Doanh nghiệp cần chuyển đổi: Quy định mới về khấu trừ thuế GTGT yêu cầu thanh toán không tiền mặt cho mọi giao dịch

So với Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành số 13/2008/QH12, điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng nằm ở việc bỏ giới hạn giá trị 20 triệu đồng.

Giao dịch dưới 20 triệu không còn được khấu trừ thuế nếu thanh toán tiền mặt

Cụ thể, Điểm b Khoản 2 Điều 14 Luật Thuế GTGT năm 2024 số 48/2024/QH15 quy định rõ: một trong những điều kiện để khấu trừ thuế GTGT đầu vào là phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào. Quy định này áp dụng cho mọi giao dịch, ngoại trừ một số trường hợp đặc thù do Chính phủ quy định. Nếu không đáp ứng điều kiện này, theo Khoản 3 Điều 14 Luật Thuế GTGT 2024, cơ sở kinh doanh sẽ không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

Trao đổi với phóng viên báo Pháp Luật Việt Nam, Luật sư, Thạc sĩ Bùi Chính Tâm, Công Ty Luật TNHH Cast Việt Nam cho biết, so với Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành số 13/2008/QH12, điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng nằm ở việc bỏ giới hạn giá trị 20 triệu đồng.

Hiện nay, theo Điểm b Khoản 2 Điều 12 của luật hiện hành, nếu hàng hóa/dịch vụ có giá trị dưới 20 triệu đồng/lần, doanh nghiệp không bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế. Tuy nhiên, quy định mới không còn ngoại lệ theo giá trị - nghĩa là mọi khoản chi, không phân biệt lớn hay nhỏ, đều yêu cầu thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế GTGT kể từ ngày 1/7/2025.

Đây là bước điều chỉnh theo hướng siết chặt điều kiện khấu trừ thuế, nâng cao tính minh bạch và kiểm soát dòng tiền.

Doanh nghiệp cần thay đổi thói quen giao dịch

Theo Luật sư Bùi Chính Tâm, trước điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, doanh nghiệp cần thay đổi thói quen giao dịch, kể cả với các khoản chi nhỏ dưới 20 triệu đồng. Điều này có thể sẽ ảnh hưởng quy trình kế toán và thanh toán, việc quản lý hóa đơn, chứng từ, và cũng có thể phát sinh thêm chi phí vận hành nếu phải thay đổi quy trình, sử dụng thêm dịch vụ ngân hàng, phần mềm quản lý... Tuy nhiên, về lâu dài, đây là cơ hội để doanh nghiệp nâng cấp hệ thống kế toán – tài chính minh bạch hơn, thuận lợi trong kiểm toán và chứng minh chi phí hợp lệ.

Luật sư, Thạc sĩ Bùi Chính Tâm, Công Ty Luật TNHH Cast Việt Nam

Vì vậy, doanh nghiệp cần rà soát lại quy trình thanh toán nội bộ, đảm bảo mọi khoản chi có thuế GTGT đều qua kênh không dùng tiền mặt (chuyển khoản, ví điện tử hợp lệ...), đào tạo kế toán và bộ phận mua hàng về quy định mới, tích cực làm việc với nhà cung cấp, yêu cầu xuất hóa đơn đúng quy định và thanh toán đúng phương thức, đồng thời thường xuyên cập nhật quy định, hướng dẫn có liên quan từ Bộ Tài chính, Chính phủ để đảm bảo điều kiện khấu trừ thuế GTGT sắp tới.

Cũng theo Luật sư Bùi Chính Tâm, trên thực tế, vẫn còn nhiều doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh và các giao dịch dân sinh thường xuyên sử dụng tiền mặt, đặc biệt ở khu vực nông thôn hoặc ngành nghề như bán lẻ, thu mua nông sản, dịch vụ nhỏ lẻ. Do đó, quy định mới có thể gây khó khăn bước đầu cho các chủ thể kinh doanh chưa kịp thích ứng với hạ tầng thanh toán điện tử. Để Luật Thuế GTGT thực sự được triển khai một cách hiệu quả, ông cho rằng cần có sự đồng bộ trong hạ tầng ngân hàng, công nghệ, và hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế. Ngoài ra, Chính phủ nên xem xét ban hành lộ trình áp dụng linh hoạt theo từng nhóm ngành nghề hoặc địa bàn, hỗ trợ tiếp cận tài chính – công nghệ cho hộ kinh doanh, nông dân, tiểu thương... trong thời gian sắp tới.

Phương pháp khấu trừ thuế GTGT

Theo Điều 11 của Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, phương pháp khấu trừ thuế GTGT được xác định như sau:

Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra - Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.

Thuế GTGT đầu ra là tổng số thuế GTGT ghi trên hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ.

Trong trường hợp giá trên hóa đơn đã bao gồm thuế thì phần thuế đầu ra sẽ được xác định bằng: Giá thanh toán - Giá tính thuế chưa có thuế GTGT.

Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ là tổng số thuế ghi trên hóa đơn GTGT đầu vào, chứng từ nộp thuế GTGT của hàng nhập khẩu hoặc dịch vụ mua từ nước ngoài, nếu đồng thời đáp ứng đầy đủ điều kiện theo Điều 14 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024.

Lưu ý, phương pháp khấu trừ thuế áp dụng cho các cơ sở kinh doanh thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và thuộc một trong các trường hợp sau:

- Cơ sở kinh doanh có doanh thu hàng năm từ bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ từ 1 tỷ đồng trở lên (trừ hộ, cá nhân kinh doanh);

- Cơ sở kinh doanh tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ (không áp dụng với hộ, cá nhân kinh doanh);

- Tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho hoạt động tìm kiếm, thăm dò, phát triển mỏ và khai thác dầu khí, khi thuế được bên Việt Nam kê khai, khấu trừ và nộp thay.

Thanh Mai