Doanh nghiệp 'con cưng' của UBND TPHCM cho thuê 2 khu 'đất vàng' trái quy định

Saigontourist ký hợp đồng cho Công ty Phan Khang thuê nhà đất tại số 1 Hoàng Việt. Ảnh: Quốc Hải

Thanh tra TPHCM vừa ban hành Kết luận thanh tra (KLTT) số 329/KL-TTTP-P5 về quản lý, sử dụng 2 mặt bằng nhà đất của Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn TNHH MTV (Saigontourist) tại số 1 Hoàng Việt (Phường 4, quận Tân Bình) và 301 Hải Thượng Lãn Ông (Phường 13, Quận 5).

Cho thuê 2 mảnh 'đất vàng" trái quy định

Cụ thể, kết luận thanh tra nêu rõ, đối với Nhà, đất số 301 đường Hải Thượng Lãn Ông- Saigontourist được UBND TPHCM chấp thuận cho thuê khu đất có diện tích 996,9m2 để sử dụng làm nhà hàng, nhưng lại ký các Hợp đồng cho thuê lại mặt bằng (Hợp đồng cho thuê số 106/HĐKT ngày 11 tháng 3 năm 2003 và Hợp đồng chuyển nhượng quyền thuê Nhà hàng Á Đông số 91/HĐKT ngày 27 tháng 4 năm 2006) và sau đó là liên doanh, liên kết (Hợp đồng hợp tác kinh doanh số 957/HĐHTKD-TCT.12 ngày 20 tháng 12 năm 2012 với Công ty CP Quê Hương Liberty là Công ty liên kết với Tổng Công ty) nhưng không cử nhân sự tham gia trong quá trình quản lý, điều hành và nhận khoản lợi nhuận không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của hợp đồng.

Nhà, đất số 301 đường Hải Thượng Lãn Ông. Ảnh: Quốc Hải

Thanh tra TPHCM xác định, thực chất đây là cho thuê lại mặt bằng, là sử dụng đất không đúng quy định Điều 22 Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25 tháng 5 năm 2007; khoản 24 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 6 tháng 1 năm 2017 của Chính phủ quy định về cho thuê tài sản gắn liền với đất thuê, đất thuê lại trả tiền thuê đất hàng năm.

Saigontourist được cấp 2 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (Giấy chứng nhận số BA 489721 ngày 23 tháng 02 năm 2010 cho khu đất diện tích 749,7m2 và Giấy chứng nhận số BA 489722 ngày 23 tháng 02 năm 2010 cho khu đất diện tích 247,2m) có tổng diện tích 996,9m nhưng chưa thực hiện thủ tục đăng ký quyền sở hữu công trình xây dựng là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 1 Điều 48 Luật Đất đai năm 2003

Từ năm 2018 đến nay, sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước về tiền thuê đất, đơn vị chưa liên hệ các cơ quan có thẩm quyền để thực hiện các thủ tục kê khai, đăng ký đất đai là chưa thực hiện đúng khoản 2 Điều 170 Luật Đất đai năm 2013 quy định nghĩa vụ của người sử dụng đất.

Từ ngày 02 tháng 11 năm 2021 đến nay, sau khi tiếp nhận bàn giao lại từ Công ty CP Quê Hương Liberty, nhà đất nêu trên đang bỏ trống và Saigontourist chưa xây dựng đề án, phương án, kế hoạch cụ thể để khai thác kinh doanh mặt bằng này.

Đối với Nhà, đất số 1 đường Hoàng Việt - Saigontourist được UBND TPHCM cho thuê đất theo hình thức trả tiền hàng năm để kinh doanh nhà hàng, khách sạn nhưng cho Công ty TNHH Khu mua sắm Đệ Nhất Phan Khang thuê lại để mua bán, lắp đặt, bảo hành thiết bị điện tử... là thực hiện không đúng quy định tại điểm d khoản 1 Điều 111 Luật Đất đai năm 2003 và điểm đ khoản 1 Điều 175 Luật Đất đai năm 2013; quy định tại Điều 22 Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25 tháng 5 năm 2007 và khoản 24 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ và không đúng với Quyết định số 8291/QĐ-UB ngày 10 tháng 12 năm 2001 của UBND TPHCM.

