Doanh nghiệp tư nhân khó tiếp cận vốn ngân hàng
Phần lớn các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa đều hạn chế về tiềm lực tài chính và khả năng cạnh tranh, dẫn đến khó khăn trong khả năng tiếp cận vốn.
Khu vực kinh tế tư nhân đóng góp gần 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, nhưng phần lớn doanh nghiệp tư nhân có quy mô nhỏ và vừa (chiếm 98%), khả năng tiếp cận vốn ngân hàng vẫn còn nhiều hạn chế.
Năm 2025, một ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước thông báo tăng trưởng tín dụng 13%, tương đương khoảng 230 nghỉn tỷ đồng vốn cung ứng ra thị trường, trong đó, phần lớn nguồn vốn dành cho kinh tế tư nhân với 9 gói vay ưu đãi lãi suất, mức giảm 1-2% so với lãi vay thông thường. Tuy nhiên, để giải ngân đến doanh nghiệp vẫn còn vướng nhiều rào cản.
Tại hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhấn mạnh, muốn phát triển kinh tế tư nhân cần có nhiều điều kiện, yêu cầu đặt ra.
Trong đó, vấn đề vốn ngân hàng, vốn tín dụng... là những khía cạnh cần làm rõ. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhìn nhận, cơ cấu các doanh nghiệp tư nhân đăng ký chính thức và tỷ lệ nguồn vốn giải ngân có sự mất cân đối. Trong số 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động, phần lớn doanh nghiệp vẫn là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, các doanh nghiệp lớn chỉ chiếm 1,5% tổng số.
TS Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam cho biết: "Lực lượng doanh nghiệp cỡ vừa rất quan trọng vì là lực lượng kế cận cho các doanh nghiệp trở thành cỡ lớn, thiếu những doanh nghiệp vừa này là một trong những nguyên nhân khiến cho cơ cấu về doanh nghiệp mất cân xứng. Tất cả các doanh nghiệp dù quy mô lớn hay nhỏ, không phân biệt được khu vực kinh tế, quy mô đơn vị nào được sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả nhất. Có khả năng sử dụng nguồn vốn mang lại lợi ích lớn nhất cho nền kinh tế thì sẽ được phân bổ tín dụng".
Chất lượng tín dụng khu vực tư nhân ngày càng tăng, độ rủi ro thấp, nhưng rào cản thể chế khiến dòng vốn vẫn khó chảy đến đúng nơi cần, đó là các doanh nghiệp nhỏ chứa rủi ro cao. Đây là nghịch lý cần tháo gỡ bằng cải cách đồng bộ về chính sách, pháp luật và hệ thống tín dụng. Để tránh rơi vào tình trạng thiếu vốn, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam khó có thể lớn hoặc thậm chí không muốn lớn.