Điều gì xảy ra với cơ thể bạn khi bạn ăn đường và mắc bệnh tiểu đường

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, khoảng 38 triệu người lớn và trẻ em ở Hoa Kỳ mắc bệnh tiểu đường, với hàng triệu người khác đáp ứng các tiêu chí nhưng chưa được chẩn đoán chính thức.

Hiểu về đường và bệnh tiểu đường

Đường là một loại carbohydrate có trong thực phẩm. Ngoài việc cung cấp vị ngọt, nó còn là nguồn năng lượng, cung cấp 4 calo cho mỗi gam. Đường có trong thực vật và cũng có thể được tạo ra nhân tạo trong phòng thí nghiệm. Khi nói về đường trong thực phẩm, người ta thường chia thành hai loại:

- Đường tự nhiên: Những loại đường này có sẵn trong thực phẩm và không được nhà sản xuất thêm vào. Ví dụ, sữa có vị ngọt tự nhiên nhờ một loại đường gọi là lactose, và sốt táo không đường chứa fructose, một loại đường có trong táo.

- Đường bổ sung: Đường được thêm vào thực phẩm trong quá trình chế biến hoặc sản xuất được coi là đường bổ sung. Các ví dụ phổ biến về đường bổ sung bao gồm dextrose, sucrose, đường mía, mật ong, xi-rô cây phong và các dạng cô đặc của trái cây và rau quả. Ví dụ, thanh granola thường được làm ngọt bằng mật ong hoặc đường mía.

Cả đường tự nhiên và đường bổ sung đều là carbohydrate và có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn.

Hiểu về đường và bệnh tiểu đường sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh tốt hơn. Ảnh: Pexels

Đường ảnh hưởng đến mức đường huyết như thế nào?

Trong quá trình tiêu hóa, đường được phân hủy thành glucose và giải phóng vào máu. Ở những người khỏe mạnh không bị tiểu đường, cơ thể phản ứng bằng cách giải phóng insulin, một loại hormone chịu trách nhiệm vận chuyển glucose từ máu vào tế bào, giúp làm giảm lượng đường trong máu một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh tiểu đường, khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu của cơ thể bị ảnh hưởng. "Khi tiêu thụ đường, người bị tiểu đường không có đủ insulin để vận chuyển đường vào các tế bào để lấy năng lượng hoặc các tế bào của họ kháng insulin, buộc đường phải ở lại trong máu thay vì trong các tế bào để lấy năng lượng, dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao", chuyên gia dinh dưỡng Erin Palinski-Wade, CDCES, tác giả của cuốn sách 2 Day Diabetes Diet.

Theo thời gian, lượng đường trong máu thường xuyên tăng cao sẽ dẫn đến tình trạng được gọi là tăng đường huyết.

Nếu không được điều trị, tăng đường huyết có thể dẫn đến nhiều triệu chứng, bao gồm tổn thương thần kinh, bệnh võng mạc, bệnh tim mạch và nhiều bệnh khác.

Đối với những người mắc bệnh tiểu đường chưa được chẩn đoán, tăng đường huyết là khi lượng đường trong máu lúc đói lớn hơn 125 mg/dL hoặc khi lượng đường trong máu lớn hơn 180 mg/dL trong vòng hai giờ sau bữa ăn cuối cùng.

Để tham khảo, lượng đường trong máu bình thường ở những người không mắc bệnh tiểu đường là dưới 99 mg/dL khi đói và dưới 139 mg/dL sau xét nghiệm dung nạp glucose trong hai giờ.

Đối với những người bị tiểu đường, tăng đường huyết thường được coi là lượng đường trong máu cao hơn 180 mg/dL trong vòng hai giờ sau khi ăn, mặc dù điều này có thể khác nhau tùy theo từng người.

Các dấu hiệu tiềm ẩn của chứng tăng đường huyết

- Đi tiểu thường xuyên

- Đau đầu

- Tầm nhìn kém

- Thường xuyên khát nước

- Mệt mỏi

- Vết thương lâu lành

- Giảm cân

- Nhiễm trùng da

Theo chuyên gia dinh dưỡng Jill Weisenberger, MS, CDCES, CHWC, FAND, người sáng tạo ra Khóa học lập kế hoạch bữa ăn cho người tiền tiểu đường, cách tốt nhất để biết lượng đường trong máu của bạn có quá cao hay không là đo lượng đường ngay trước khi ăn và đo lại sau hai giờ.