Nhà, đất số 1 đường Hoàng Việt (Phường 4, quận Tân Bình). Ảnh: Quốc Hải

Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 121/QSDĐ/1996 (000120/1a) ngày 02 tháng 8 năm 1996 với tổng diện tích là 2.575m. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại vẫn chưa chưa thực hiện thủ tục đăng ký biến động, thay đổi về tài sản gắn liền với đất và chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng theo quy định của pháp luật về đăng ký bất động sản là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 1 Điều 48 Luật Đất đai năm 2003.

Việc Saigontourist ký hợp đồng cho Công ty Phan Khang thuê nhà đất tại số 1 Hoàng Việt khi chưa đăng ký sở hữu công trình xây dựng gắn liền với đất cũng không phù hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều 9 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014.

Việc Saigontourist cho Công ty Phan Khang thuê để kinh doanh điện máy, siêu thị là sử dụng không đúng mục đích dẫn đến phát sinh tranh chấp hợp đồng với tổng số tiền còn phải thu tính đến ngày 15/3/2024 là 59.960.867.122 đồng (theo Bản án sơ thẩm số 27/2024/KDTM-ST ngày 22/3/2024 của Tòa án Nhân dân quận Tân Bình). Điều này, theo Thanh tra TPHCM là sử dụng tài sản được giao chưa đúng nguyên tắc có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn quy định tại khoản 2 Điều 25 Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp năm 2014.

"Saigontourist ký các Hợp đồng cho thuê, Hợp đồng hợp tác kinh doanh đối với 2 mặt bằng là chưa đúng quy định", Kết luận Thanh tra nêu rõ.

Căn cứ khoản 2 Điều 19 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10 tháng 11 năm 2014, Thanh tra Thành phố đã ban hành Quyết định số 137/QĐ-TTTP-P5 ngày 21 tháng 6 năm 2024 về thu hồi số tiền 20.606.534.126 đồng là khoản lợi nhuận thu được do sử dụng nhà đất cho thuê lại, góp vốn kinh doanh không đúng quy định của Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn đối với 2 mảnh “đất vàng” trên.

Kiến nghị nhiều giải pháp xử lý

Từ những nội dung kết luận nêu trên, Chánh Thanh tra Thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND TPHCM chỉ đạo Chủ tịch Hội đồng Thành viên, Tổng Giám đốc Saigontourist thực hiện các biện pháp pháp lý đảm bảo quyền lợi của Tổng Công ty trong vụ kiện tranh chấp với Công ty TNHH khu mua sắm Đệ Nhất Phan Khang tại Tòa án Nhân dân Thành phố để kịp thời thu hồi mặt bằng và số tiền 59.960.867.122 đồng là tiền thuê nhà, đất số 01 đường Hoàng Việt, Phường 4, quận Tân Bình, tránh thất thoát, lãng phí gây thiệt hại cho Tổng Công ty.

Khẩn trương thực hiện thủ tục đăng ký cập nhật quyền sở hữu công trình trên đất đối với hai (02) mặt bằng trên để đảm bảo tài sản đưa vào hoạt động kinh doanh đúng quy định pháp luật và xây dựng kế hoạch, phương án kinh doanh trình cho cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để đưa vào khai thác kinh doanh, tránh thất thoát, lãng phí.

Giao Giám đốc Sở Tài chính chỉ đạo Chi cục trưởng Chi cục Tài chính doanh nghiệp hướng dẫn, kiểm tra Saigontourist để kịp thời xử lý số tiền 59.960.867.122 đồng còn phải thu của Công ty TNHH khu mua sắm Đệ Nhất Phan Khang liên quan đến việc cho thuê mặt bằng số 1 Hoàng Việt sau khi có kết quả xét xử phúc thẩm của Tòa án Nhân dân Thành phố.

Giao Chánh Thanh tra Thành phố chuyển nộp ngân sách thành phố số tiền 20.606.534.126 đồng mà Saigontourist đã nộp vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra thành phố.

Saigontourist là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước trực thuộc UBND TPHCM. Hiện tại, Tổng Công ty và các Công ty thành viên (do Tổng Công ty nắm giữ trên 50% vốn điều lệ) được giao quản lý, sử dụng 77 địa chỉ nhà đất phải thực hiện sắp xếp lại, xử lý theo quy định của Nghị định số 167/2017/NĐ- CP ngày 31 tháng 12 năm 2017 của Chính phủ, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 67/2021/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2021 của Chính phủ, trong đó có 54 địa chỉ nhà đất trên địa bàn TPHCM.

Quốc Hải