Điều kiện, tỷ lệ đất nông nghiệp được xây dựng công trình

Người dân chăm sóc cây trồng theo mô hình sinh thái tại Hà Nội. Ảnh N.M

Có nhu cầu xây dựng công trình trên đất nông nghiệp phục vụ sản xuất

Theo báo cáo của các địa phương và kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng trên địa bàn TP cho thấy nhiều tổ chức, cá nhân có nhu cầu xây dựng công trình trên đất nông nghiệp để phục vụ phát triển sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ cao vào sản xuất nhằm phát huy tối đa hiệu quả sử dụng đất, tăng hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp.

Các công trình xây dựng trên đất nông nghiệp được đề xuất bao gồm: nhà chứa dụng cụ, vật tư nông nghiệp; nhà sơ chế, bảo quản; nhà màng, nhà lưới; nhà trưng bày giới thiệu sản phẩm, chuồng trại chăn nuôi; nhà điều hành, quản lý; nhà bảo vệ; công trình phục vụ sản xuất mạ khay, phục vụ cấy máy; đường đi nội bộ…., tỷ lệ xây dựng đề xuất trong khoảng 0,1 – 5% với diện tích công trình rất đa dạng và biên độ lớn, riêng các công trình nhà màng, nhà lưới tỷ lệ xây dựng đề xuất từ 60 - 100%.

Để hiện thực hóa chủ trương, định hướng, mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông thôn của T.Ư và TP, căn cứ vào thực trạng phát triển sản xuất nông nghiệp và nhu cầu xây dựng trên đất nông nghiệp của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn TP cần có các cơ chế, chính sách vượt trội, đặc thù. Ngày 28/6/2024, Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ 7 đã thông qua Luật Thủ đô số 39/2024/QH15 trong đó tại điểm b Khoản 3 Điều 32 đã quy định “HĐND TP quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng, loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình trên đất nông nghiệp phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp, chế biến, bảo quản, trưng bày, giới thiệu sản phẩm, cảnh quan du lịch, giáo dục trải nghiệm tại các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung”.

Để triển khai thi hành Luật Thủ đô, UBND TP đã ban hành Kế hoạch số 225/KH-UBND ngày 22/7/2024 về việc triển khai thi hành Luật Thủ đô; Kế hoạch số 264/KH-UBND ngày 4/9/2024 về việc soạn thảo, ban hành văn bản triển khai thi hành Luật Thủ đô; Kế hoạch số 31/KH-UBND ngày 4/2/2025 về việc soạn thảo, ban hành văn bản triển khai thi hành Luật Thủ đô năm 2025. Trong đó giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) tham mưu UBND TP trình HĐND TP ban hành Nghị quyết quy định điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng, loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình trên đất nông nghiệp tại các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung trên địa bàn TP Hà Nội để cụ thể hóa nội dung tại điểm b Khoản 3 Điều 32 Luật Thủ đô.

Tỷ lệ, công trình được xây dựng trên đất nông nghiệp

Theo dự thảo Nghị quyết, điều kiện để được xây dựng công trình là: thuộc diện tích đất nông nghiệp trong vùng sản xuất nông nghiệp tập trung được UBND TP phê duyệt; phù hợp với phương án phát triển vùng sản xuất nông nghiệp tập trung được phê duyệt; được cơ quan có thẩm quyền cấp phép xây dựng (trừ công trình nhà ươm, nhà trồng cây nông nghiệp).

Các loại công trình được sử dụng để xây dựng công trình là công trình phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp: công trình phục vụ chứa vật tư nông nghiệp, máy móc, dụng cụ lao động là công trình dạng nhà có kết cấu móng, tường xây gạch 110 hoặc vách bằng vật liệu lắp ghép; nền lát gạch xi măng, gạch chỉ hoặc láng xi măng có đánh mầu; mái lợp bằng tôn hoặc tấm nhựa hoặc các vật liệu thân thiện với môi trường; công trình để sản xuất mạ khay phục vụ cấy máy là công trình dạng nhà có kết cấu móng, cột thép hoặc bê tông; vách bằng vật liệu lắp ghép (được xây tường gạch 110 cao tối đa 40cm so với mặt đất); mái lợp bằng tôn hoặc tấm nhựa hoặc các vật liệu thân thiện với môi trường; công trình nhà ươm, nhà trồng cây nông nghiệp là công trình được xây dựng và lắp đặt bởi các kết cấu khung và bao quanh bằng màng chất dẻo, tấm nhựa phẳng hoặc các loại lưới, nhằm kiểm soát yếu tố môi trường, sâu bệnh hại và bảo đảm thực hiện thuận lợi các hoạt động ươm, trồng và chăm sóc cây trồng; bảo đảm các tiêu chuẩn theo quy định tại Tiêu chuẩn Quốc gia hiện hành về nhà ươm, trồng cây nông nghiệp. Không xây dựng công trình nhà ươm, nhà trồng cây nông nghiệp tại vùng sản xuất lúa tập trung.

