Độc đáo Lễ cúng vào nhà mới của đồng bào Hrê

Tái hiện Lễ cúng vào nhà mới của đồng bào Hrê

Chiều 17.4, tại Quảng trường 11.3, Sở VHTTDL tỉnh Quảng Ngãi phối hợp UBND huyện Ba Tơ tổ chức tái hiện Lễ cúng vào nhà mới của đồng bào Hrê. Đây là một trong những hoạt động tại “Không gian di sản văn hóa Hrê”, nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Du lịch Quảng Ngãi.

Trong kho tàng diễn xướng văn hóa dân gian Hrê có rất nhiều thể loại diễn xướng. Phổ biến nhất trong cộng đồng Hrê là thể loại diễn xướng văn hóa dân gian tín ngưỡng, trong đó đặc sắc là Diễn xướng cúng vào nhà mới. Với gọi theo tiếng Hrê là Hkia Tóc Hniêm Niêu.

Cũng giống nét văn hóa tập tục vào nhà mới của các anh em cộng đồng dân tộc thiểu số trên mọi miền tổ quốc, người Hrê chuẩn bị rất kĩ lưỡng phong tục này với tâm niệm trong dân gian là “an cư lập nghiệp”.

Nghệ nhân Phạm Thị Hết thực hiện nghi thức Lễ cúng vào nhà mới

Nghệ nhân Phạm Thị Hết (62 tuổi) ở xã Ba Vì, huyện Ba Tơ là người thực hiện nghi thức Lễ cúng vào nhà mới cho biết, phong tục cúng vào nhà mới của người Hrê gồm 3 nghi lễ gồm: nghi lễ cúng ngoài sân Klaq doàng diq dòng (xin thần mặt trời, mặt trăng, đấng thần vũ trụ) che chở bảo vệ ngôi nhà không bị sét đánh, gió bão, mưa vùi.

Nghi lễ cúng Klaq Hoanh xin thần may mắn thần đất ban phước lành may mắn bảo vệ của cải hoa màu tốt tươi không bị côn trùng cắn phá, quanh năm ấm no dư dã và nghi lễ cúng quan trọng nhất Hkia Lễ cúng vào nhà mới.

Kiến trúc nhà sàn Hrê được thiết kế và dựng bằng nguyên vật từ thiên nhiên từ rừng gỗ trụ, mây, tre, tranh. Việc cúng vào nhà mới là để cảm ơn thần rừng đã cho phép gia chủ dựng xong ngôi nhà.

Lễ vật cúng

Đây cũng là lễ cúng tạ ơn các thần cây, thần tre, thần mây,...mời các thần lên giàng về dự phép mâm cơm, rượu cần, nước trong cùng chúng vui với gia đình về nhà mới. Nội dung cúng gồm: gọi giàng, mời giàng, hỏi ý kiến của giàng, tiễn giàng.

Trong suốt quá trình diễn ra lễ cúng, tiếng chiêng không ngừng ngân vang, đó là lời tâm sự, cầu lên các giàng, mong sự may mắn, sung túc, bình an trong cuộc sống. Âm vang của chiêng càng trở nên rộn rã hơn khi nghi lễ sắp kết thúc, bởi đó cũng là lúc chủ nhà thực hiện nghi thức mời rượu, bữa cơm thịnh soạn cũng được dọn ra để mời anh em họ hàng và khách quý cùng chung vui với gia đình.

Tiếng chiêng ngân vang cầu lên các giàng, mong sự may mắn, sung túc, bình an trong cuộc sống

Trong ngôi nhà mới mọi người quây quần bên nhau cùng ăn cơm, thưởng thức rượu cần, hòa mình vào giai điệu độc đáo của chiêng.

Ngày nay, lễ cúng đã được đồng bào Hrê lược giản đi rất nhiều, tùy theo hoàn cảnh, điều kiện của từng gia đình mà tổ chức, tuy nhiên vẫn theo đúng nghi thức truyền thống và rất trang trọng.

Chia sẻ niềm vui cùng mọi người

Lễ vào nhà mới của người Hrê không chỉ trong phạm vi làng, mà có khách của làng và khách của các làng lân cận, bà con đến đây cùng nghiêng ngả trong men rượu, mọi người dốc hết bầu tâm tư tình cảm.

Những hiềm khích được giải tỏa, tình cảm tốt đẹp được nhen nhóm

Đồng thời, những hiềm khích được giải tỏa, tình cảm tốt đẹp được nhen nhóm, bà con chúc nhau những lời chúc tốt đẹp, chúc cho mùa màng bội thu, chúc sức khỏe, chúc cho làng phát triển, thịnh vượng.

NHƯ ĐỒNG