Đông Nam Á không còn là nơi trú ẩn an toàn cho nhà đầu tư

Nhà đầu tư theo dõi giá cổ phiếu ở Sàn giao dịch chứng khoán Indonesia tại Jakarta hôm 18-3. Ảnh: AFP

Với cú lao dốc mạnh trong phiên giao dịch hôm 18-3, chứng khoán Indonesia bám sát chứng khoán Thái Lan về mức giảm mạnh nhất trong năm nay trong 92 chỉ số chứng khoán trên toàn cầu được Bloomberg theo dõi. Trong khi đó, Malaysia nằm trong 10 thị trường chứng khoán có hiệu suất kém nhất.

Ít nhà đầu tư tin rằng tình trạng u ám sẽ sớm tan biến khi những khó khăn kinh tế ở những nước này lên đến đỉnh điểm trong bối cảnh đối mặt tác động sâu rộng từ các chính sách thuế quan gây rối loạn của ông Trump.

Đối với những người đặt kỳ vọng vào vị thế của Đông Nam Á như một chuỗi cung ứng thay thế cho Trung Quốc, đây là lời nhắc nhở về rủi ro cố hữu khi đầu tư vào các thị trường mới nổi.

Nỗi lo sợ về việc Tổng thống Prabowo Subianto củng cố quyền lực đang làm rung chuyển các tài sản của Indonesia, trong khi sự bi quan về nền kinh tế Thái Lan sâu sắc đến mức các nỗ lực giải cứu thị trường gần đây đều thất bại. Hoạt động xuất khẩu chip của Malaysia đang gặp rủi ro do thuế quan theo ngành của ông Trump.

“Tình hình kinh tế vĩ mô và chính trị yếu kém trên khắp ASEAN đang làm trầm trọng thêm sự tiêu cực đối với khu vực vào thời điểm thế giới đang hứng chịu một cuộc chiến thương mại và chứng kiến sự trỗi dậy năng lực AI của Trung Quốc. Tôi không tin nhà đầu tư có động lực để quay lại các thị trường chứng khoán Đông Nam Á ngay lập tức”, Xin-Yao Ng, giám đốc đầu tư tại Aberdeen Investments bình luận.

Các quỹ toàn cầu đang tháo chạy hàng loạt, góp phần đẩy chỉ số chứng khoán MSCI ASEAN vào giai đoạn điều chỉnh (giảm 10% so với đỉnh gần nhất)

Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, 5 thị trường chứng khoán Đông Nam Á gồm Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Việt Nam đang trên đà chứng kiến tháng thứ sáu liên tiếp nhà đầu tư nước ngoài rút vốn. Indonesia ghi nhận nhà đầu tư nước ngoài rút 1,8 tỉ đô la Mỹ năm nay, nhiều nhất trong số các nước cùng khu vực.

Dòng vốn tháo chạy cho thấy sức hấp dẫn của khu vực này đang giảm sút vào thời điểm cổ phiếu Trung Quốc đang trở nên hấp dẫn.

Các quỹ đầu tư chứng khoán thị trường mới nổi, không bao gồm Trung Quốc đã thu hút sự chú ý trong năm ngoái. Nhưng xu hướng đầu tư gạt bỏ Trung Quốc đã thất bại khi cổ phiếu của các công ty ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng giá vượt trội nhờ hiệu ứng từ thành công của công ty AI DeepSeek và triển vọng kinh tế cải thiện.

Cuộc chiến thương mại với Trung Quốc do ông Trunp phát động trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên mang lại một số lợi ích cho Đông Nam Á khi các công ty toàn cầu chuyển cơ sở sản xuất khỏi Trung Quốc đến khu vực này. Nhưng lập trường cứng rắn của ông đối với tất cả các đối tác thương mại hiện nay đang gây tác động tiêu cực lan rộng.

