Doanh nghiệp vướng mắc vì tranh cãi thuế VAT 8% hay 10%

Để hạn chế những bất cập hiện tại, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa gửi văn bản góp ý, đề xuất giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% cho tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ, thay vì chỉ áp dụng với một số nhóm ngành.

Tranh cãi ảnh hưởng đến hợp đồng

Theo chính sách hiện hành, việc giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% đã mang lại nhiều lợi ích, giúp kích cầu tiêu dùng và hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở việc phân loại hàng hóa và dịch vụ nào được áp dụng mức thuế suất giảm. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực viễn thông, công nghệ thông tin, sản xuất kim loại, hóa chất, gặp khó khăn khi xác định mức thuế áp dụng do các quy định pháp luật chưa rõ ràng.

Chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% được thực hiện trong thời gian qua mang lại nhiều tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam.

Khi cần hỗ trợ, các doanh nghiệp thường nhận được hướng dẫn chung chung từ cơ quan thuế, khiến họ phải tự tra cứu và xác định danh mục hàng hóa thuộc diện thuế suất giảm. Tuy nhiên, việc này không dễ dàng, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp phải thuê thêm nhân sự kế toán để điều chỉnh hóa đơn, sổ sách. Nhiều doanh nghiệp phản ánh họ không dám khẳng định hàng hóa hoặc dịch vụ của mình thuộc diện thuế suất nào.

Tranh cãi về thuế suất còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các giao dịch kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp cho biết họ đã đàm phán xong về số lượng, chất lượng và giá cả hàng hóa, nhưng không thể ký hợp đồng do không thống nhất được mức thuế VAT áp dụng 8% hay 10%. Một số trường hợp trong lĩnh vực xây lắp còn phát sinh tranh chấp khi quyết toán vì hai bên có quan điểm khác nhau về thuế suất.

Mặc dù gặp khó khăn, chính sách giảm thuế VAT đã đem lại nhiều lợi ích. Năm 2022, việc giảm thuế VAT hỗ trợ doanh nghiệp và người dân khoảng 51.400 tỷ đồng, góp phần thúc đẩy tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 19,8% so với năm trước. Năm 2023, con số hỗ trợ đạt khoảng 23.400 tỷ đồng, giúp doanh thu tiêu dùng tăng 9,6%.

Các doanh nghiệp và người tiêu dùng đều đánh giá cao chính sách này. Một doanh nghiệp sản xuất thực phẩm tại Hà Nội cho biết, hiện nay nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn lớn vì sức mua giảm mạnh. Không ít doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh hàng hóa và dịch vụ, đã buộc phải đóng cửa. Vì vậy, nếu chính sách giảm thuế VAT được kéo dài đến hết năm 2025, không chỉ giúp người dân giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp phục hồi khi sức mua dần được cải thiện.

Từ góc độ người tiêu dùng, chị Mai Hương ở Hà Nội nhận xét, các doanh nghiệp đang tích cực đưa ra các chương trình khuyến mãi để kích thích tiêu dùng. Chẳng hạn, tại siêu thị, nhiều sản phẩm được giảm giá hoặc có chương trình mua 2 tặng 1. Điều này cho thấy chính sách giảm thuế VAT không chỉ hỗ trợ người dân tiết kiệm chi phí mà còn giúp doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, thúc đẩy kinh tế trong nước phát triển. Việc kéo dài chính sách này sẽ là động lực quan trọng để tăng trưởng kinh tế.

Đề xuất mở rộng và cải thiện chính sách

Trước những khó khăn này, VCCI đã vừa gửi văn bản góp ý về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến việc giảm thuế VAT do Bộ Tài chính đề xuất.

Theo VCCI, chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% trong thời gian qua đã mang lại nhiều tác động tích cực, giúp hỗ trợ nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh còn nhiều khó khăn. Vì vậy, việc tiếp tục áp dụng chính sách này trong 6 tháng đầu năm 2025 là rất cần thiết.

VCCI đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc phương án giảm đồng loạt thuế VAT cho tất cả các loại hàng hóa và dịch vụ từ 10% xuống 8%, thay vì áp dụng phân loại theo nhóm, để giảm bớt gánh nặng cho doanh nghiệp và tăng tính minh bạch, dễ hiểu trong thực hiện chính sách.

Tại cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 26/11, đa số ý kiến đồng ý với việc tiếp tục áp dụng chính sách giảm thuế VAT từ ngày 1/1/2025 đến hết 30/6/2025. Tuy nhiên, một số đại biểu cho rằng cần xem xét chất lượng dự báo và tính ổn định của chính sách để tránh làm ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp. Các đại biểu này đề nghị không kéo dài thời gian áp dụng chính sách giảm thuế VAT quá lâu để đảm bảo tính nhất quán với các quy định trong Luật Thuế VAT sửa đổi.

Việc giảm thuế VAT đã cho thấy hiệu quả trong việc hỗ trợ doanh nghiệp và kích cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, những bất cập trong phân loại và áp dụng mức thuế cần được khắc phục để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng cần đưa ra hướng dẫn rõ ràng và nhất quán, đồng thời cân nhắc mở rộng chính sách giảm thuế để đạt hiệu quả cao hơn trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thanh Hoa