Đón tết sớm cùng trình diễn Di sản ẩm thực 'Cơm nhà, cỗ tết'

Trong không gian nhỏ của Trung tâm giao lưu văn hóa phố cổ Hà Nội (50 Đào Duy Từ), Nghệ nhân Phạm Thị Ánh Tuyết vừa bày biện mâm cơm nhà và cỗ tết vừa chia sẻ với du khách tham quan về ý nghĩa của từng món ăn, vì sao trong mâm cơm nhà của người Hà Nội xưa thường có canh cua, tôm rim, thịt luộc; vì sao cỗ tết phải có xôi gấc, bánh chưng, cá kho, canh bóng… Nghệ nhân cho biết, mâm cỗ Tết của người Hà Nội khá cầu kỳ, 4 bát 6 đĩa hoặc 4 bát 8 đĩa, tùy điều kiện của mỗi gia đình. Để chế biến được mâm cỗ ngày Tết là cả sự công phu và chu toàn.

Mâm cỗ tết do nghệ nhân Phạm Thị Ánh Tuyết trình diễn

Nghệ nhân Phạm Thị Ánh cho biết: “Ngày đầu năm, trên mâm cỗ tết vì sao phải là xôi gấc, mà không phải xôi đỗ đen hay xôi lạc…bởi nó mang ý nghĩa về phong thủy, xôi gấc đỏ mang ý nghĩa may mắn trong năm mới. Ngoài ra, các cụ ngày xưa còn ăn bánh chưng với cá kho.”

Cùng với phần trình diễn, talk show "Cơm nhà và cỗ Tết" cũng mang đến nhiều trải nghiệm thú vị với sự tham gia của các chuyên gia, nhà quản lý. TS. Lê Thị Minh Lý, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia cho rằng: Mỗi món ăn chính là một giá trị di sản văn hóa phi vật thể, ở đó, chúng ta được nghe kể những câu chuyện của ký ức, được nhìn lại hình ảnh những người bà, người mẹ và cảm nhận được hơi ấm từ sự chắt chiu, gìn giữ nếp nhà.

Theo ông Nguyễn Đức Tăng, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa, sự kiện không chỉ là dịp để khán giả thưởng thức nghệ thuật chế biến món ăn mà còn là một hành trình cảm nhận về giá trị di sản ẩm thực của Hà Nội, của quận Hoàn Kiếm, một phần không thể thiếu trong văn hóa dân tộc.

Mẫm cỗ tết đầy đủ của người Hà Nội xưa

Ông Nguyễn Đức Tăng nói: “Sự kiện “Cơm nhà và cỗ Tết” thể hiện câu chuyện của đề án, đó là Hương vị từ ký ức, Bởi vì di sản ẩm thực quận Hoàn Kiếm, đặc biệt là khu phố cổ không chỉ là món ăn thức uống, mà còn là những câu chuyện về con người và văn hóa Hà Nội. Ẩm thực Hoàn Kiếm đã trở thành ký ức không thể quên của nhiều thế hệ, là động lực thôi thúc mọi người trở về với gia đình, với bạn bè, người thân trong những ngày lễ Tết. Mục đích của hoạt động này muốn giới thiệu đến các bậc thẻ và công chúng nói chung về các giá trị di sản văn hóa rất quý giá của người phố cổ nói chung, về những kỹ năng, bí quyết với ý nghĩa tri ân tổ tiên, thứ hai cũng nhắc lại những cái tết không thể quên.”

Việc gìn giữ những hương vị truyền thống sẽ giúp tôn vinh, lan tỏa những giá trị bản sắc của ẩm thực Việt Nam cũng như ẩm thực Hà Nội và ẩm thực Hoàn Kiếm. Đây cũng là mục tiêu Đề án "Phát triển và quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch, đến năm 2025, định hướng 2030" hướng tới.

Người dân thưởng thức mâm cơm trong sự kiện

PGS.TS. Đặng Thị Phương Anh, Giảng viên Khoa Du lịch, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, thành xiên xây dựng đề án cho rằng: “Ngoài việc giáo dục truyền thống, giáo dục di sản với các thế hệ trẻ, thứ hai nữa giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng, của công chúng về giá trị của di sản ẩm thực. Năm 2024 vừa rồi, nhóm đã thực hiện nhận diện các cơ sở kinh doanh ẩm thực trên địa bàn quận Hoàn Kiếm và đưa ra được một list khoảng 45 cơ sở có thể trở thành các điểm di sản ẩm thực. Thứ hai, mình cũng đã xây dựng một bộ tiêu chí đánh giá các điểm di sản ẩm thực đó có đủ khả năng phục vụ phát triển du lịch hay không, bao gồm các nhóm tiêu chí khác nhau. Nhóm thứ nhất là nhóm nhận diện di sản ẩm thực, kỹ thuật chế biến có phải là bí kíp của gia đình hay là nó có được truyền từ đời này sang đời khác và thứ ba là các thế hệ trong gia đình có tôn trọng gìn giữ các bí kíp chế biến thực hành di sản hay không”.

Thủy Tiên/VOV1