Doanh nghiệp hưởng lợi từ phân cấp quản lý xuất xứ hàng hóa

Doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi

Từ ngày 1/7/2025, Bộ Công Thương thực hiện phân cấp, phân quyền trong 10 nội dung của lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, thương nhân.

Về vấn đề xuất xứ hàng hóa, theo Thông tư số 40/2025/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành, 31 văn bản chứng nhận xuất xứ hàng hóa cũng như giấy chứng nhận không thay đổi xuất xứ và mã số REX chuyển về cho địa phương.

Việc này đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp "giấy khai sinh" của sản phẩm được cấp ngay tại địa phương sản xuất, từ đó tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, đặc biệt khi đơn hàng tăng cao vào dịp cuối năm.

Dây chuyền sản xuất của Công ty TNHH Hyundai Kefico Việt Nam (Hải Phòng). Ảnh: Phan Anh

Thực tế triển khai cho thấy hiệu quả rõ nét từ chính sách này. Tại Công ty Huydai Kefico, doanh nghiệp mỗi tháng sản xuất từ 5 - 6 triệu linh kiện, thiết bị phục vụ ngành ô tô để xuất khẩu sang nhiều thị trường trong khu vực và trên thế giới. Trước đây, để xin cấp chứng nhận xuất xứ cho các lô hàng, doanh nghiệp phải cử cán bộ lên Hà Nội nộp hồ sơ và chờ giải quyết, phát sinh không ít chi phí và áp lực về tiến độ.

Từ khi thẩm quyền được phân cấp về địa phương, các thủ tục liên quan đến chứng nhận xuất xứ được thực hiện ngay tại nơi sản xuất. Điều này giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kế hoạch giao hàng, đồng thời giảm đáng kể thời gian và chi phí phát sinh. Với đặc thù xuất khẩu sang 5 thị trường khác nhau, mỗi thị trường yêu cầu một mẫu giấy chứng nhận xuất xứ riêng, việc được nộp hồ sơ và giải quyết tại địa phương đã giúp Huydai Kefico tiết kiệm nhiều nguồn lực cho khâu thủ tục.

Theo ông Lee Jung Youn, Giám đốc chuỗi cung ứng Công ty Huydai Kefico, đối với những thị trường như Ấn Độ, phía đối tác yêu cầu giấy chứng nhận xuất xứ bản cứng phải đi kèm với hàng hóa. Việc được cấp giấy chứng nhận ngay tại địa phương mang lại thuận lợi rất lớn. Trong trường hợp hồ sơ còn thiếu, doanh nghiệp có thể bổ sung ngay và được giải quyết trong ngày, qua đó tránh tình trạng chậm trễ làm ảnh hưởng đến tiến độ xuất khẩu.

Đại diện các Sở Công Thương đi thực tế tại Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu Hà Nội, trực tiếp tham khảo cách thức triển khai cấp C/O và các thao tác nghiệp vụ trên Hệ thống quản lý và cấp chứng nhận xuất xứ điện tử - Ảnh: Thanh Vân

Tương tự, bà Phạm Thị Hồng Hạnh, Trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty TNHH Tinno Việt Nam cho biết, đặc thù của ngành điện tử là có nhiều tờ khai nhập khẩu với nguồn nguyên liệu đa dạng. Trong quá trình thực hiện thủ tục, Sở Công Thương Hải Phòng đã tạo điều kiện để doanh nghiệp giải trình linh hoạt, có thể bổ sung hồ sơ trực tiếp hoặc kèm theo các tài liệu minh họa phù hợp thay vì phải hoàn thiện toàn bộ hồ sơ theo cách cứng nhắc.

Theo bà Hạnh, chỉ những nguyên liệu sử dụng trực tiếp cho sản phẩm xuất khẩu mới cần đưa đầy đủ hồ sơ lên hệ thống giúp doanh nghiệp giảm đáng kể khối lượng giấy tờ và thời gian xử lý.

Bước tiến trong cải cách xuất nhập khẩu

Trong bối cảnh nhiều quốc gia thời gian qua liên tục siết chặt quản lý xuất xứ hàng hóa, thủ tục xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ CO luôn được xem là khâu then chốt đối với hoạt động xuất khẩu. Đây cũng là thủ tục mà doanh nghiệp mong muốn được rút ngắn nhất nhằm bảo đảm tiến độ giao hàng và giảm chi phí tuân thủ.

Theo Sở Công Thương TP. Hải Phòng, trong 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của địa phương đạt 50,14 USD. Việc Bộ Công Thương phân cấp thẩm quyền cấp 31 mẫu giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa cho địa phương được đánh giá đã tạo điều kiện thuận lợi để Hải Phòng từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm xuất nhập khẩu lớn của cả nước và khu vực phía Bắc.

Ông Nguyễn Công Hân, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hải Phòng khẳng định, việc Chính phủ và Bộ Công Thương phân quyền trong lĩnh vực cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa và các văn bản chấp thuận về xuất xứ cho địa phương là một chủ trương đúng đắn, kịp thời và phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Hiện nay, mỗi ngày Sở tiếp nhận và xử lý trên 600 bộ hồ sơ, trong đó khoảng 30% là hồ sơ giấy. Trong quá trình triển khai cấp C/O sau khi sắp xếp lại tổ chức bộ máy, TP. Hải Phòng đang tiếp tục thực hiện cải cách nhằm rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ cho doanh nghiệp.

Doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi từ phân quyền cấp C/O - Ảnh minh họa

Là một trong những địa phương hoàn thành việc phân cấp cấp C/O sớm nhất, ông Nguyễn Đình Đại, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn cho rằng, với các tỉnh có kim ngạch xuất khẩu lớn, công tác cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa không chỉ là yêu cầu mang tính kỹ thuật mà còn là trách nhiệm trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp rút ngắn quy trình và nâng cao năng lực cạnh tranh. Chịu trách nhiệm trực tiếp về tính minh bạch của xuất xứ hàng hóa, việc xác định được thực hiện trên cơ sở hồ sơ, văn bản và trong nhiều trường hợp, cơ quan quản lý phải trực tiếp đến doanh nghiệp để kiểm tra, xác minh thực tế.

Khi xuất xứ được quản lý chặt chẽ, minh bạch và điện tử hóa. Niềm tin với hàng Việt cũng sẽ được củng cố trên các thị trường xuất khẩu. Đây chính là động lực để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu bền vững thay vì chỉ chạy theo số lượng. Quan trọng hơn, cách làm này thể hiện rõ tinh thần đổi mới tư duy quản trị trong giai đoạn hiện nay khi trung ương không làm thay mà trao quyền gắn với trách nhiệm cho địa phương. Đó cũng là yêu cầu xuyên suốt trong các nghị quyết về phân cấp, cải cách hành chính và hội nhập quốc tế mà Đảng ta đã đề ra nhằm tạo ra một bộ máy phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp ngay từ những thủ tục nhỏ nhất.

Ở góc độ quản lý ngành, theo ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, các địa phương sẽ tập trung hoàn thiện hệ thống hạ tầng mạng. Về phía Bộ Công Thương, Cục Xuất nhập khẩu và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã xây dựng kế hoạch, trình lãnh đạo Bộ nâng cấp hệ thốngECoSys nhằm phục vụ hiệu quả hơn cho công tác cấp chứng nhận xuất xứ. Bộ Công Thương cũng khuyến nghị doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch, sớm liên hệ với các Sở Công Thương khi có nhu cầu cấp CO, hoàn thiện hồ sơ kịp thời và thường xuyên theo dõi các thông báo từ cơ quan có thẩm quyền.

Thảo Nguyên