Độc đáo lễ hội ngày Mão đầu năm ở Yên Bái

Mổ trâu tế Mẫu

Ngay sau lễ mổ trâu, lễ dâng trúc văn buổi sáng sớm của ngày Mão tháng Giêng sẽ là lễ rước Mẫu sang sông. Đây cũng là một trong những lễ chính của lễ hội đền Đông Cuông.

Sau khi rước được Mẫu sang sông bằng chiếc thuyền lớn quay trở về bản đền, đây cũng là lúc dâng hương tế Mẫu.

Thầy Mo thực hiện các nghi lễ cúng chính tiệc để cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, vạn vật sinh sôi, cuộc sống hạnh phúc.

Vào thời khắc đầu tiên của ngày Mão tháng Giêng hàng ngàn người dân và du khách đã có mặt và chứng kiến một nghi thức đặc biệt của đền Đông Cuông là lễ mổ Trâu trước đền, nghi thức này vừa mang tính cổ xưa lại mang đậm tính tâm linh.

Tại đây, hàng ngàn người dân trong vùng và du khách thập phương lần lượt dâng hương để cầu mong những điều may mắn sẽ đến với bản thân, bạn bè và gia đình.

Đền Đông Cuông - Di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia thuộc địa phận thôn Bến Đền, xã Đông Cuông.

Đây là ngôi đền nổi tiếng linh thiêng thờ Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn - Mẫu thứ hai trong Tam Tòa Thánh Mẫu và cũng là nơi thờ các vị anh hùng dân tộc đã có công trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông thế kỷ XVIII và các vị thủ lĩnh người Tày anh dũng hy sinh trong cuộc khởi nghĩa chống Pháp năm Giáp Dần 1914.

Theo phong tục, mở đầu Lễ hội đền Đông Cuông là nghi lễ mổ trâu tế Mẫu, được thực hiện vào thời khắc đầu tiên của ngày Mão đầu năm. Trâu dùng để tế phải là trâu đực trắng, to khỏe, được tuyển chọn kĩ lưỡng từ nhiều tháng trước.

Phát lộc Mẫu đầu xuân

Song trùng với cuộc tế lễ tại đền chính là hoạt động Phát lộc Mẫu đầu xuân, đã thu hút hàng ngàn người dân và du khách tới chiêm bái, du xuân và có mặt trước cửa sân trung thiên đền chính Đông Cuông để đón nhận lộc Mẫu đầu xuân từ tay ông Mo - thủ nhang đền Đông Cuông.

Trong những túi lộc Mẫu được phát cho người dân và du khách là các loại hạt thóc, ngô, đậu, đỗ với quan niệm cầu một năm mới mùa màng tươi tốt, thóc lúa đầy nhà, gia đình ấm no.

Bà Hà Thị Dung ở thôn Gốc Quân, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên chia sẻ: "Mẫu phát lộc cho dân thôn bản hạc, cho làng trên xóm dưới mưa thuận gió hòa, để con cháu đón năm mới bội thu, làm ăn đủ đầy nên bà con nhân dân rất phấn khởi”.

Trong thời khắc sang canh, song trùng với cuộc tế lễ tại đền chính là hoạt động Phát lộc Mẫu đầu xuân để mọi người dân và du khách được thành kính nguyện cầu một năm mới đắc tài, đắc lộc, nhiều bình an.

Truyền tích xưa kể rằng, Văn Yên miền sơn kỳ thủy tú, thuở khai thiên lập địa, trời đất hỗn mang, phong ba bão tố, rừng rậm hoang vu, mùa hè lũ lụt, mùa đông hạn hán.

Mẫu Thượng Ngàn từ chốn Hoàng Thiên giáng hạ, coi sóc 81 cửa rừng, ban lệnh cho các vị thần trấn nhậm các miền sông nước, núi non, đại ngàn.

Mẫu Thượng Ngàn giáng trần, truyền dạy muôn dân phương kế sinh nhai, dạy dân cấy lúa chăn tằm, tìm được giống lúa nếp nương, dạy cho dân cách gieo mạ, cấy lúa, làm ruộng bậc thang, mùa màng bội thu, thơm mùa cốm mới.

Lễ rước Mẫu sang sông, đây là một trong những lễ chính của Lễ hội Đền Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.

Muôn dân ghi nhớ ơn đức Mẫu Thượng Ngàn, lập đền thờ, vào mùa lúa mới, dâng Mẫu mâm xôi nếp thơm, chiêm bái cầu mong Mẫu ban phúc ấm, ban cho mưa thuận gió hòa, cho mùa lúa bội thu, bản làng ấm no hạnh phúc.

Những hạt lúa nếp dâng vào đền để Mẫu giáng hạ chứng tâm lại được ban cho bách tính để được phúc lộc cả năm, an khang thịnh vượng.

Từ cõi Hoàng Thiên Mẫu Thượng Ngàn ngự giá về Văn Yên, về chốn địa linh cùng các thần nhân ban phúc ấm muôn dân, cho mưa thuận gió hòa, hoa thơm quả ngọt.

Hà Thắng