Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Người dân Bảo Thắng đồng thuận cao trong giải phóng mặt bằng

Gia đình anh Triệu Văn Lẻng, dân tộc Dao ở thôn Cốc Toòng, xã Phong Niên bị thu hồi hơn 900 m2 đồi quế, bồ đề để dựng cột điện số 01 trong đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Ngay từ ngày đầu tiên triển khai, anh rất đồng thuận với giải phóng mặt bằng.

Xã Phong Niên là điểm khởi đầu của đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, nơi có trạm biến áp 500 kV đang chuẩn bị đầu tư giai đoạn 2 vào tháng 3/2025. Theo quy hoạch, xã Phong Niên có 7 vị trí xây dựng móng cột đường dây tải điện 500 kV với tổng diện tích 8.894 m2, trong đó có 7.404 m2 đất rừng, còn lại là đất trồng cây lâu năm và đất khác. Các vị trí xây dựng móng cột liên quan đến đất của 22 hộ dân với 65 nhân khẩu.

Cùng cán bộ địa chính xã Phong Niên, chúng tôi tới thăm nhà anh Triệu Văn Lẻng, dân tộc Dao ở thôn Cốc Toòng, hộ có hơn 900 m2 đất phải thu hồi để xây dựng móng cột đầu tiên trong tuyến đường dây tải điện 500 kV, cột điện số 01. Ngay từ ngày đầu tiên nhận thông báo, cho đến khi thực hiện đo đạc, kiểm đếm, thống kê, anh Lẻng và gia đình đều đồng thuận cao với Dự án. Hiện việc thống kê đã hoàn thành, cơ quan chuyên môn của huyện Bảo Thắng, xã Phong Niên đang hoàn thiện khâu cuối trong áp giá đền bù để chi trả tiền cho hộ dân. Chưa biết gia đình sẽ nhận được bao nhiêu tiền nhưng anh Lẻng vẫn rất vui vẻ, phấn khởi: “Bao nhiêu thì cơ quan Nhà nước sẽ làm đúng quy định, có cả hội đồng làm việc chứ không phải một người. Cái này tôi nhất trí cao”, anh Lẻng khảng khái nói.

Diện tích lớn cây trồng tại xã Xuân Quang cũng thuộc diện ảnh hưởng hành lang an toàn lưới điện 500 kV.

Phải nhượng lại hơn 900 m2 đất trồng quế, bồ đề gần 10 năm tuổi cũng có phần tiếc nhưng anh Lẻng vẫn còn hơn 1 ha rừng. Mặt khác, rừng chưa phải là nguồn thu nhập thường xuyên, thu nhập chính, hiện gia đình anh Lẻng là hộ sản xuất giỏi của địa phương với mô hình nuôi cá và nuôi gà thả đồi. Anh Lẻng còn làm dịch vụ xay xát, mua ô tô để vận chuyển hàng hóa.

Ông Cháp A Đông, Trưởng thôn Cốc Toòng, xã Phong Niên cho hay, thôn có 8 hộ bị thu hồi đất để xây dựng 3 móng cột đường dây tải điện 500 kV, nhờ làm tốt khâu tuyên truyền, cán bộ thôn vào cuộc từ đầu nên cả 8 hộ đều đồng thuận rất cao. Ông Đồng cũng cho hay, cán bộ thôn và đoàn thể của Cốc Toòng đã có nhiều kinh nghiệm trong tuyên truyền, vận động giải phóng mặt bằng. Cách đây 3 năm, cán bộ thôn từng tham gia vận động, tuyên truyền giải phóng mặt bằng để thi công Dự án trạm biến áp 500 kV và đường vào Dự án có 28 hộ bị ảnh hưởng, tất cả đều đồng thuận cao.

Khu mốc cột điện tại xã Phong Niên.

Ngôi nhà của anh Đào Duy Dần ở thôn Hang Đá, xã Xuân Quang sẽ phải tháo dỡ để nhường đất cho hành lang vận hành an toàn lưới điện 500 kV.

Tại xã Xuân Quang, đường điện cao thế 500 kV đi dọc xã qua 7 thôn với 26 vị trí chân cột, có 66 hộ thuộc diện phải thu hồi đất và tài sản, hoa màu. Ông Trần Đức Khải, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Quang cho hay, đến cuối tháng 12/2024, địa phương đã hoàn thành việc thống kê, kiểm đếm, áp giá bồi thường cho các hộ bị ảnh hưởng, điều đáng mừng là tất cả các hộ đều nhất trí cao với cách làm của xã, của huyện khi tiến hành trong thời gian rất ngắn. “Cán bộ xã phối hợp triển khai Dự án không kể ngày giờ, nhưng sẽ vô nghĩa nếu người dân không thuận hay còn lưỡng lự, so đo”, Phó Chủ tịch UBND xã Trần Đức Khải cho hay.