Công trình phục vụ chế biến, bảo quản nông sản là công trình dạng nhà có kết cấu móng, cột thép hoặc bê tông; vách bằng vật liệu lắp ghép (được xây tường gạch 110 cao tối đa 40cm so với mặt đất); mái lợp bằng tôn hoặc tấm nhựa; được lắp đặt silo, máy xay sát, máy sấy thóc, dây chuyền phục vụ sơ chế, sấy thóc và hệ thống thiết bị khác phục vụ hoạt động sơ chế ban đầu và bảo quản nông sản đối với sản xuất rau, hoa, cây ăn quả hoặc phục vụ sấy thóc và xay sát gạo.

Công trình phục vụ trưng bày, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp là công trình dạng nhà có kết cấu móng, cột thép hoặc bê tông; vách bằng vật liệu lắp ghép (được xây tường gạch 110 cao tối đa 40cm so với mặt đất), mái lợp bằng tôn hoặc tấm nhựa hoặc các vật liệu thân thiện với môi trường. Công trình phục vụ trưng bày, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp chỉ được xây dựng tại vùng sản xuất nông nghiệp kết hợp với du lịch, không đặt sát đường giao thông chính.

Công trình cảnh quan du lịch là hệ thống công trình, với mục đích cung cấp dịch vụ du lịch diễn ra tại các đơn vị đang tiến hành sản xuất nông nghiệp, bao gồm các hạng mục: nhà tiếp đón; nhà vệ sinh; chòi nghỉ chân; hệ thống biển chỉ dẫn và các công trình kết cấu quy mô nhỏ lẻ khác để tạo điểm nhấn thẩm mỹ, phục vụ đi lại, dịch vụ du lịch.

Với công trình phục vụ chứa vật tư nông nghiệp, máy móc, dụng cụ lao động, diện tích công trình tối đa được xây dựng không quá 30m2. Công trình nhà ươm, nhà trồng cây nông nghiệp: tổ chức, cá nhân trong vùng được sử dụng tối đa 80% diện tích đất để xây dựng nhà ươm, nhà trồng cây nông nghiệp. Công trình để sản xuất mạ khay phục vụ cấy máy: vùng sản xuất lúa tập trung có diện tích tối thiểu từ 300ha được sử dụng không quá 0,02% diện tích để xây dựng công trình, diện tích công trình tối đa 700m2, một vùng được xây dựng tối đa 1 công trình để gieo, dưỡng mạ và phục vụ chứa máy móc thiết bị (giàn gieo mạ, máy cấy và máy móc thiết bị khác).

Với công trình phục vụ chế biến, bảo quản nông sản: đối với vùng sản xuất rau tập trung, vùng sản xuất hoa tập trung, vùng sản xuất cây ăn quả tập trung: được sử dụng 0,1% diện tích vùng để xây dựng công trình, theo nguyên tắc cứ 10ha được xây dựng 1 công trình. Diện tích 1 công trình tối thiểu 100m2 và tối đa 300m2, một vùng được xây dựng tối đa 5 công trình. Đối với vùng sản xuất lúa tập trung có diện tích từ 100ha trở lên được sử dụng tối đa 0,1% diện tích để xây dựng công trình. Diện tích 1 công trình tối đa 1.000m2, một vùng được xây dựng tối đa 2 công trình.

Công trình phục vụ trưng bày, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp: được sử dụng không quá 0,1% diện tích vùng để xây dựng công trình, diện tích một công trình tối thiểu 100m2 và tối đa 200m2, một vùng được xây dựng tối đa 1 công trình. Công trình cảnh quan du lịch: được sử dụng tối đa không quá 0,1% diện tích vùng sản xuất nông nghiệp tập trung nhưng tổng diện tích xây dựng không quá 500m2 để xây dựng công trình trong đó có tối đa 200m2 để xây dựng nhà tiếp đón, 50m2 để xây dựng nhà vệ sinh hoặc lắp đặt nhà vệ sinh di động, còn lại là chòi nghỉ chân và các công trình dạng vật kiến trúc khác không có kết cấu dạng nhà.

Đầu tư phát triển nông nghiệp ven đô theo hướng nông nghiệp đô thị sinh thái trong giai đoạn tới là một trong những trọng tâm, chiến lược phát triển nông nghiệp của TP, góp phần xây dựng vào chiến lược phát triển kinh tế xã hội của TP Hà Nội. Hà Nội sẽ có một nền nông nghiệp đô thị xanh - an toàn - thân thiện và bền vững; một nông thôn hiện đại và thịnh vượng của văn hóa Tràng An và văn hóa xứ Đoài, với một tầng lớp nông dân mới, những “thanh nông tri điền" văn minh, nông dân của thời chuyển đổi số.

GS.TS.NGND Trần Đức Viên, nguyên Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Công Thành