Độc đáo ngôi nhà ở Thanh Hóa trang trí bằng chữ Thái cổ

Theo chia sẻ của kiến trúc sư Hà Đức Cương (đơn vị thiết kế Cuong Building Workshop), nhà ở mường Ca Da là một công trình khá đặc thù, về bối cảnh văn hóa và ý nghĩa của nó. Bản thân tác giả cũng là con cháu người Thái, còn chủ nhân căn nhà là gia đình người anh ruột đang sinh sống tại thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa, Thanh Hóa.

Đối với tác giả, thiết kế căn nhà là cơ hội trân quý để tặng người thân và truyền cảm hứng về văn hóa chữ viết của người Thái ở miền Tây xứ Thanh, qua đó cũng hy vọng nỗ lực gìn giữ chữ viết cổ được lan tỏa tới nhiều vùng khác nhau của người Thái tại Việt Nam.

Kiến trúc sư đã có ý tưởng dung hòa một ngôi nhà hiện đại nhưng vẫn lưu giữ được chữ viết cổ của người Thái, biến nó thành một không gian văn hóa bảo tồn hệ thống chữ viết cổ của họ.

Với những mục tiêu đó, kiến trúc sư tạo ra bố cục mặt bằng quay quanh một sân trong ấm cúng, làm nơi để diễn ra các hoạt động chung của gia đình. Trong đó, bếp và phòng khách là nơi có sự kết nối trực tiếp với khoảng sân trong.

Khoảng sân sẽ là nơi để truyền đạt, kết nối các giá trị văn hóa: Một bức tường khắc lên gỗ hệ thống chữ viết cổ của người Thái, bao gồm đầy đủ và trọn vẹn bộ nguyên âm, phụ âm. Các ký tự cổ sẽ tiếp tục lặp lại ở các không gian bên trong như bếp, khách và phòng ngủ theo những tầng nghĩa đa dạng và sâu sắc hơn.

Hình ảnh ngôi nhà mường Ca Da được trang trí bằng chữ Thái cổ.

Kiến trúc sư tạo ra bố cục mặt bằng quay quanh một sân trong ấm cúng.

Một bức tường bằng gỗ có khắc hệ thống chữ viết cổ của người Thái, bao gồm đầy đủ và trọn vẹn bộ nguyên âm, phụ âm.

Chữ Thái cổ.

Trong số các chức năng của căn nhà, gian bếp có vai trò trung tâm và có giá trị như một không gian tiếp khách như quan niệm từ xa xưa.

Các thành viên trong gia đình sẽ tương tác với nhau nhiều hơn nhờ bố cục bếp đảo, giúp người nấu hướng về phía bàn ăn để quan sát và nói chuyện với mọi người.

Ngoài yếu tố chữ viết, căn phòng được bố trí thêm không gian để thư giãn.

Phòng ngủ kế bên bếp dành cho ông bà phòng khi họ không tự chăm sóc được bản thân.

Toàn cảnh ngôi nhà cũ trước đó được chủ nhân xây mới theo hướng cách tân.

Ảnh: Hà Đức Cương

Lê Dương