Để người dân đồng thuận cao, công tác tuyên truyền, vận động cần được đẩy mạnh. Trong ảnh: Cán bộ UBND, Ban Chỉ huy Quân sự xã, Đoàn Thanh niên xã Xuân Quang và cán bộ thôn Hang Đá vận động người dân giải phóng mặt bằng.

Chúng tôi cùng Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Quang tới thăm gia đình anh Đào Duy Dần ở thôn Hang Đá, thuộc diện giải phóng mặt bằng để đảm bảo hành lang vận hành an toàn lưới điện. Ngôi nhà 3 gian đổ mái bằng của anh Dần nằm giữa không gian thanh bình với xung quanh là vườn bưởi hơn 30 năm tuổi, những rặng hoa quanh nhà và nhiều loại cây ăn trái khác. Theo quy định, tất cả nhà ở dân cư, trụ sở làm việc, công xưởng nằm dưới đường dây 500 kV đều phải di chuyển để đảm bảo an toàn vận hành lưới điện, ngôi nhà của anh Đào Duy Dần thuộc diện như thế. Đến ngày 9/1 vẫn chưa xác định chính thức mốc giới, phạm vi ảnh hưởng hành lang an toàn đường dây tải điện 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên song anh Dần đã sẵn sàng di chuyển nhà đến nơi ở mới. “Được biết đây là công trình trọng điểm quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế của đất nước, tôi sẵn sàng di chuyển nhà, nhưng cũng mong áp mức bồi thường xứng đáng với khối tài sản của gia đình mất đi”, anh Dần cho hay.

Khu vực sẽ xây dựng cột điện tại thôn Hang Đá, xã Xuân Quang.

Bà Hồ Thị Vân, Trưởng thôn Hang Đá cho hay, để người dân đồng thuận cao thì công tác phổ biến chính sách, tuyên truyền, vận động hết sức quan trọng. Không chỉ có cán bộ thôn, cấp xã, cấp huyện cũng phải vào cuộc, nhất là với những hộ còn thắc mắc, suy nghĩ chưa thông, chưa rõ. “Ở thôn Hang Đá hay cả xã Xuân Quang, huyện Bảo Thắng cũng vậy, phần đất nào cũng có tài sản, cây trồng của người dân, khi bị thu hồi, ai cũng có tâm tư, suy nghĩ. Vậy nên khi tuyên truyền, cán bộ phải thực sự đồng cảm với người dân, nói sao cho có lý, có tình, nói thuyết phục. Nhờ cách làm ấy mà mọi dự án đầu tư trên địa bàn đều nhận được đồng thuận cao của người dân”, bà Vân cho hay.

Ông Đỗ Bá Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Thắng cho biết, với Dự án đường dây tải điện 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, việc xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư; ban hành thông báo thu hồi đất; trình phê duyệt phương án bồi thường tổng thể; ban hành quyết định thu hồi đất; thống kê, áp giá... diễn ra trong khoảng thời gian ngắn nhất từ trước tới nay. Bên cạnh công tác chuyên môn, kỹ thuật, huyện Bảo Thắng đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tuyên truyền, vận động, những trường hợp nào vướng mắc đều được tập trung làm rõ, có phương án tháo gỡ.

Dự án đường dây tải điện 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên là công trình trọng điểm cấp quốc gia nhằm giải phóng công suất điện năng sản xuất tại khu vực Tây Bắc (trong đó có Lào Cai với tổng công suất hiện thời là hơn 1.162 MW) và nguồn điện dự phòng mua từ nước ngoài. Dự án là hạ tầng kết nối năng lượng quan trọng khu vực phía Bắc với năng lực truyền tải lên lưới điện quốc gia khoảng 2.500 MW, cao hơn công suất của Nhà máy thủy điện Sơn La, dự án thủy điện có công suất lớn nhất Đông Nam Á hiện nay.

Trạm biến áp 220 kV phục vụ cấp điện cho trạm biến áp 500 kV chuẩn bị xây dựng tại xã Phong Niên, Bảo Thắng.

Chính thức khởi động đầu tháng 12/2024 nhưng tỉnh Lào Cai có kế hoạch đến cuối tháng 2/2025 sẽ bàn giao toàn bộ mặt bằng thi công Dự án đường dây 500 kV trên địa bàn cho chủ đầu tư (EVN) với phạm vi giải phóng mặt bằng hàng trăm ha, đây là tiến độ nhanh “chưa từng có”. Để thành công, công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận cao trong cộng đồng, nhất là những hộ trực tiếp bị ảnh hưởng là yếu tố mang tính quyết định.

Cao Cường - Đức Nguyễn