Đoàn kết sâu rộng bước vào giai đoạn phát triển mới

PV: Thưa ông, dưới góc độ văn hóa, ông nhận định như thế nào về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 lần này?

TS Nguyễn Viết Chức: Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 chính là biểu hiện của văn hóa lập pháp, được tiến hành rất bài bản, chuẩn chỉ, vừa mang tính truyền thống, vừa mang tính hiện đại. Trong muôn vàn khó khăn của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mới ra đời, một trong những nhiệm vụ cấp bách được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra đó là xây dựng một bản Hiến pháp dân chủ. Những công việc chuẩn bị dự thảo Hiến pháp đã được tích cực tiến hành. Hiến pháp năm 1946 được đánh giá là bản Hiến pháp dân chủ, tiến bộ không kém một bản Hiến pháp nào trên thế giới với những giá trị có ý nghĩa cho đến ngày nay.

TS Nguyễn Viết Chức. Ảnh: Tiến Đạt

Bây giờ, chúng ta kế thừa tinh thần đó trong điều kiện không còn nhiều khó khăn như trước, nhưng thời gian sửa đổi, bổ sung rất gấp, để đáp ứng với yêu cầu của tình hình hiện nay. Cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy đặt ra nhiều vấn đề cấp thiết, nhằm hướng tới một hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn. Vì vậy có những vấn đề không sửa không được, mặc dù trong thời gian ngắn nhưng Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ đã tập trung sửa 8/120 điều, thể hiện sự thượng tôn pháp luật rất cao. Tuy "sửa gấp" nhưng không bỏ qua bất kỳ một công đoạn nào, đặc biệt là việc lấy ý kiến của nhân dân qua hình thức trực tiếp, đồng thời thông qua các tổ chức như MTTQ Việt Nam là tổ chức đoàn kết rộng rãi nhất tất cả các tầng lớp nhân dân. Đó là biểu hiện của văn hóa lập pháp, thượng tôn pháp luật.

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã quy định một số điều, khoản liên quan trực tiếp đến tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Ông đánh giá thế nào về các quy định này?

- Có thể thấy, 8/120 điều nêu trong Dự thảo Nghị quyết được các nhà nghiên cứu lập pháp cân nhắc, soạn thảo chuẩn chỉ từng câu chữ chỉ trong thời gian ngắn. Làm được như thế phải nói là một sự nỗ lực và cố gắng hết sức. Cùng với đó, việc Quốc hội tổ chức lấy ý kiến nhân dân đã đáp ứng nguyên tắc quan trọng nhất là lắng nghe tất cả ý kiến của mọi tầng lớp nhân dân để điều chỉnh nội dung quy định, nhanh chóng hoàn thành việc sửa đổi Hiến pháp càng sớm càng tốt. Tôi rất đồng tình với cách làm của Ban soạn thảo. Tuy nhiên theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng đến một điều kiện thuận lợi nào đấy, cụ thể là Quốc hội khóa tới và sau khi Đại hội Đảng lần thứ XIV diễn ra, chúng ta sẽ bước vào một kỷ nguyên mới, thời kỳ mới. Trong điều kiện như thế dứt khoát phải có Hiến pháp mới, phải sửa đổi một cách tổng thể để đáp ứng yêu cầu của một giai đoạn phát triển mới. Điều này mới thực sự quan trọng.

Liên quan đến các quy định về tổ chức, hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, vấn đề đặt ra là việc quy định các đơn vị, các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc hay không trực thuộc MTTQ Việt Nam thì có quan trọng không? Cũng quan trọng, nhưng quan trọng hơn cả là hiệu quả mang lại sẽ như thế nào. Nếu quy định các đơn vị, các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam cho thấy hiệu quả tốt hơn thì đó là điều chúng ta nên làm. Vấn đề tổng thể lớn nhất trong giai đoạn này, mang tính cách mạng là việc tinh gọn bộ máy và sáp nhập các đơn vị hành chính. Sáp nhập, tinh gọn chỉ là một biện pháp lớn mang tính cách mạng, còn mục tiêu của sáp nhập, tinh gọn là đưa đất nước phát triển, đạt tới trình độ cao, hướng tới năm 2045 đạt được mục tiêu Việt Nam trở thành nước có thu nhập cao, đem đến hạnh phúc, no ấm cho nhân dân. Tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" nhưng phải luôn thượng tôn pháp luật. Sáp nhập, tinh gọn phải vì dân, vì nước chứ không phải mang tính cá nhân, riêng lẻ. Trên tinh thần đó, chúng ta mới có thể đồng thuận với nhau để cùng thực hiện mục tiêu này.

Là người gắn bó lâu năm với Mặt trận, từ cơ sở pháp lý quan trọng của các quy định nêu trong Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, ông kỳ vọng gì đối với MTTQ Việt Nam trong việc phát huy vị thế, vai trò của mình trong thời gian tới?

- Tôi rất hào hứng, phấn chấn khi có cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy lần này. Như tôi đã từng chia sẻ, trước đây đã có những lần đổi mới cho thấy hiệu quả rất tốt rồi, nhưng phải tiếp tục đổi mới quyết liệt hơn nữa, mạnh mẽ hơn nữa, sáng tạo hơn nữa. Tôi kỳ vọng rằng, trên cơ sở sửa đổi, bổ sung một số quy định của Hiến pháp năm 2013, Ban soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi các luật có liên quan, khẩn trương hoàn thành việc tinh gọn bộ máy cũng như sáp nhập các đơn vị hành chính, trên cơ sở mục tiêu rất rõ ràng là đưa đất nước phát triển, đưa Việt Nam trở thành nước hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, phồn vinh, nhân dân hạnh phúc. Đấy là mục tiêu của công cuộc cách mạng lần này.

Hiến pháp là luật gốc, là nền tảng để xây dựng tất cả các lĩnh vực trong toàn xã hội, trong đó có MTTQ Việt Nam. Tôi tin tưởng rằng, MTTQ Việt Nam sẽ phát huy truyền thống và thế mạnh của mình, sẽ làm việc mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Trong tương lai, Mặt trận phải là lực lượng mạnh mẽ, đoàn kết sâu rộng nhất, góp phần vào sự nghiệp chung của toàn Đảng, toàn dân.

Trân trọng cảm ơn ông!

Tiến Đạt (thực hiện)