Điều gì chờ đợi ông Duterte tại Tòa Hình sự Quốc tế?

Tại Hà Lan, ông Duterte sẽ đối mặt với cáo buộc tội ác chống lại loài người có liên quan tới chiến dịch trấn áp ma túy do ông từng phát động khi còn nhậm chức.

Sau khi đáp xuống máy bay tại hà Lan, ông được đưa đến cơ sở tạm giam của ICC, nằm ở khu vực ven biển Scheveningen, ngoại ô The Hague. Cơ sở này hiện giữ 5 bị cáo khác đang chờ xét xử tại tòa.

Điều gì sẽ chờ đợi cựu Tổng thống Philippines tại ICC?

Cựu Tổng thống Rodrigo Duterte (trái) lên máy bay đến địa điểm không được tiết lộ, vài giờ sau khi lệnh bắt giữ của Tòa Hình sự Quốc tế được Interpol Manila thực hiện vào ngày 11/3. Ảnh: ABS-CBN.

Điều kiện giam giữ tại ICC

Theo thông tin từ trang web của ICC, “Thư ký tòa ICC sẽ cố gắng đảm bảo sức khỏe về tinh thần, thể chất và tâm linh của những người bị giam giữ, trên tinh thần tôn trọng sự đa dạng văn hóa và sự phát triển cá nhân”.

Mỗi tù nhân sẽ có phòng giam riêng, được trang bị đầy đủ nội thất cần thiết như giường, bàn làm việc, tủ quần áo, kệ sách, cùng với bồn rửa, nhà vệ sinh và tivi. Ngoài ra, phòng giam còn có máy tính để giúp bị cáo nghiên cứu hồ sơ vụ án, nhưng sẽ không có kết nối Internet nhằm hạn chế giao tiếp ngoài phạm vi tố tụng.

Các tù nhân được sử dụng khu vực tập thể dục ngoài trời và tham gia hoạt động thể thao, giải trí nhằm duy trì sức khỏe. Mỗi người được phục vụ ba bữa mỗi ngày, ngoài ra có thể tự nấu tại nhà bếp chung bằng thực phẩm được cung cấp theo danh sách sẵn có để “tự điều chỉnh món ăn theo khẩu vị và yêu cầu văn hóa”.

Họ cũng có quyền nhận thăm nuôi từ gia đình hoặc người thân “vài lần trong năm”. Nếu bị cáo không có khả năng tài chính, tòa án sẽ hỗ trợ chi phí cho các chuyến thăm này “trong mức có thể”.

Trong ảnh, những người Philippines có người thân chết trong cuộc chiến chống ma túy đang làm lễ. Buổi lễ diễn ra tại thành phố Quezon, Philippines vào ngày 11/3, sau vụ bắt giữ cựu Tổng thống Rodrigo Duterte. Ảnh: Reuters.

Quy trình tố tụng và giai đoạn tiếp theo

Ngay sau khi được giam giữ, ông Duterte sẽ phải ra trình diện trước Phòng Tiền xét xử của ICC. Quy định của ICC yêu cầu “tất cả các bị cáo phải xuất hiện trước Phòng Tiền xét xử, với sự có mặt của công tố viên, ngay sau khi đến tòa án”.

Mục đích của buổi này là để xác minh danh tính bị cáo và để thông báo cho bị cáo về nội dung cáo buộc. Phạm nhân cũng sẽ được thông báo về quyền lợi của mình theo Quy chế Rome.

Sau phiên điều trần đầu tiên, các thẩm phán ICC sẽ ấn định ngày tổ chức phiên xác nhận cáo trạng. Tại phiên này, công tố viên phải chứng minh rằng có cơ sở đáng kể “để tin rằng bị cáo đã phạm tội” và đã có đủ bằng chứng để tiến hành xét xử.

Nếu đủ bằng chứng, thẩm phán ICC sẽ xác nhận các cáo buộc và chuyển ông Duterte đến bộ phận xét xử của tòa. Ngược lại, thẩm phán có thể yêu cầu bổ sung bằng chứng, điều chỉnh cáo trạng hoặc thậm chí bác bỏ hoàn toàn cáo buộc.

Sau khi cáo trạng được xác nhận, Chủ tịch tòa sẽ thành lập hội đồng xét xử chuyên trách để tiến hành phiên tòa chính thức.

Quá trình tố tụng của ICC dự kiến kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí có thể đến vài năm, tùy vào số lượng bằng chứng và mức độ phức tạp.

Cựu tổng thống Duterte bị bắt tại sân bay Cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bị bắt sáng 11/3, ngay sau khi đặt chân xuống sân bay quốc tế Ninoy Aquino ở Manila.

Lạc Chi