Đội quân taxi robot gây lo lắng ở Trung Quốc

Xe tự lái, thường được gọi là robotaxi (taxi robot), đang được ưa chuộng với mức giá siêu rẻ ở Vũ Hán, một đô thị rộng lớn với hơn 11 triệu người ở miền Trung Trung Quốc. Thành phố này có tham vọng trở thành thành "đô thị không người lái" đầu tiên trên thế giới, ngay cả khi các phương tiện thường gặp khó khăn khi di chuyển trên đường phố.

"Bạn sẽ không bao giờ phải mua ôtô", vị hành khách đã thuê một trong những robotaxi màu trắng nói trong một video thu hút 80 triệu lượt xem trên Weibo từ tuần trước.

Đội xe gồm 500 chiếc hoạt động trong thành phố này thuộc về Apollo Go, một đơn vị của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Baidu. Theo thông cáo của công ty vào tháng 5, họ phục vụ khu vực chiếm gần một nửa dân số Vũ Hán.

Lợi thế cạnh tranh chính là giá cả. Giá cước cơ bản cho một chuyến robotaxi bắt đầu từ mức thấp nhất là 4 nhân dân tệ, thấp hơn rất nhiều so với 18 nhân dân tệ (2,48 USD) cho một chiếc taxi do con người lái, tờ Global Times đưa tin hôm 17/7.

Dịch vụ này ra mắt vào năm 2022 và bắt đầu thu hút sự chú ý trong nửa đầu năm nay. Công ty đặt mục tiêu tăng gấp đôi đội xe lên 1.000 chiếc vào cuối năm 2024. Theo Sở giao thông vận tải của thành phố, Vũ Hán hiện có khoảng 17.000 xe taxi thường xuyên.

"Kẻ ăn cắp sinh kế"

Nhưng việc nhanh chóng ứng dụng taxi không người lái đã làm xáo trộn lực lượng lao động trong nền kinh tế chia sẻ của Trung Quốc, vốn đang phải chịu đựng tình trạng tiền lương trì trệ sau đại dịch và ảnh hưởng của khủng hoảng bất động sản.

"Với nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn, người dân sẽ lo sợ mất việc, và đây là lời nhắc nhở về một trong những thực tế có thể xảy ra", Tu Le, giám đốc điều hành của Sino Auto Insights, nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn qua email.

Nhiều người lo ngại taxi tự hành với giá siêu rẻ sẽ đánh cắp sinh kế của các tài xế. Ảnh: IC.

Hôm 15/7, Cục Thống kê Quốc gia báo cáo rằng tổng sản phẩm quốc nội của nước này chỉ tăng 4,7% trong các tháng từ tháng 4 đến tháng 6, tốc độ tăng trưởng chậm hơn nhiều so với mức dự kiến là 5,1%.

Người dân Vũ Hán cũng phàn nàn về tình trạng tắc đường vì xe không người lái không phản ứng tốt với tín hiệu đèn giao thông. Đầu tháng này, một chiếc taxi robot đã vượt đèn đỏ và đâm vào người đi bộ, tờ Nhân dân Nhật báo đưa tin.

Phản ứng dữ dội đối với dịch vụ này, đặc biệt là đối với chiến thuật định giá phá hoại của Apollo Go, đã trở thành chủ đề viral cách đây vài tuần trên trang blog Weibo của Trung Quốc, với hơn 75 triệu người dùng tham gia thảo luận.

"Làm gián đoạn thị trường chỉ là mối lo nhỏ. Chúng (taxi tự lái - PV) sẽ ăn cắp sinh kế của bạn", một người dùng Weibo viết.

"Các trường dạy lái xe, thanh tra đường bộ và taxi đều sẽ đóng cửa", một người dùng khác dự đoán.

Người phát ngôn của Apollo Go đã phản bác lại lời dự báo đó. Người này nói với CNN rằng các khoản giảm giá và trợ cấp từ chính quyền địa phương thường được sử dụng trong giai đoạn ra mắt ban đầu để thu hút mọi người dùng thử dịch vụ. Họ nói thêm rằng mức giá "cực thấp" chỉ là một chiến lược tạm thời.

Tương lai của xe tự hành

Taxi tự lái hiện hoạt động ở quy mô tương đối nhỏ tại một số thành phố trên thế giới, chủ yếu là ở Mỹ và Trung Quốc, trong khi Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng đang chào đón các công ty trên toàn thế giới tham gia thử nghiệm xe không người lái.

Theo báo cáo năm 2023 của công ty tư vấn McKinsey, Trung Quốc, nơi hiện là thị trường ôtô lớn nhất thế giới, một ngày nào đó cũng có thể trở thành thị trường hàng đầu cho xe tự hành. Báo cáo dự đoán lĩnh vực này có thể tạo ra doanh thu từ 300 đến 400 tỷ USD vào năm 2035, một phần là nhờ sự hỗ trợ từ chính phủ trong việc triển khai nhiều chương trình thí điểm hơn.

Nhiều thành phố Trung Quốc sẽ mở rộng mô hình xe tự hành. Ảnh: CaixingGlobal.

Chính quyền một số thành phố lớn của Trung Quốc, bao gồm Vũ Hán và Thâm Quyến, đã cấp giấy phép thương mại cho các công ty thử nghiệm dịch vụ xe không người lái, trong khi các nhà sản xuất ôtô và nền tảng gọi xe cũng đang đầu tư vào đội xe tự động của họ.

Tuần trước, chính quyền tại Khu đô thị mới Phố Đông của Thượng Hải đã bắt đầu cấp giấy phép cho các đơn vị khai thác xe không người lái, bao gồm Apollo Go và AutoX do Alibaba hậu thuẫn, theo hãng thông tấn nhà nước China Daily. Công ty khởi nghiệp Pony.ai có trụ sở tại California (Mỹ), được Toyota và Saudi Arabia hậu thuẫn, cũng đã được bật đèn xanh để thử nghiệm xe không người lái tại trung tâm tài chính này.

Các quan chức ở Bắc Kinh cho biết vào tháng 6 rằng họ đang "thu thập ý kiến của công chúng" về các quy định liên quan đến việc sử dụng xe tự hành cho xe buýt, taxi và dịch vụ cho thuê ôtô.

Đầu tháng này, Cục Kinh tế và Công nghệ thông tin thành phố Bắc Kinh đã ban hành dự thảo hướng dẫn nêu rõ rằng xe tự hành phải có tài xế hoặc nhân viên an toàn trên xe hoặc có thể bị chặn từ xa. Bất kỳ vi phạm giao thông nào cũng phải được xử lý dựa trên luật pháp và quy định của địa phương.

Tại thành phố lớn phía nam là Thâm Quyến, Apollo Go đã được cấp giấy phép vào tháng 2 để tiến hành thử nghiệm tại quận Bảo An, cho phép công ty này tính phí. Dự kiến có nhiều thử nghiệm như vậy trên khắp cả nước.

Đinh Phạm