh và du lịch đã được xây dựng như tour: “Sống khỏe mỗi ngày” (khám tổng quát, trị liệu cổ truyền, du lịch Cần Giờ); “Nụ cười Việt Nam” (dịch vụ nha khoa kết hợp ẩm thực) hay “Sắc đẹp Á Đông” (phẫu thuật thẩm mỹ, nghỉ dưỡng hậu phẫu). Bên cạnh đó, các dịch vụ như khám tổng quát, tầm soát ung thư, tư vấn dinh dưỡng, hay chăm sóc sức khỏe theo giới tính, độ tuổi cũng được thiết kế chuyên biệt, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của du khách trong và ngoài nước.
Hiện nay, TP Hồ Chí Minh đang dẫn đầu cả nước về thị phần du lịch y tế, chiếm hơn 40%. Với hạ tầng y tế hiện đại, hệ thống bệnh viện đạt chuẩn quốc tế và đội ngũ bác sĩ tay nghề cao, TP đủ khả năng tiếp nhận và phục vụ du khách quốc tế, đặc biệt là Việt kiều và khách từ các nước trong khu vực. Theo khảo sát của Grand View Research, du lịch y tế toàn cầu có thể đạt doanh thu gần 100 tỷ USD vào năm 2030. Châu Á là khu vực đi đầu trong xu hướng này: Thái Lan đã đón 3 triệu lượt khách chữa bệnh năm 2023 với doanh thu 850 triệu USD; Ấn Độ đạt 6 tỷ USD và hướng tới con số 13 tỷ USD vào năm 2026. So với các quốc gia nói trên, Việt Nam có nhiều lợi thế: chi phí thấp, dịch vụ đa dạng, chất lượng điều trị không thua kém. Theo Tạp chí International Living, chi phí nha khoa tại Việt Nam rẻ hơn 6–10 lần so với Mỹ, Canada, Australia; rẻ hơn 30–50% so với Thái Lan và Malaysia.
Nha khoa – “át chủ bài” trong du lịch y tế Việt Nam
Nha khoa là một trong những lĩnh vực nổi bật của du lịch y tế Việt Nam. Bệnh viện Răng Hàm Mặt TP Hồ Chí Minh hiện đã đầu tư riêng một khu điều trị dành cho khách quốc tế, có thể tiếp nhận đồng thời 20 bệnh nhân. Các bác sĩ tại đây không chỉ giỏi chuyên môn mà còn thành thạo ngoại ngữ, đáp ứng yêu cầu giao tiếp với bệnh nhân nước ngoài. Trang thiết bị hiện đại như công nghệ 3D, 4D giúp lấy dấu, thiết kế và hoàn thiện răng giả nhanh chóng, chính xác đến 99,9%. Việc rút ngắn thời gian điều trị mà vẫn bảo đảm chất lượng là yếu tố then chốt giúp nha khoa Việt Nam cạnh tranh với các nước phát triển. Ngoài nha khoa, các dịch vụ như: phẫu thuật thẩm mỹ, tim mạch, ghép tạng, chăm sóc mắt, hỗ trợ sinh sản (IVF) cũng được khách quốc tế đánh giá cao.
Nhận thấy tiềm năng của thị trường Việt Nam, nhiều quốc gia đã bày tỏ mong muốn hợp tác phát triển du lịch y tế. Giám đốc Sở Công nghiệp Du lịch Seoul, Ham Kyung-jun đánh giá cao điều kiện phát triển ngành này ở Việt Nam. Ông cam kết sẽ hỗ trợ TP Hồ Chí Minh trong đào tạo nhân lực y tế, phiên dịch viên, chia sẻ kinh nghiệm và mô hình của Hàn Quốc. Cụ thể, hai bên đang xúc tiến ký kết các biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU), đặc biệt trong đào tạo kỹ thuật y tế, nâng cao tay nghề y bác sĩ và mở rộng mạng lưới chăm sóc y tế song phương. Seoul, nơi được xem là trung tâm du lịch y tế hàng đầu châu Á cũng đang triển khai chương trình "Cơ quan hợp tác du lịch y tế Seoul", hỗ trợ bệnh nhân nước ngoài thông qua các dịch vụ điều phối viên y tế, đưa đón từ sân bay đến bệnh viện, hỗ trợ thủ tục lưu trú...
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, ngành du lịch y tế có tiềm năng trở thành mũi nhọn mới trong chiến lược phát triển du lịch quốc gia. Với mức chi phí cạnh tranh, chất lượng điều trị ngày càng tiệm cận chuẩn quốc tế, cùng sự đồng hành của các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và sự hợp tác quốc tế, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm du lịch y tế mới của châu Á trong những năm tới.
Để du lịch y tế Việt Nam phát triển bền vững, cần xây dựng gói dịch vụ trọn gói (khám – điều trị – nghỉ dưỡng – hậu điều trị), tăng cường liên kết giữa bệnh viện và DN du lịch. Ngoài ra, việc chuẩn hóa quy trình khám chữa bệnh theo tiêu chuẩn quốc tế (JCI), nâng cao kỹ năng ngoại ngữ cho đội ngũ y bác sĩ, đầu tư không gian lưu trú thân thiện, dịch vụ hỗ trợ visa y tế, phiên dịch viên chuyên môn cũng là những yếu tố không thể thiếu.
Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, Nguyễn Tuấn Anh