Người đứng đầu Nhà Trắng cho biết, thuế đối ứng và thuế bổ sung theo từng ngành (ô tô, dược phẩm, chip, gỗ) sẽ có hiệu lực vào ngày 2-4. Áp lực thuế quan có thể thúc đẩy các ngân hàng trung ương trong khu vực nới lỏng tiền tệ hơn nữa để củng cố hoạt động kinh tế trong nước.

Nhưng quyết định giữ nguyên lãi suất của Ngân hàng trung Indonesia (BI) vào hôm 19-3 cho thấy lo ngại về tỷ giá có thể hạn chế dư địa chính sách.

Trong phiên giao dịch, chỉ số chứng khoán Jakarta Composite của Indonesia có lúc giảm đến 7,1%, mức giảm mạnh nhất trong ngày kể từ năm 2011, kích hoạt cơ chế “ngắt cầu dao” để tạm dừng giao dịch trong 30 phút. Chỉ số này đã giảm 20% so với mức cao kỷ lục hồi tháng 9 năm ngoái,

Nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu do lo ngại nền kinh tế đang suy yếu và chi tiêu của người tiêu dùng trì trệ.

Mối lo ngại về triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á đang gia tăng sau chỉ thị gần đây của Tổng thống Prabowo Subianto về việc phân bổ lại vốn cho các dự án mà ông ưu tiên. Indonesia công bố mức thâm hụt ngân sách hiếm hoi vào đầu năm, với doanh thu nhà nước giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm trước.

Kenneth Tang, giám đốc danh mục đầu tư cấp cao của Nikko Asset Management cho biết kể từ khi ông Prabowo nhậm chức, các chính sách đã trở nên tập trung hơn nhiều so với trước đây và đồng rupiah suy yếu so với đô la Mỹ.

“Tất cả những điều này chỉ mang lại cho các nhà đầu tư cái cớ hoàn hảo để đánh giá lại rủi ro”, Tang nói.

Nhiều khuyến nghị mua được đưa ra khi sự sụt giảm gần đây khiến mức định giá cổ phiếu ở các thị trường chứng khoán Đông Nam Á trở nên rẻ. Trong này, các nhà phân tích của ngân hàng UBS khuyến nghị tăng tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu ở Thái Lan. Họ cũng nhận định, chứng khoán Indonesia đang mang đến cơ hội mua vào.

Chỉ số chứng khoán SET của Thái Lan đang giao dịch ở mức giá gấp 12 lần ước tính thu nhập tương lai, so với mức trung bình ba năm là 14,5. Tỷ lệ này ở Indonesia và Philippines vào khoảng 10, tất cả đều thấp hơn mức trung bình nhiều năm của họ.

Tuy nhiên, vẫn có nhiều lý do để thận trọng. Mối lo ngại sâu sắc về nợ hộ gia đình cao và các vụ bê bối của doanh nghiệp ở Thái Lan đã khiến cổ phiếu ở Thái Lan bị bán mạnh dù có chính phủ đưa ra sáng kiến trị giá 4,5 tỉ đô la để hỗ trợ thị trường.

Tại Philippines, những căng thẳng chính trị liên quan đến vụ bắt giữ cựu Tổng thống Rodrigo Duterte theo lệnh của Tòa án hình sự quốc tế (ICC) cũng đang gây lo ngại cho nhà đầu tư. Ông Duterte bị cáo buộc về tội ác chống loại loài người vì trong thời gian cầm quyền, ông đã phát động chiến dịch chống ma túy khiến hàng ngàn người thiệt mạng dưới tay cảnh sát. Hôm 17-3, Thượng viện Philippines cho biết sẽ điều tra vụ bắt giữ và giao ông Duterte cho ICC.

“Có vẻ như ASEAN sẽ được hưởng lợi từ cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng mỗi thị trường ASEAN đều có những vấn đề cụ thể đang nổi lên” Nirgunan Tiruchelvam, nhà phân tích của Aletheia Capital nói.

Theo Bloomberg

Khánh Lan