Doanh nghiệp Nhà nước còn quá nhiều ràng buộc

Quy định mới và quy định cũ “đá nhau”

Tiến sĩ Trần Anh Tuấn - Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH MTV phát triển công nghiệp Tân Thuận cho rằng, doanh nghiệp Nhà nước bị ràng buộc rất nhiều những quy định nên không năng động trong kinh doanh. Khi mua sắm hay đầu tư, doanh nghiệp Nhà nước không quyết định được, phải theo luật đấu thầu, đấu giá, dễ mất cơ hội trong kinh doanh. Doanh nghiệp Nhà nước không chỉ hoạt động theo Luật Doanh nghiệp mà còn theo nhiều luật khác như: Luật Đầu tư công, Luật Quản lý tài sản công…

Dù được giao nguồn lực đất đai và được quản lý nhưng doanh nghiệp Nhà nước không được sử dụng tài sản đó trái ngành nghề, phải thực hiện nghĩa vụ tài chính đầy đủ theo giá quy định và không có ưu đãi.

Tiến sĩ Trần Anh Tuấn- Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH MTV phát triển công nghiệp Tân Thuận.

Để phát huy nguồn lực của doanh nghiệp Nhà nước, Thành phố đang tiến hành sắp xếp lại và cổ phần hóa. Tuy nhiên, nhiều quy định mới và cũ “đá nhau”, chưa được sửa đổi kịp thời, đồng bộ nên TP.HCM cần cơ chế đột phá.

“Các sở, ngành muốn làm thì phải chờ hướng dẫn, không thể vượt hướng dẫn được. Trước tinh thần đó, chúng ta có nghị quyết mới, chỉ đạo mới của Thành ủy, Ủy ban và trung ương giao cho thành phố nghiên cứu một cơ chế để tham khảo. Chúng ta đã thực hiện kế hoạch từ Thủ tướng xuống ủy ban TP ban hành hết rồi, nhưng vướng những quy mới không thể sửa ngay được”, Tiến sĩ Trần Anh Tuấn nói.

Còn theo ông Nguyễn Hoàng Huy - Giám đốc Công ty TNNH MTV Bến xe miền Đông thì doanh nghiệp Nhà nước vướng rất nhiều về thể thế và nguồn lực. Doanh nghiệp Nhà nước không có vốn để hình thành tài sản, mà không có tài sản thì làm sao có thêm doanh thu, đây là bài toán ngược. Tài sản doanh nghiệp không được đầu tư thêm, trong khi không có quỹ dự phòng để phát triển nên rất khó. Vừa rồi Samco có 72 tỷ đồng thì cũng phải nộp về tổng công ty, vì quỹ đầu tư phát triển không cho giữ lại. Chưa kể, quá trình đầu tư, kinh doanh gặp rất nhiều rủi ro về pháp lý. Doanh nghiệp Nhà nước chỉ làm những gì chủ sở hữu cho phép.

Ông Nguyễn Hoàng Huy- Giám đốc Công ty TNNH MTV Bến xe miền Đông.

“Mặc dù quy chế có đầy đủ, quyền hạn đã phân công, nhưng chủ sở hữu không cho thì không được làm. Chưa kể, làm xong chưa biết đúng hay sai, có khi làm xong ngay sau đó bị chủ sở hữu kêu lên là rất lo. Hồi tố nói doanh nghiệp làm sai, mà cái sai đó theo quan điểm chứ không phải sai theo luật. Nói chung là vướng rất nhiều về thể chế, nguồn lực, nội lực và bối cảnh bên ngoài” - ông Nguyễn Hoàng Huy chia sẻ.

Doanh nghiệp Nhà nước giữ vai trò kiến tạo

Tiến sĩ Trần Du Lịch thì cho rằng, cần làm rõ vai trò kiến tạo của doanh nghiệp Nhà nước. Việc thành lập doanh nghiệp Nhà nước không phải để cạnh tranh kiếm lời, mà phải tạo sự phát triển bền vững, bao gồm phúc lợi xã hội, bổ sung "khuyết tật" của thị trường. Thành phố nên lựa chọn các ngành theo trách nhiệm bổ khuyết cho thị trường, Nhà nước đầu tư thêm nguồn lực cho doanh nghiệp này để làm được vai trò dẫn dắt thị trường.

“Đối với địa phương, vai trò của doanh nghiệp Nhà nước là công cụ khác với vấn đề quốc gia. Vì vậy, chúng ta phải tính toán lại để áp vào cụ thể khi sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước. Còn nếu không thì khó có khung để sắp xếp theo, mà trong điều kiện hiện nay cho phép chúng ta có thể tính toán cái này”, Tiến sĩ Trần Du Lịch nói.

Ông Phạm Bình An - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế TP.HCM.

Theo ông Phạm Bình An - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho rằng, Nghị quyết 68 không chỉ đặt ra vấn đề cho lĩnh vực kinh tế tư nhân phát triển mà Nhà nước phải bổ sung các lực lượng, kết nối các lĩnh vực. Trong khi đó, doanh nghiệp Nhà nước cũng đang có quá nhiều vướng mắc. Với tinh thần đổi mới toàn diện như hiện nay thì khu vực doanh nghiệp Nhà nước cần thay đổi nhiều và kết nối với doanh nghiệp tư nhân.

Lệ Hằng/VOV-TP.HCM