Động lực cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trở lên

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng.Ảnh: MOF

Đây là thông điệp được Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đưa ra tại Hội nghị "Quỹ đầu tư và đầu tư nước ngoài trong kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam", diễn ra ngày 28/3.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về phát triển kinh tế xã hội với chính sách nhất quán là đẩy mạnh xã hội hóa, đa dạng hóa các nguồn lực cho đầu tư phát triển, thu hút có hiệu quả cả nguồn vốn trong nước và quốc tế.

Thông tin về thị trường vốn của Việt Nam trong năm 2024, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết đây là năm đánh dấu sự thành công của nền kinh tế và thị trường vốn Việt Nam với tổng mức vốn huy động đạt gần 930 nghìn tỷ đồng, cao gấp 1,3 lần so với năm 2023, tương đương 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

Năm 2024, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 62,5% GDP; dư nợ thị trường trái phiếu đạt 31,5% GDP. Nhà đầu tư nước ngoài đã mở gần 48.000 tài khoản đầu tư với tổng giá trị giao dịch gần 1,1 triệu tỷ đồng.

Cùng với sự tăng trưởng của vốn đầu tư gián tiếp, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện năm 2024 đạt 25,4 tỷ USD, tăng 9,4% so với năm trước, đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

"Những kết quả này đã đóng góp tích cực cho tăng trưởng GDP đạt 7,09%, đưa quy mô nền kinh tế Việt Nam lên 476,3 tỷ USD, đứng thứ 33 trên thế giới," Bộ trưởng nhận định.

Hội nghị “Quỹ đầu tư và đầu tư nước ngoài trong Kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam”. Ảnh: MOF

Còn rất nhiều thách thức đối với việc phát triển thị trường vốn

Mặc dù đạt được những kết quả rất tích cực trong năm 2024, nhưng trong bối cảnh đầy thách thức của địa chính trị, kinh tế toàn cầu, người đứng đầu ngành tài chính cho rằng vẫn còn rất nhiều khó khăn, thách thức phía trước đối với việc phát triển thị trường vốn.

Trong đó phải kể đến hoạt động của hệ thống quỹ đầu tư chứng khoán chưa tương xứng với tiềm năng phát triển. Cụ thể, hiện nay tổng giá trị tài sản ròng của các quỹ đến cuối năm 2024 tương đương 1,2% vốn hóa thị trường chứng khoán. Tổng giá trị tài sản quản lý của công ty quản lý quỹ tương đương 3,4% tổng tài sản của tổ chức tín dụng. Trên thị trường chứng khoán số lượng nhà đầu tư liên tục tăng nhưng tài khoản giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài chỉ chiếm 0,5%.

Đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), bên cạnh những kết quả đạt được, theo nhìn nhận của các nhà đầu tư và tổ chức quốc tế vẫn tồn tại một số vướng mắc trong quá trình thực thi về đất đai, xây dựng, thuế, hải quan, thủ tục hành chính và ngoại hối…

"Để khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng mọi nguồn lực để phát triển, góp phần thực hiện thành công mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt 8% trở lên, tạo tiền đề phát triển ở mức hai con số trong thời gian tới, bên cạnh những giải pháp của Chính phủ về sắp xếp, tinh gọn nâng cao hiệu quả hiệu lực của bộ máy hành chính, chúng tôi đặt trọng tâm vào việc huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nước, trong đó có nguồn vốn đầu tư thông qua các quỹ đầu tư và nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài," Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.

Khai thác tiềm năng quỹ đầu tư

Chia sẻ về chủ đề thảo luận, ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB, Văn phòng Thường trú tại Việt Nam nhận định, thị trường vốn Việt Nam có thể mang lại nhiều cơ hội cho cả nhà đầu tư trong và ngoài nước, bao gồm cả các quỹ đầu tư. Từ cổ phiếu và trái phiếu đến các công cụ phái sinh và quỹ tương hỗ, thị trường vốn của Việt Nam rất đa dạng và đang phát triển nhanh.

Theo ông Shantanu Chakraborty, Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng đáng kể trên thị trường trái phiếu. Tổng dư nợ trái phiếu tại Việt Nam hiện chỉ chiếm hơn 30% GDP so với tổng dư nợ tín dụng ngân hàng trên 120% GDP.

"Thị trường trái phiếu và các quỹ đầu tư thu nhập có thể đóng một vai trò lớn hơn nhiều trong việc huy động cả vốn công và tư nhân để tài trợ cho sự phát triển của đất nước," đại diện ADB gợi ý.

Ông Don Lam, Tổng Giám đốc và Cổ đông sáng lập, Tập đoàn VinaCapital cũngcho rằng hiện nay ngành quản lý quỹ có quy mô khiêm tốn và mức độ thâm nhập quỹ thấp đồng nghĩa rằng còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác.

Thực tế là chỉ có 7% dân số Việt Nam có tài khoản giao dịch chứng khoán, nhưng các nhà đầu tư cá nhân chiếm ưu thế trong giao dịch trên thị trường chứng khoán. Sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài còn ít. "Thực trạng này khiến thị trường thiếu tính ổn định, dễ bị tác động bởi tâm lý đám đông và không đảm bảo định hướng đầu tư dài hạn," ông Don Lam nhận định.

Để nâng cao tính bền vững của thị trường tài chính, theo chuyên gia này cần thay đổi nhận thức và hành vi của nhà đầu tư cá nhân, khuyến khích họ tham gia vào các quỹ đầu tư chuyên nghiệp. Việc đầu tư vào quỹ giúp giảm thiểu rủi ro, tận dụng được chuyên môn của các nhà quản lý quỹ, đồng thời mang lại lợi nhuận dài hạn cao hơn so với việc giao dịch ngắn hạn theo cảm tính.

Một trong những giải pháp quan trọng khác là tăng cường giáo dục và truyền thông về lợi ích của đầu tư vào các quỹ chuyên nghiệp. Cần cung cấp thông tin minh bạch, rõ ràng về hoạt động, hiệu quả của các quỹ cũng như lợi ích mà nhà đầu tư có thể nhận được.

Ngoài ra, Nhà nước và các cơ quan quản lý cần xem xét các chính sách và cơ chế hỗ trợ để thúc đẩy sự phát triển của quỹ đầu tư, bao gồm việc tạo điều kiện thuận lợi cho các quỹ mở rộng quy mô, đa dạng hóa sản phẩm đầu tư, như quỹ đầu tư vào hạ tầng hoặc doanh nghiệp tư nhân. Điều này không chỉ giúp thu hút thêm nhà đầu tư mà còn góp phần huy động nguồn vốn dài hạn cho nền kinh tế.

Kiều Chinh