Độc đáo cây đàn kìm được chế tác từ hơn 500kg muối ở Bạc Liêu

Cây đàn kìm không phải do các nghệ nhân chế tác, cũng không phải từ người chuyên làm nghề muối mà là sản phẩm của anh Hồ Chí Ân,giáo viên dạy môn Mỹ thuật của Trường Tiểu học Long Điền Tiến (huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu).

Cây đàn sử dụng khoảng hơn 500kg muối các loại (gồm muối trắng, muối đen và muối tiêu) được dùng để đính lên chiếc đàn.

Thầy giáo Hồ Chí Ân bên cây đàn kìm cách điệu được anh chế tác từ hạt muối.

Trò chuyện với PV Báo Giao thông, anh Ân chia sẻ, ý tưởng để anh tạo nên cây đàn làm từ muối này là nhân dịp tỉnh Bạc Liêu tổ chức sự kiện Festival Muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025.

"Một sự kiện lớn như vậy, mình cần làm một cái gì đó độc lạ liên quan đến muối. Mình nghĩ đến làm cây đàn kìm cách điệu từ hạt muối vì nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương Đông Hải.

Điều khiến tôi trăn trở là hạt muối nếu để ngoài trời nắng gió rất khó để giữ hình ảnh đã tạo tác. Do đó, cần đòi hỏi phải có "bí quyết" để nó không tan chảy", anh Ân nói.

Ban đầu khi lên ý tưởng thiết kế anh Ân phải vẽ đi vẽ lại cây đàn kìm hàng chục lần trên giấy. Ban đầu cây đàn không có phím có dây, mà muốn có phím có dây thì phải thiết kế lại để đảm bảo cân đối.

Sau khi xong bản vẽ, anh tự đi chọn mua muối đem về, rồi rửa sạch để loại những bỏ hạt muối nhỏ, lấy lại các hạt muối lớn chắc chắn.

Tiếp đó, đem rang khoảng 30 phút (rang bằng nhiều chảo, mỗi chảo rang khoảng 0,5kg muối) để hạt muối không còn độ ẩm, với nhiều nhiệt độ khác nhau, nhằm tạo ra những mảng màu khác nhau.

Anh Ân kỳ công tạo kết dính các hạt muối lại với nhau để tạo ra một sản phẩm cây đàn kìm từ muối độc đáo.

Để hạn chế tan chảy trong điều kiện tự nhiên, anh Ân phải làm đi làm lại gần chục lần. Giải pháp tối ưu nhất là sử dụng hợp chất hóa học để thẩm thấu vào trong từng hạt muối, rồi nhờ một hóa chất trung gian tạo kết dính và một loại giá thể khác để gắn kết các hạt muối lại. Sau khi tạo kết dính, mới đính các hạt muối này lên khung sắt để tạo ra hình cây đàn như hiện tại.

"Quá trình đính các hạt muối được thực hiện từ những vị trí đơn giản đến các chi tiết phức tạp (đường cong) phải rất công phu, dùng dụng cụ nhỏ để gắp từng hạt đính lên. Nếu không khéo là các hạt muối bị nổ (bể) ra sẽ phải làm lại.

Khó nhất là đính các hạt muối vào những sợi dây đàn bằng kẽm, công đoạn này phải dùng muỗng cà phê thẩm thấu những hạt muối vào hợp chất chỉ cần tay run thôi là những hạt muối sẽ rớt xuống phải làm lại rất mất công, anh em phải kiên nhẫn và tỉ mỉ mới hoàn thành được sản phẩm. Riêng dây đàn phải mất bốn ngày để thi công", anh Ân chia sẻ thêm.

Ý nghĩa của khung hình cây đàn kìm cách điệu được anh Ân lý giải, nhìn tổng thể như là một chiếc thuyền buồm vươn ra khơi, đón tương lai mới tốt đẹp hơn.

Chi tiết, các hình tam giác là các ụ muối, nhiều hình là thể hiện báo hiệu nghề muối vươn lên, đường cong uốn lượn theo thân cây đàn là dòng chảy theo giai điệu đờn hòa từ đỉnh hình tam giác để thể hiện nghề muối vươn đến đỉnh cao, từ đỉnh cao kết nối với "đờn ca tài tử" lên đỉnh tốt đẹp.

Phần đế dỡ cây đàn cách điệu hình biển cả, trên bề mặt đế là cánh đồng muối. Trên cùng là hình lá cờ tổ quốc, những đường rạch ngang là tượng trưng cho các tỉnh cùng chung tay hướng về nhau.

Ông Nguyễn Trọng Hán, Phó chủ tịch UBND huyện Đông Hải cho biết, cây đàn kìm cách điệu làm từ những hạt muối tạo nên sự độc đáo, mới lạ. Tác phẩm nhằm tôn vinh nghề muối, đưa hạt muối vươn xa, giá trị mặn mà của hạt muối như được kết tinh, hội tụ lại vào chiếc đàn kìm trở thành văn hóa của Bạc Liêu, mang đậm tình đất, tình người.

Dưới đây là một số hình ảnh về cây đàn kìm cách điệu làm từ hơn 500kg muối ở Bạc Liêu:

Những hạt muối lớn được chọn kỹ loại sạch các hạt muối li ti trước khi thẩm thấu tạo kết dính.

Cây đờn kìm hoàn thành sau hơn 40 ngày, bởi 10 nhân công với tâm huyết, kiên nhẫn và sự tỉ mỉ.

Hai sợi dây đàn được làm rất công phu, đây là công đoạn khó nhất.

Những hạt muối kết dính với đường nét độc đáo tạo ra hình cây đàn kìm.

Anh Ân chăm chút từng chi tiết cho "đứa con tinh thần" của mình.

Cây đàn được hoàn thành sau hơn 40 ngày chế tác.

Cây đàn làm từ hơn 500kg muối được trưng bày tại Quảng trường Hùng Vương (phường 1, thành phố Bạc Liêu) - nơi diễn ra lễ khai mạc Festival Muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025, để du khách chiêm ngưỡng.

Video: Cây đàn kìm cách điệu được chế tác từ hơn 500kg muối ở Bạc Liêu.

Gia Minh