Đổi thay ở Kim Bắc
Men theo con đường nhỏ quanh co, chúng tôi ngược dốc núi để lên Kim Bắc – xóm thuộc vùng đặc biệt khó khăn của xã Mường Động với 100% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Trước mắt chúng tôi là màu xanh trù phú của những ruộng ngô, bãi mía ven chân núi. Một số cây trồng mới được thử nghiệm trên đồng đất Kim Bắc như cây đào, cây gai, cây chuối... bắt đầu lên xanh tốt. Dẫu còn rất nhiều khó khăn, trở ngại nhưng một cuộc sống mới với nhiều hi vọng tươi sáng đang mở ra cho mảnh đất rẻo cao.
Nỗ lực vươn lên
Xóm Kim Bắc có 145 hộ với 555 nhân khẩu, trong đó dân tộc Dao chiếm 54%; dân tộc Mường 31%; dân tộc Tày 14%... Đời sống bà con chủ yếu trông vào nông nghiệp với các cây trồng chủ lực là ngô và mía. Những năm gần đây, được sự tuyên truyền, vận động của cấp ủy, chính quyền xã Mường Động và xóm Kim Bắc, bà con Nhân dân đã chủ động trong việc phát triển kinh tế, chuyển đổi mạnh mẽ về cây trồng, vật nuôi.

Trên địa bàn xóm phát triển mạnh mô hình cải tạo vườn tạp với khoảng 50 hộ trồng đào.
Trong lĩnh vực trồng trọt, bà con tích cực đầu tư thâm canh tăng vụ, chủ động đưa các loại giống có giá trị kinh tế, năng suất cao vào sản xuất; bên cạnh việc ổn định diện tích trồng ngô đã mở rộng các loại cây màu. Tổng diện tích gieo trồng hằng năm đạt 220 ha; bình quân lương thực đầu người đạt 510kg. Những năm gần đây, trên địa bàn xóm phát triển mạnh mô hình cải tạo vườn tạp với khoảng 50 hộ trồng đào; 15 hộ gia đình trồng cây gai; một số hộ trồng chuối...
Chăn nuôi tiếp tục giữ vai trò quan trọng. Mô hình chăn nuôi trâu bò, đàn lợn và gia cầm phát triển với tổng đàn hơn 5.400 con góp phần đáng kể cải thiện thu nhập cho người dân trong xóm. Công tác quản lý và bảo vệ rừng được quan tâm với tổng diện tích đất lâm nghiệp trên 50 ha. Nhiều năm liền, xóm không có cháy rừng, không có khai thác rừng trái phép.
Đồng chí Đặng Tuấn Anh, Trưởng xóm Kim Bắc cho biết: Bên cạnh sự nỗ lực của Nhân dân, là xóm đặc biệt khó khăn nên Kim Bắc luôn nhận được quan tâm chăm lo của cấp ủy, chính quyền các cấp. Hiện nay 100% người dân trong xóm được cấp phát thẻ Bảo hiểm y tế. Giai đoạn 2022 – 2025, xóm đặc biệt khó khăn Kim Bắc đã 01 em đạt học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh và có 03 em đỗ vào các trường đại học; 04 cháu theo học tại trường chuyên nghiệp khác. Dù hàng ngày đi học xa và vất vả nhưng 100% trẻ em trong độ tuổi đến trường đều đi học, xóm không có hiện tượng học sinh bỏ học. Tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia là 100%, nước hợp vệ sinh là 98%; 87% hộ gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”. Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư xây dựng, bộ mặt nông thôn từng bước thay đổi, đời sống tinh thần Nhân dân ngày càng được cải thiện.
Vẫn còn đó chất chồng khó khăn
So với 5, 10 năm trước đây thì cuộc sống của bà con Kim Bắc giờ đây đã có rất nhiều khởi sắc khi nhà tạm, nhà dột nát được thay bằng nhà xây kiên cố; đường đất thay bằng đường bê tông, cuộc sống người dân dần thay đổi. Tuy nhiên, Kim Bắc vẫn là vùng trũng về phát triển kinh tế của xã Mường Động cũng như khu vực Hòa Bình cũ với thu nhập bình quân đầu người đạt 34,6 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo còn chiếm đến 14%. Thách thức lớn nhất đối với Kim Bắc là định hướng phát triển kinh tế phù hợp, hiệu quả.
Đồng chí Trưởng xóm Kim Bắc trăn trở: Kim Bắc có khí hậu mát mẻ, trong lành, đất đai ven chân núi diện tích tuy không tập trung nhưng bằng phẳng, màu mỡ, rất thuận lợi cho việc trồng cây ăn quả và cây dược liệu. Nhưng lâu nay việc phát triển các loại cây trồng mới đều là tự phát, do doanh nghiệp đến đặt hàng trồng và bao tiêu đầu ra; khi doanh nghiệp không thu mua sản phẩm nữa là bà con bế tắc. Bà con Kim Bắc từng nếm trải những vụ bơ “đắng” khi cây bơ được trồng ồ ạt với diện tích lên đến khoảng 10 ha nhưng sau đó không có đầu ra nên dần bị chặt bỏ hết. Tiếp đến là hàng hecta cây atisô, sachi được bà con hăng hái trồng rồi cũng ngậm ngùi phá bỏ vì không có đầu ra. Nên sau nhiều năm loay hoay giờ bà con lại quay về với ngô, mía và dè dặt khi thử nghiệm những cây trồng mới. Hoạt động chăn nuôi cũng mới dừng ở mức nhỏ lẻ, chưa mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Gia đình anh Triệu Văn Long thuộc diện hộ nghèo mới được hỗ trợ 40 triệu đồng xóa nhà dột nát
Bên cạnh đó, trên địa bàn xóm Kim Bắc hiện đang còn một số hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, việc thoát nghèo trong một vài năm tới là rất khó khả thi. Vừa qua, xóm có 5 gia đình được hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát nhưng hiện vẫn còn 10 hộ ở nhà tạm. Đây là các hộ gia đình không có đất ở, đang làm nhà tạm ở ven đường, ven suối, trên đất nông nghiệp hoặc không có khả năng đối ứng để làm nhà. Thực tế cho thấy cùng với sự nỗ lực, phấn đấu vươn lên của Nhân dân địa phương thì Kim Bắc rất cần sự quan tâm lãnh chỉ đạo kịp thời để giải quyết những khó khăn hiện tại, nhất là định hướng, hỗ trợ bà con có hướng phát triển kinh tế phù hợp, hiệu quả; giúp bà con có thể thoát nghèo, từng bước làm giàu chính đáng ngay trên quê hương mình.