Đường ảnh hưởng thế nào đến cơ thể nếu bạn bị tiểu đường?

Weisenberger cho biết, vì bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển glucose từ máu vào tế bào của cơ thể, nên việc ăn đường có thể khiến lượng đường trong máu tăng cao hơn hoặc kéo dài hơn so với người không bị tiểu đường.

Nếu bạn đang dùng thuốc điều trị tiểu đường, như insulin tác dụng nhanh, lượng đường trong máu sẽ nhanh chóng trở lại mức bình thường, giả sử thuốc được dùng đúng liều.

Tuy nhiên, nếu bạn ăn nhiều đường hoặc liều lượng thuốc hoặc đơn thuốc không phù hợp, bạn có thể gặp các vấn đề về sức khỏe.

Glucose là nguồn nhiên liệu chính cho não của bạn. Khi glucose chỉ quanh quẩn trong máu thay vì được vận chuyển vào các tế bào, não của bạn sẽ không nhận được năng lượng cần thiết để hoạt động bình thường. Do đó, bạn có thể thấy khó tập trung hoặc bị đau đầu.

Ngoài ra, lượng glucose dư thừa lưu thông trong máu có thể khiến thận của bạn bị quá tải. Ở những người khỏe mạnh, thận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì lượng đường trong máu ổn định nhờ hệ thống lọc phức tạp. Tuy nhiên, khi lượng đường trong máu quá cao, hệ thống này có thể bị quá tải, khiến glucose tràn vào nước tiểu. Kết quả là, bạn có thể cảm thấy khát hơn hoặc cần đi tiểu thường xuyên hơn.

“Về lâu dài, lượng đường trong máu cao gây ra một loạt các vấn đề mãn tính. Khi có quá nhiều đường trong máu, một số lượng đường đó sẽ bám vào các tế bào khác nhau, ảnh hưởng đến dây thần kinh, mạch máu và nhiều thứ khác”, Weisenberger nói.

Cách sử dụng đường đúng cách khi bạn bị tiểu đường

Tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng với các chất dinh dưỡng đa lượng thích hợp. “Với bệnh tiểu đường, lượng carbohydrate (bao gồm cả đường) tiêu thụ trong một lần là quan trọng nhất, vì vậy, nên chia nhỏ lượng đường trong suốt cả ngày và không nên tiêu thụ hết cùng một lúc.

Ăn carbohydrate/đường cùng với nguồn chất xơ, protein nạc và chất béo lành mạnh có thể giúp thúc đẩy lượng đường trong máu ổn định hơn”, Palinski-Wade cho biết.

Cách sử dụng đường đúng cách khi bạn bị bệnh tiểu đường. Ảnh: Pexels

Việc tuân theo lịch ăn uống nhất quán có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và duy trì chế độ ăn uống cân bằng dễ dàng hơn. Mặc dù nhịn ăn hoặc bỏ bữa có thể phù hợp để giảm cân, nhưng những thói quen này thường không được khuyến khích đối với những người bị tiểu đường, đặc biệt là nếu bạn đang dùng thuốc để kiểm soát tình trạng bệnh.

“Uống nước để giữ đủ nước cũng có thể giúp thúc đẩy lượng đường trong máu khỏe mạnh”, Palinski-Wade nói. Tập trung vào việc uống đồ uống không đường hoặc ít đường, như nước lọc hoặc nước có ga, để giảm thiểu tác động đến lượng đường trong máu của bạn.

Ngoài ra, người dùng cũng được khuyến cáo nên tập thể dục để kiểm soát lượng đường trong máu, đặc biệt là sau bữa ăn.

Nếu bạn bị tiểu đường, việc nhận thức được đường ảnh hưởng đến cơ thể bạn như thế nào là rất quan trọng để kiểm soát tình trạng bệnh.

Khi ăn thực phẩm có chứa đường, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn nên chú ý đến khẩu phần ăn, hạn chế đường bổ sung và kết hợp chúng vào bữa ăn cân bằng tổng thể để giảm thiểu lượng đường trong máu tăng đột biến.

Tiểu Minh