Điều khó tin: Ô nhiễm bụi mịn giúp ngăn tia UV, giảm nguy cơ ung thư da

Tia UV rất mạnh trong những ngày không khí trong lành

Tuy nhiên, Giáo sư Stebbing nhấn mạnh điều quan trọng là phải tiếp cận những kết quả này một cách thận trọng và xem xét bối cảnh rộng hơn về tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người.

Cần thận trọng với kết quả nghiên cứu

Thoạt nhìn, kết luận của nghiên cứu này thật đáng ngạc nhiên. Nó cho thấy rằng mức độ cao hơn của các hạt vật chất (PM), được gọi là PM10 và PM2.5 với các số 10 và 2.5 đề cập đến kích thước của chất ô nhiễm không khí thực tế, có thể có tác dụng bảo vệ chống lại u hắc tố.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc tiếp xúc nhiều hơn với các chất ô nhiễm không khí này có liên quan đến việc giảm nguy cơ phát triển u hắc tố. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu những hạn chế của nghiên cứu này và lý do tại sao chúng ta không nên vội vàng coi ô nhiễm không khí là lá chắn tiềm năng chống lại ung thư da.

Một trong những vấn đề chính của nghiên cứu này là thiết kế quan sát của nó chỉ có thể chỉ ra mối liên hệ chứ không chứng minh được nguyên nhân. Điều này có nghĩa là mặc dù có thể có mối liên hệ giữa mức độ vật chất dạng hạt cao hơn và nguy cơ mắc bệnh ung thư hắc tố thấp hơn, nhưng chúng ta không thể chắc chắn rằng ô nhiễm không khí là nguyên nhân trực tiếp gây ra tác động này.

Nghiên cứu này cũng được thực hiện tại một khu vực của Ý và không có nhiều người tham gia so với các nghiên cứu khác. Mặc dù có khả năng mức PM cao hơn có thể ngăn chặn sự tiếp xúc với bức xạ cực tím (UV) vốn là tác nhân chính gây ra bệnh ung thư hắc tố, nhưng điều này không có nghĩa là ô nhiễm không khí tốt cho sức khỏe tổng thể của chúng ta.

Nhưng ô nhiễm là tác nhân nhiều bệnh khác

Điều quan trọng là phải nhấn mạnh rằng ô nhiễm không khí cực kỳ có hại cho sức khỏe con người theo nhiều cách. Vật chất dạng hạt, đặc biệt là các hạt mịn (PM2.5), có thể xâm nhập sâu vào phổi của chúng ta và thậm chí đi vào máu của chúng ta. Sự tiếp xúc này có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhất là các bệnh về đường hô hấp.

Ô nhiễm không khí có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các tình trạng như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và ung thư phổi. Tiếp xúc với vật chất dạng hạt làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ và các vấn đề tim mạch khác. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và suy giảm nhận thức, chứng mất trí và các rối loạn thần kinh khác.

Danh sách này rất dài và ô nhiễm không khí thậm chí còn liên quan đến tình trạng trẻ nhẹ cân khi sinh, sinh non và các kết quả thai kỳ bất lợi khác. Trên thực tế, ước tính tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí gây ra hàng triệu ca tử vong sớm trên toàn thế giới mỗi năm, ngay cả khi lượng PM thấp hơn.

Mặc dù nghiên cứu này tập trung vào bệnh ung thư hắc tố, ô nhiễm không khí có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các loại vấn đề về da khác, gồm lão hóa sớm, tăng sắc tố (một tình trạng da khiến các mảng da sẫm màu) và làm trầm trọng thêm các tình trạng da liễu như viêm da dị ứng và bệnh vẩy nến.

Cũng cần lưu ý rằng khả năng giảm tiếp xúc với tia UV do ô nhiễm không khí không làm cho nó trở thành một giải pháp thay thế an toàn thích hợp hoặc đáng kỳ vọng cho việc bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời. Có nhiều cách lành mạnh hơn nhiều để bảo vệ bản thân khỏi bức xạ UV có hại, chẳng hạn như sử dụng kem chống nắng, mặc quần áo bảo hộ và tìm bóng râm trong những giờ nắng cao điểm. Rốt cuộc, phòng bệnh vẫn tốt hơn điều trị hoặc chữa bệnh.

Rủi ro lớn hơn nhiều so với lợi ích

Mặc dù nghiên cứu này cung cấp một góc nhìn thú vị về mối quan hệ phức tạp giữa các yếu tố môi trường và nguy cơ mắc bệnh ung thư hắc tố, nhưng không nên hiểu đó là bằng chứng cho thấy ô nhiễm không khí có lợi cho sức khỏe của chúng ta. Các nhà nghiên cứu đã đề cập đến một số hạn chế và vấn đề trong công trình nghiên cứu của họ trong bài viết.

Nếu được xác nhận bằng các nghiên cứu sâu hơn ở các nghiên cứu lớn hơn và tại các địa điểm khác, thì khả năng giảm nhẹ nguy cơ mắc bệnh ung thư hắc tố sẽ không đáng kể so với nhiều rủi ro nghiêm trọng liên quan đến sức khỏe do tiếp xúc với không khí.

Điều quan trọng là tất cả chúng ta phải tiếp tục giúp không khí trong lành hơn và ủng hộ các chính sách giảm ô nhiễm không khí. Lợi ích chung của không khí trong lành đối với sức khỏe, môi trường và chất lượng cuộc sống của chúng ta là rất lớn và đã được chứng minh rõ ràng. Đồng thời, chúng ta nên duy trì thói quen chống nắng tốt để giảm nguy cơ mắc ung thư da, gồm cả ung thư hắc tố.

Các nghiên cứu trong tương lai có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố môi trường và nguy cơ mắc bệnh ung thư. Còn trong hiện tại, thông điệp đã rõ ràng: không khí trong lành rất quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta và không nên dựa vào ô nhiễm không khí để bảo vệ mình trước bức xạ UV.

Anh Tú