Đồng lọt tầm ngắm thuế quan của ông Trump

Cuộc điều tra là một mặt trận khác trong cuộc tấn công của ông Trump vào chuỗi cung ứng kim loại quan trọng trên toàn cầu bằng làn sóng áp thuế quan bao gồm mức thuế 25% đối với thép và nhôm bán vào Mỹ.

Nhá máy sản xuất dây đồng của Freeport-McMoRan ở bang Arizona. Ảnh: mininghistoryassociation.org

Hôm 25-2, Tổng thống Trump ký sắc lệnh chỉ đạo Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick mở cuộc điều tra xem xét áp thuế mới đối với các sản phẩm đồng nhập khẩu vào Mỹ. Cuộc điều tra dựa trên Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, trong đó trao cho tổng thống quyền hạn rộng rãi trong việc áp đặt các hạn chế thương mại vì lý do an ninh quốc gia. Người đứng đầu Nhà Trắng cũng đã sử dụng thẩm quyền này để áp mức thuế 25% đối tất cả nhôm thép nhập khẩu vào Mỹ, có hiệu lực vào ngày 4-3 tới.

Các cố vấn của ông Trump xem đây là biện pháp để ứng phó sự thống trị thị trường đồng toàn cầu của Trung Quốc.

Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro cho biết, cuộc điều tra sẽ được hoàn tất nhanh chóng. Ông cáo buộc Trung Quốc sử dụng trợ cấp nhà nước và ảnh hưởng kinh tế để giành quyền kiểm soát sản lượng đồng toàn cầu, tương tự như cách nước này đã thực hiện để thống trị sản xuất thép và nhôm.

Mỹ tiêu thụ khoảng 1,6 triệu tấn đồng tinh luyện vào năm 2024, theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ. Báo cáo của ngân hàng Morgan Stanley cho biết, Mỹ phụ thuộc đáng kể vào nguồn nhập khẩu đồng, với lượng đồng nhập khẩu ròng chiếm 36% nhu cầu trong nước.

Những nước bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi bất kỳ quyết định áp thuế nào của Mỹ đối với đồng trong thời gian tới là Chile, Canada và Mexico. Dữ liệu cho thấ, đây là 3 nước xuất khẩu đồng tinh luyện và các sản phẩm làm từ đồng hàng đầu vào Mỹ trong năm 2024.

“Giống như ngành công nghiệp thép và nhôm, ngành công nghiệp đồng của Mỹ bị tàn phá bởi cuộc tấn công của các thế lực trên toàn cầu nhằm vào hoạt sản xuất đồng trong nước. Để xây dựng lại ngành công nghiệp đồng, tôi sẽ điều tra về khả năng áp thuế quan”, Bộ trưởng thương mại Lutnick cho biết trong một tuyên bố.

Ông nhấn mạnh, các ngành công nghiệp và lĩnh vực quốc phòng phụ thuộc vào đồng, do đó, kim loại này phải được sản xuất tại Mỹ, “không có miễn trừ hay ngoại lệ nào”.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết, cuộc điều tra sẽ xem xét hoạt động nhập khẩu của Mỹ đối với quặng đồng thô, tinh quặng đồng, hợp kim đồng, đồng phế liệu và các sản phẩm phái sinh làm từ kim loại này.

Vị quan chức này lưu ý thêm, Bộ Năng lượng Mỹ đã công nhận đồng là vật liệu quan trọng trong trung hạn do nhu cầu đồng trong công nghệ năng lượng mặt trời và điện hóa toàn cầu tăng cao. Đồng cũng là vật liệu được sử dụng lớn thứ hai trong các hệ thống vũ khí của Mỹ.

Cũng theo vị quan chức, dựa trên nhu cầu hiện tại về xe điện và các ứng dụng trí tuệ nhân tạo tiêu thụ nhiều điện năng, Mỹ sẽ đối mặt một tình trạng thiếu đồng trong tương lai. Mỹ không thể phát triển đủ năng lực luyện và tinh chế đồng trừ khi có sự chắc chắn hợp lý về việc bảo hộ thương mại lâu dài cho lĩnh vực này.

Freeport-McMoRan, có trụ sở tại Phoenix, bang Arizona, là nhà sản xuất đồng lớn nhất thế giới với các hoạt động khai thác và tinh luyện đồng trên khắp Mỹ, Mỹ Latin và Indonesia.

Năm ngoái, công ty này sản xuất được 571.500 tấn đồng tại 7 mỏ ở Mỹ. Tất cả lượng đồng đó đều được tiêu thụ trong nước. Freeport cũng vận hành mỏ đồng lớn nhất thế giới Grasberg ở Indonesia, nhưng toàn bộ đồng của mỏ này đều xuất khẩu cho khách hàng châu Á.

Giá đồng tương lai ở thị trường hàng hóa New York đã tăng khoảng 13 % trong năm nay do mối lo ngại rằng, bất kỳ rào cản thương mại nào cũng sẽ làm tăng giá đồng.

Động thái điều tra áp thuế đồng là nỗ lực mới nhất của ông Trump nhằm xây dựng bức tường thuế quan xung quanh nền kinh tế Mỹ như một phần trong nỗ lực tái thiết nền tảng sản xuất công nghiệp suy giảm kéo dài hàng thập niên cũng như định hình các mối quan hệ đối tác thương mại.

Gần đây, ông thông báo ý định áp thêm thuế quan đối với ô tô, chip, dược phẩm và gỗ xẻ ở mức khoảng 25%. Hôm 24-2, ông khẳng định, mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada sẽ được triển khai theo đúng kế hoạch vào 4-3. Trước đó, Mỹ hoãn áp thuế mới trong thời gian một tháng sau khi 2 nước láng giềng cam kết ngăn chặn dòng chảy người nhập cư lậu và fentanyl, loại thuốc phiện gây chết người, vào Mỹ.

Theo Bloomberg, Reuters

Chánh Tài