Dự báo 2025: Kinh tế thế giới phát triển vừa phải
Các tổ chức tài chính quốc tế như Quỹ Tiền tệ thế giới (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) nhận định tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ ở mức vừa phải trong năm 2025.
Dấu hiệu khởi sắc
Năm 2025, Viện Kinh tế thế giới Kiel (Đức) kỳ vọng mức tăng trưởng GDP toàn cầu là 3,1%, IMF dự báo khoảng 3,2%, trong khi WB đưa ra con số 3,3%, so với mức tương ứng 3,5% trước đại dịch Covid-19. Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs cũng dự báo tăng trưởng ở mức “vừa phải”. Thương mại toàn cầu có khả năng chậm lại đáng kể do các biện pháp chính sách thương mại hạn chế dự kiến áp đặt trong năm tới.
Việc tỷ phú Donald Trump tái đắc cử với khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” và chính sách “Nước Mỹ trước tiên” được dự báo tạo ra những thay đổi đáng kể trên bản đồ kinh tế quốc tế năm 2025. Theo bà Pauline Wibaux, chuyên gia kinh tế tại Viện Nghiên cứu Triển vọng và Thông tin kinh tế quốc tế của Pháp (CEPII), “Nước Mỹ trước tiên” đã trở thành một chiến lược kinh tế toàn diện và tạo ra xu hướng bảo hộ mới. Điều này được thể hiện qua việc Mỹ duy trì thuế quan cao với hàng hóa Trung Quốc, ban hành đạo luật như Đạo luật CHIPS và Khoa học. Liên minh châu Âu (EU) cũng tham gia với chính sách tự chủ chiến lược dựa trên công cụ Thỏa thuận Xanh châu Âu và các biện pháp bảo hộ thị trường nội khối.
Cùng với việc thương mại EU - Nga suy giảm nhanh chóng, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có nguy cơ leo thang. Ông Donald Trump được cho sẽ có lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc - điều sẽ gây ra hậu quả đối với dòng chảy thương mại toàn cầu khi những chuỗi cung ứng, tìm nguồn cung và vận chuyển cuối cùng trở nên đắt đỏ hơn, gây tác động đến người tiêu dùng toàn cầu. Nhiều nền kinh tế khác lo ngại khả năng đồng USD mạnh lên - nếu các chính sách của ông Donald Trump khiến lạm phát gia tăng và làm chậm tốc độ cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), sẽ hút vốn đầu tư ra khỏi các nước này và làm cho khối nợ bằng USD của họ phình to.
Ảnh hưởng từ xung đột
Các cuộc xung đột ở Ukraine và Trung Đông có thể ảnh hưởng đến chi phí năng lượng, vốn là nhiên liệu cho nền kinh tế thế giới. Tình trạng bế tắc chính trị ở hai nền kinh tế lớn nhất Khu vực sử dụng đồng tiền chung euro (Eurozone) là Đức và Pháp, và những hoài nghi về tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - Trung Quốc, càng làm cho bức tranh trở nên ảm đạm hơn. Trong khi đó, thiệt hại do biến đổi khí hậu đang ngày càng trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều quốc gia.
Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế thế giới mới nhất, IMF đã báo hiệu “Hãy chuẩn bị cho thời kỳ bất ổn”. Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde trong cuộc họp mới đây cũng lưu ý sẽ có nhiều bất ổn vào năm 2025. Tuy nhiên, Viện Nghiên cứu Ifo (Munich, Đức) cho rằng, nền kinh tế toàn cầu có khả năng sẽ duy trì quỹ đạo tăng trưởng vừa phải trong năm 2025 và 2026.
Thuế quan thương mại cao hơn khó có thể có hiệu lực ngay sau khi Tổng thống Mỹ mới nhậm chức, mà thay vào đó sẽ diễn ra suốt năm tới, củng cố các hoạt động chuyển hướng thương mại hiện có với kết quả là thương mại toàn cầu sẽ tăng trong nửa đầu năm 2025, nhưng sau đó chậm lại dần. Mặc dù Viện Kinh tế thế giới Kiel cho rằng lãi suất cơ bản của Mỹ sẽ giảm chậm lại, nhưng viện nghiên cứu này vẫn kỳ vọng hoạt động kinh tế toàn cầu sẽ dần được thúc đẩy nhờ các điều kiện tài chính thuận lợi hơn.
Theo các giả định này, nền kinh tế Mỹ có khả năng sẽ tiếp tục tăng trưởng, trong khi đà tăng trưởng kinh tế ở châu Âu vẫn ở mức thấp. Trong khi đó, vẫn chưa thấy rõ sự phục hồi kinh tế bền vững ở Trung Quốc mặc dù các biện pháp kích thích đã được công bố.