Doanh nghiệp lớn phải nỗ lực, tiên phong, dẫn dắt các doanh nghiệp vừa và nhỏ

Đây là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận tại Tọa đàm với doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân diễn ra sáng 31/5 tại Hà Nội.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì tọa đàm.

Kinh tế tư nhân đông nhưng chưa mạnh

Theo báo cáo về tình hình phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Tài chính, sau gần 40 năm đổi mới, kinh tế tư nhân nước ta đã không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng.

Với gần 1 triệu doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh hoạt động trong nền kinh tế, kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 50% GDP

Với gần 1 triệu doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh hoạt động trong nền kinh tế, kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 50% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước và sử dụng khoảng 82% tổng số lao động, là lực lượng quan trọng thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống xã hội. Nhiều doanh nghiệp tư nhân đã phát triển lớn mạnh, khẳng định thương hiệu và vươn ra thị trường khu vực, thế giới.

Đội ngũ doanh nhân ngày càng lớn mạnh, tinh thần kinh doanh, tinh thần đổi mới và khát vọng vươn lên của kinh tế tư nhân ngày càng mạnh mẽ, trách nhiệm xã hội, đạo đức, văn hóa ngày càng lan tỏa sâu rộng... Ngay cả trong những thời kỳ khó khăn, thiên tai dịch bệnh, các doanh nghiệp, doanh nhân vẫn nỗ lực duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, thể hiện trách nhiệm xã hội với cộng đồng.

Bên cạnh đó, vẫn còn những tồn tại nhất định. Theo đó, kinh tế tư nhân đông nhưng chưa mạnh. Gần 98% doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị còn hạn chế. Năng suất lao động của khu vực kinh tế tư nhân mặc dù được cải thiện nhưng vẫn thấp hơn so với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nhà nước.

Tỉ lệ doanh nghiệp đang hoạt động bình quân đạt khoảng 10 doanh nghiệp/1000 dân vào năm 2024, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Quá trình chuyển đổi số trong kinh tế tư nhân diễn ra chậm, 65% doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa có chiến lược ứng dụng công nghệ số; tỷ lệ doanh nghiệp tư nhân tham gia chuỗi cung ứng của doanh nghiệp FDI thấp, chỉ ở mức trên 20%.

Việc tiếp cận các nguồn lực còn khó khăn, nhất là về tài chính, tín dụng, đất đai, nguồn nhân lực chất lượng cao. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm gần 98% số lượng nhưng tiếp cận chưa đến 20% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng.

Khu vực kinh tế tư nhân chưa thực sự trở thành lực lượng dẫn dắt nền kinh tế như kỳ vọng. Một bộ phận doanh nghiệp tư nhân chưa nghiêm túc tuân thủ pháp luật, thông tin chưa minh bạch; tư duy kinh doanh ngắn hạn, thiếu tầm nhìn chiến lược; đạo đức, văn hóa kinh doanh của một bộ phận doanh nhân còn hạn chế. Công tác quản lý hộ kinh doanh còn hạn chế, bất cập.

Nguyên nhân do thể chế, pháp luật còn bất cập, chồng chéo, cải cách thủ tục hành chính còn chậm. Một số điều kiện kinh doanh không cần thiết, thiếu tính khả thi chưa được bãi bỏ, sửa đổi kịp thời; thủ tục đầu tư, kinh doanh trong một số ngành, lĩnh vực còn phức tạp, chưa thuận lợi. Tư duy, nhận thức của một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức còn mang tính “xin - cho”; vẫn còn tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực. Hiệu lực, hiệu quả một số chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chưa cao, khó khăn trong triển khai thực hiện;…

Doanh nghiệp vừa và nhỏ phải có tâm thế trở thành doanh nghiệp vừa và lớn

Phát biểu tại buổi tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, Nghị quyết 68/NQ-TW đề ra 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp thể hiện tinh thần đổi mới, đột phá, cải cách mạnh mẽ, bảo đảm bám sát 3 đột phá chiến lược (về thể chế, nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng) và trong tổng thể 4 Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị mà Tổng Bí thư đã kết luận là "Bộ tứ trụ cột".

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận trình bày báo cáo về tình hình phát triển kinh tế tư nhân. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Để nhanh chóng đưa Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội đi vào cuộc sống, Thứ trưởng Lê Tấn Cận đề nghị cần tập trung triển khai ngay các nhiệm vụ.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xây dựng và ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 138/NQ-CP và Nghị quyết số 139/NQ-CP, trong đó giao nhiệm vụ rõ ràng với thời hạn cụ thể cho các đơn vị tổ chức thực hiện đảm bảo nguyên tắc 6 rõ: "Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả".

Tập trung nguồn lực tổ chức triển khai các nhiệm vụ được giao đảm bảo đúng tiến độ, hiệu quả, chất lượng.

Các tổ chức hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp chủ động tăng cường năng lực, hiệu quả hoạt động, phát huy vai trò đại diện, cầu nối giữa cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp với các cơ quan quản lý nhà nước; phát huy vai trò phản biện xã hội trong xây dựng chính sách. Tuyên truyền, vận động doanh nhân thực hiện chuẩn mực đạo đức, văn hóa kinh doanh. Chủ động đề xuất tham gia các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải hoạt động đúng pháp luật, xây dựng đạo đức, văn hóa kinh doanh, trung thực, thanh liêm, trách nhiệm xã hội; loại bỏ tư duy làm ăn "chộp giật", phi pháp; đổi mới tư duy kinh doanh, nâng cao năng lực, phẩm chất, trình độ, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau, đoàn kết, cùng phát triển. Doanh nghiệp lớn phải nỗ lực, tiên phong, dẫn dắt các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Doanh nghiệp vừa và nhỏ phải có tâm thế phát triển trở thành doanh nghiệp vừa và lớn.

Thủ tướng đánh giá cao việc xây dựng và tổ chức khai trương Cổng Pháp luật quốc gia ngay trước cuộc tọa đàm, với tinh thần "mỗi việc làm là một niềm vui cho nhân dân, cho doanh nghiệp, cho xã hội". Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ngay trước tọa đàm, Thủ tướng Chính phủ đã thực hiện nghi thức bấm nút khai trương Cổng Pháp luật quốc gia đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới. Thủ tướng đánh giá cao việc xây dựng và tổ chức khai trương Cổng Pháp luật quốc gia ngay trước cuộc tọa đàm, với tinh thần "mỗi việc làm là một niềm vui cho nhân dân, cho doanh nghiệp, cho xã hội".

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng các đại biểu thực hiện nghi thức bấm nút khai trương Cổng Pháp luật quốc gia. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Mở đầu tọa đàm, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn đã công bố Quyết định số 1055/QĐ-TTg ngày 30/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo Quốc gia triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Trong bài phát biểu khai mạc tọa đàm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân; Chính phủ ban hành chương trình, kế hoạch hành động của Chính phủ triển khai Nghị quyết.

Nguyễn Hạnh