Độc đáo ngôi làng 'ăn tết lại' tại xứ Thanh

Theo các cụ cao niên trong làng kể lại, vào thời nhà Lê, làng Thiều Xá có một vị tướng quân có tài thao lược quân sự tên là Lê Phúc Đồng. Ông được triều đình cử đem quân đi đánh giặc Ân xâm lược bờ cõi nước Nam, ở cửa biển Thần Phù. Khi đoàn quân của ông vượt qua sông Mã, đến đoạn sông Lèn (một nhánh đổ ra biển của sông Mã) thì thuyền của tướng quân bị mắc cạn.

Người dân tổ chức rước kiệu trong lễ hội.

Sau đó, tướng quân Lê Phúc Đồng đã cho quân lính nghỉ chân ngay dưới bến của làng. Tình cờ, ông gặp một cái miếu nhỏ nằm dưới chân núi Thiều liền thắp nhang cầu khấn, xin cho đoàn quân được thuận buồn xuôi gió, đánh thắng giặc Ân. Sau khi ông trở lại bến thuyền thì bất ngờ thấy thuyền đang mắc cạn bỗng xuôi dòng tiến thẳng về phía quân giặc.

Dẹp xong nạn ngoại xâm trở về, tướng quân Lê Phúc Đồng đã cho quân ghé vào làng Thiều Xá làm lễ tạ ơn và mở hội cho dân làng ăn mừng chiến công. Người dân làng Thiều Xá mở hội nhằm ngày 26 tháng chạp hàng năm nên nơi đây còn có phiên chợ mỗi năm chỉ họp một lần vào đúng ngày này.

Người dân chuẩn bị chu đáo các phần lễ để dâng lên Thành hoàng làng.

Ăn Tết hơn một tháng cùng dân làng, tướng quân Lê Phúc Đồng xin bà con được làm Tết lại lần nữa để tạ ơn thành hoàng đã phù hộ để trở về cung và được làng chấp thuận mở hội ăn Tết.

Ngày Tết lại của người dân làng Thiều Xá được tổ chức rất lớn, từ sáng sớm cho đến hết ngày 1/2 âm lịch. Vào ngày này, người dân trong làng tổ chức rước kiệu từ đình làng đến các chùa, miếu xung quanh và cuối cùng về đình làng.

Bánh dày là thứ không thể thiếu trong ngày lễ.

Sau nghi thức lễ, người dân trong làng sẽ được tham gia phần hội với nhiều trò chơi dân gian truyền thống như: bóng chuyền, kéo co, nấu xôi làm bánh dày…

Khác với Tết cổ truyền, nhà nào cũng gói bánh chưng thì người dân làng Thiều Xá lại làm bánh dày. Theo quan niệm của làng, ăn tết lại bao giờ cũng tổ chức to hơn tết Nguyên đán nên mỗi hộ dân trong làng đều làm bánh dày, thịt gà, cua, cá… thờ cúng như một cái Tết Nguyên đán thật thụ. Dọc các tuyến đường làng, cờ hoa giăng khắp nơi, trẻ con được mặc áo đẹp, người người đi “xông” nhà nhau và họ mời nhau chén rượu đầu xuân.

Sau phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi dân gian đặc sắc.

Tục ăn Tết lại nơi đây không chỉ là nét đẹp văn hóa được lưu truyền hàng trăm năm nay, mà còn là nơi để người dân làng Thiều Xá thêm tình đoàn kết với nhau, cùng cầu mong năm mới tốt lành.

Tuấn Phong